Το  Εθνικό Πάρκο Β. Πίνδου μέσα από τέσσερεις εκδρομές

Τέσσερεις «ειδικές» και εύκολες αποδράσεις  στο ομορφότερο  Εθνικό Πάρκο της χώρας όπου οι ενδιαφερόμενοι πραγματοποιώντας σύντομες περιηγήσεις με τα πόδια ή με το αυτοκίνητο θα βρεθούν σε υπέροχες φυσικές τοποθεσίες  που φιλοξενούν πολλά και διαφορετικά είδη της Άγριας Ζωής.

Στη χώρα μας το φυσικό περιβάλλον και κατ’ επέκταση η Άγρια Ζωή  δέχονται έντονες ανθρωπογενείς πιέσεις τόσο από τις δράσεις των τοπικών κοινωνιών,  όσο και από τα μεγάλα συμφέροντα  που επιχειρούν, όσο οι καταναλωτικές ανάγκες διογκώνονται,  όλο και πιο συχνά να αποκομίσουν κέρδη εκμεταλλευόμενοι τους φυσικούς πόρους χωρίς να συνυπολογίζουν το περιβαλλοντικό κόστος.

Έτσι λοιπόν το παράνομο κυνήγι και η λαθραλιεία θεωρούνται σχεδόν εθνικό σπορ, όπως επίσης και η λαθροϋλοτομία. Σε έξαρση βρίσκεται η αλόγιστη λήψη αδρανών υλικών από τις όχθες των ποταμών, η ανεξέλεγκτη συλλογή φαρμακευτικών φυτών, η εναπόθεση  οικιακών και γεωργικών αποβλήτων στα πιο ζωτικά σημεία των οικοσυστημάτων, η απόρριψη λυμάτων σε ποτάμια και λίμνες…και ο κατάλογος  των απειλών για το πολύτιμο ενδιαίτημα της Άγριας Ζωής, δυστυχώς δεν έχει τελειωμό.

Ξέφραγο αμπέλι…

Παράλληλα οι μεγάλες εταιρείες «αλωνίζουν» και δεν έχουν κανένα δισταγμό να κατασκευάσουν υδροηλεκτρικά φράγματα στην καρδιά προστατευόμενων περιοχών, να βάλουν τις μπουλντόζες και να διανοίξουν δρόμους διαταράσσοντας τη συνοχή σημαντικών οικότοπων ή να τοποθετήσουν ανεμογεννήτριες στα πιο εύθραυστα ορεινά οικοσυστήματα, προφασιζόμενες περιβαλλοντικά οφέλη, τις περισσότερες φορές παρουσιάζοντας ελλιπείς ή παραποιημένες περιβαλλοντικές μελέτες.

Ο νομοθέτης με απώτερο σκοπό τη διατήρηση των οικοσυστημάτων και τη θωράκιση του υπάρχοντος νομικού πλαισίου για προστασία της Άγριας Ζωής ξεκίνησε με τη συνδρομή επιστημονικών φορέων και περιβαλλοντικών οργανώσεων, ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1990  να θεσμοθετεί τα Εθνικά Πάρκα της Ελλάδας συνενώνοντας μικρότερες προστατευμένες περιοχές όπως ήταν οι Εθνικοί Δρυμοί, τα αισθητικά δάση και οι περιοχές Natura. Ευχή όλων είναι τα Εθνικά Πάρκα να γίνουν πραγματική Κιβωτός για την Άγρια Ζωή στην Ελλάδα και όχι μια ακόμη σειρά ανεφάρμοστων νόμων που μένουν κλειδαμπαρωμένοι στο συρτάρι του νομοθέτη.

Η γέννηση ενός Εθνικού Πάρκου 

Στις 31-5-2005 με κοινή απόφαση των αρμόδιων υπουργείων, ενοποιήθηκαν  οι δύο μεγάλοι Εθνικοί Δρυμοί που έφεραν τα ονόματα «Εθνικός Δρυμός Πίνδου – Βάλια Κάλντα» και «Εθνικός Δρυμός Βίκου– Αώου». Με την ενοποίηση αυτή καθορίστηκαν πλέον και τα όρια του «Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου», δημιουργώντας με τον τρόπο αυτό τη μεγαλύτερη προστατευόμενη ορεινή περιοχή της Ελλάδας (2 εκατομμύρια στρέμματα) που εκτείνεται στα όρια των νομών Ιωαννίνων και Γρεβενών, σε μια περιοχή που προσδιορίζεται γεωγραφικά ανάμεσα στο Μέτσοβο, στη Σαμαρίνα, στην Κόνιτσα και στα Ζαγοροχώρια. Μέσα στα όρια του Εθνικού  Πάρκου υπάρχουν μερικά από τα ψηλότερα βουνά της Ελλάδας (Σμόλικας, Τύμφη, Βασιλίτσα, Λύγκος) και πηγάζουν κάποιοι από τους σπουδαιότερους ποταμούς ή παραπόταμοι αυτών (Αώος, Βοϊδομάτης, Αλιάκμονας, Άραχθος).

Εθνικό Πάρκο Β. Πίνδου, στόχος η προστασία της φύσης

Η δημιουργία του Εθνικού Πάρκου αποσκοπεί στην προστασία, στη διατήρηση και στην ολοκληρωμένη διαχείριση της φύσης και του τοπίου της περιοχής, το οποίο θεωρείται φυσική κληρονομιά και πολύτιμος εθνικός φυσικός πόρος. Ειδικότερα, επιδιώκεται η διατήρηση και διαχείριση των οικοτόπων και των σπάνιων ειδών χλωρίδας και πανίδας που απαντώνται στη συγκεκριμένη περιοχή  και η θεσμοθέτηση διαδικασιών και μέτρων για την εξασφάλιση της αρμονικής συνύπαρξης ανθρώπου και φύσης στο πλαίσιο μιας αειφόρου ανάπτυξης.  Εδώ μαζί με τα σπάνια και απειλούμενα είδη- ενδημικά και μη- χλωρίδας και πανίδας, τα πολύτιμα καταφύγια Άγριας Ζωής, το πανευρωπαϊκής σημασίας Γεωπάρκο Βίκου-Αώου, τις 11 περιοχές “Natura” και τα “τοπία φυσικού κάλλους”, το παρόν έρχεται επίσης να δώσει, ο ανθρώπινος πολιτισμικός χάρτης που αποτυπώνεται στους παραδοσιακούς οικισμούς, στα παλιά γεφύρια, στους λιθόστρωτους μουλαρόδρομους, στα βυζαντινά και αρχαία μνημεία της περιοχής. (Πληροφορίες – ενημέρωση:  Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου http://pindosnationalpark.gr)

Η άποψη των ειδικών για την προστασία της Φύσης

Γιατί  είναι σημαντικό το Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου για την Άγρια Ζωή στην Ελλάδα; Στο ερώτημα αυτό μας απαντά ο κ. Γιώργος Μερτζάνης Δρ. βιολογίας – ζωολογίας επιστημονικός υπεύθυνος της Περιβαλλοντικής Οργάνωσης για την Άγρια Ζωή και τη Φύση, «Καλλιστώ». “Εκατομμύρια χρόνια κοσμογονικών φαινομένων, από την εποχή που την αρχέγονη περιοχή της Πίνδου κάλυπτε η αρχαία θάλασσα της Τιθύος (σημερινή Μεσόγειος) μέχρι την «ανάδυσή» της για να την σμιλέψουν στη συνέχεια τεκτονικά και αιολικά φαινόμενα χιλιετηρίδων και να διαμορφώσουν τελικά, μέσα από ασύλληπτες για τον ανθρώπινο νου χρονικές κλίμακες, το σημερινό ορεινό «φυσικό γλυπτό» του Εθνικού Πάρκου, που όμοιό του δεν συναντάται σε ολόκληρη την οροσειρά της Πίνδου.

Οι μνήμες της θαλάσσιας προϊστορίας αποτυπώθηκαν αιώνια σε απολιθώματα θαλάσσιων οργανισμών, που βρίσκονται ακόμη εγκλωβισμένα στα πετρώματα. Η σύγχρονη «μεταπαγετωνική» φυσική ιστορία της περιοχής διαμόρφωσε ένα σπάνιο σε ποικιλία μωσαϊκό τοπίων και συνθηκών που αποτέλεσαν το φυσικό εργαστήριο για την εμφάνιση 60 ειδών θηλαστικών, 180 ειδών πουλιών , 17 ειδών ψαριών, 30 ειδών ερπετών και 14 ειδών αμφιβίων χωρίς να προσμετρήσουμε τις εκατοντάδες ειδών ασπόνδυλων.

Εθνικό Πάρκο Β. Πίνδου, πολύτιμος θύλακας Αγίας Ζωής

Ένας από τους ανθρώπους που γνωρίζουν καλά όσο λίγοι το ξεχωριστό αυτό κομμάτι της Πίνδου, ο κ. Απόστολος Διανέλος,  δασοπόνος και συντονιστής της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης των Γρεβενών, μας  έκανε γνωστούς τους κυριότερους λόγους για τους οποίους η Βάλια Κάλντα είναι μοναδική.

Ξεκινώντας με επίκεντρο το γεγονός ότι αποτελεί έναν από τους σπουδαιότερους βιότοπους της καφετιάς αρκούδας -Ursus arctos- τόνισε ότι στο προφυλαγμένο αυτό οικοσύστημα ζουν και αναπαράγονται ή καταφεύγουν για να ξεχειμωνιάσουν μερικά από τα πλέον κυρίαρχα είδη της ελληνικής πανίδας, όπως  ο λύκος -Canis lupus-, το αγριόγιδο -Rupicapra rupicapra balcanica-,  η βίδρα -Lutra lutra-, ο αγριόγατος -Felis sylvestris-, το ζαρκάδι -Capreolus capreolus-, το αγριογούρουνο -Sus scrofa-. Ο τόπος αποτελεί σημαντικό ενδιαίτημα για τα μεγάλα αρπακτικά της πτηνοπανίδας όπως ο  χρυσαετός -Aguila chrysaetos-,   ο φιδαετός -Circaetus gallicus-,  ο σταυραετός -Hieraetus pennatus- , ο πετρίτης -Falco pereginus-, -, ο χρυσογέρακας -Falco biarmicus-  και πλήθους μικρότερων ειδών, εντόμων, αμφιβίων, ερπετών και σπάνιων ειδών μανιταριών  που συνθέτουν την ποικιλία και τη μοναδικότητα του οικοσυστήματος.

Ακόμη στο Αρκουδόρεμα και στον Αώο ζει και αναπαράγεται με σχετικά υγιείς πληθυσμούς η πέστροφα (Salmo trutta). Επισήμανε ότι αξιοπρόσεκτο από επιστημονικής άποψης είναι η παρουσία εξήντα περίπου ατόμων Κόκκινης Πεύκης καθώς βρίσκονται στο πιο νότιο σημείο εξάπλωσης τους στην Ελλάδα.  Με την πολύχρονη εμπειρία του ως συνοδός εκατοντάδων εκδρομέων αλλά και μελετητών της περιοχής, μας είπε χαρακτηριστικά ότι η ομορφιά της κοιλάδας συγκινεί κάθε άνθρωπο που την επισκέπτεται στο μέτρο που μπορεί να νιώσει, να καταλάβει, αλλά και να μάθει από τη μαγεία της φύσης, γι αυτό και είναι τόσο πολύτιμη η διατήρηση και προστασία της.

Τέσσερεις εκδρομές για να γνωρίσουμε το Εθνικό Πάρκο

Εντελώς ενδεικτικά  θα σας προτείνουμε τέσσερα σημεία απ’ όπου οι ενδιαφερόμενοι πραγματοποιώντας σύντομες περιηγήσεις με τα πόδια ή με το αυτοκίνητο θα βρεθούν σε υπέροχες φυσικές τοποθεσίες  που φιλοξενούν πολλά και διαφορετικά είδη της Άγριας Ζωής. Το επιστημονικό προσωπικό, οι φύλακες και ξεναγοί του Εθνικού Πάρκου καταβάλουν τεράστιες προσπάθειες για την σωστή διαχείριση και τη φύλαξη του, όμως με τη συμβολή των επισκεπτών το έργο τους γίνεται ευκολότερο.

Έτσι λοιπόν πριν ξεκινήσετε οποιαδήποτε περιήγηση μέσα στα όρια του Εθνικού Πάρκου θα συνιστούσαμε να επισκεφθείτε κάποιο από τα πέντε Κέντρα  Πληροφόρησης που λειτουργούν στα χωριά  Ασπράγγελοι  (Κεντρικό Ζαγόρι)  τηλ. 26530-22241,  στο  Μέτσοβο τηλ. 26560-42720,  στους Μαυραναίους Γρεβενών τηλ. 24620-87563,  στη Βοβούσα τηλ. 26560-22843 και στο  Πάπιγκο τηλ. 26530 25096. (http://pindosnationalpark.gr/kentra-pliroforisis). Για οργανωμένες- ασφαλείς  οικοπεριηγήσεις στην Βόρεια Πίνδο  και στο Εθνικό Πάρκο τηλεφωνήστε στο Γραφείο Οικοτουρισμού & Οδηγών Άγριας Φύσης στο 24620 85032 & 6977772542 www.overlandpindos.gr

Όρλιακας – Περιβόλι – Βάλια Κάλντα

Το οικοσύστημα της Πίνδου σε μικρογραφία, θα το δείτε στο «βουνό των χρωμάτων», στον μικροσκοπικό, αλλά πανέμορφο Όρλιακα που προσεγγίζεται εύκολα από τα Γρεβενά. Μεγάλες εκτάσεις του βουνού καλύπτονται από μικτά δάση ελάτης, μαύρης πεύκης και βελανιδιάς, ενώ εντυπωσιακά είναι τα είδη των αγριολούλουδων όπως το άγριο γαρύφαλλο, η ίριδα, ο άγριος κρίνος, η πριμούλα, ο κρόκος και δεκάδες άλλα. Καταφύγιο και τροφή βρίσκουν εδώ αρκετά θηλαστικά, αρκούδες, λύκοι, ζαρκάδια, αγριογούρουνα και αγριόγατες. Στην πλούσια φτερωτή πανίδα, συμπεριλαμβάνονται ο σπάνιος μαυροπελαργός, το χρυσογέρακο, ο ασπροπάρης, φιδαετοί, γερακίνες, αλλά και μεγάλος πληθυσμός από κιρκινέζια. Αφού επισκεφθείτε το παραδοσιακό χωριό Σπήλαιο και τη χαράδρα της Πορτίτσας όπου δεσπόζει ένα από τα πιο κομψά γεφύρια της Πίνδου, θα συνεχίσετε προς το χωριό Περιβόλι (42 χλμ. από Γρεβενά) απ’ όπου ξεκινούν τα μονοπάτια για το Αρκουδόρεμα και την ονειρεμένη Βάλια Κάλντα έναν από τους αυστηρά προστατευόμενους πυρήνες του Εθνικού Πάρκου.

Σμόλικας – Αώος

Ξεκινώντας από τα χωριά που βρίσκονται στις παρυφές της Βασιλίτσας και του Χιονοδρομικού Κέντρου, μπορείτε να επισκεφθείτε τη χαράδρα του Τσούργιακα με τον όμορφο καταρράκτη και να συνεχίσετε για το βλαχοχώρι  της Σαμαρίνας που βρίσκεται στις υπώρειες του Σμόλικα. Αν αγαπάτε τη χειμερινή πεζοπορία  αναζητήστε τη «Βάλια Κίρνα» για να δείτε τον καταρράκτη «Κρεμαστό νερό».  Γύρω από τις κορφές τις Βασιλίτσας ξεπετάγεται μέσα από δάση μαύρης πεύκης, μια μαγευτική συστάδα μικροσκοπικών λιμνών, υπολείμματα της εποχής των παγετώνων. Στα νερά τους αναπαράγονται  οι  αλπικοί  βουνοτρίτωνες (Mesotriton  alpestris  veluchiensis).  Μετά το Χιονοδρομικό Κέντρο θα κατηφορίσετε προς τα χωριά της Λάκκας του Αώου και την Κόνιτσα. Αυτή η μαγευτική οδική διαδρομή θα σας χαρίσει μερικές αξέχαστες εικόνες προς τις ψηλότερες κορφές του Σμόλικα και της Τύμφης, την χαράδρα του Αώου και τα δάση όπου ζει το σπάνιο και δυστυχώς ακόμη και σήμερα, βάναυσα κυνηγημένο αγριόγιδο.

Ανατολικό Ζαγόρι 

Τα χωριά του Ανατολικού Ζαγοριού μπορείτε να τα επισκεφθείτε, τόσο μέσω του οδικού άξονα της Εγνατίας Οδού, όσο και μέσω του Μετσόβου αφού βέβαια πρώτα περάσετε από τη Λίμνη Πηγών Αώου. Εδώ λοιπόν θα βρείτε τα χωριά  Φλαμπουράρι, το Γρεβενίτι, το Τρίστενο, το Ελατοχώρι, το Μακρίνο, τον Καστανώνα, τη Δόλιανη και φυσικά τη Βοβούσα που ακουμπά τις γειτονιές της στις όχθες του ποταμού Αώου.  Όλος ο τόπος εκτός από την πλούσια δασοκάλυψη είναι κατάστικτος από πέτρινα γεφύρια, σπουδαία μοναστήρια και άλλα μνημεία πολιτιστικού και ιστορικού ενδιαφέροντος. Η περιοχή είναι γνωστή και με το προσωνύμιο «Βλαχοζάγορο» καθώς σε αρκετά από τα χωριά οι κάτοικοι, Βλάχικης καταγωγής, μιλούσαν μαζί με την ελληνική και τη βλάχικη γλώσσα που σήμερα χρησιμοποιείται ακόμα από τους γεροντότερους. Οι διευκολύνσεις για τον επισκέπτη δεν είναι πολλές, όμως υπάρχουν αρκετοί μικροί ξενώνες.

Κόνιτσα – Βοϊδομάτης – Γεωπάρκο

Η πολίχνη της Κόνιτσας, βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο της Ηπείρου, στα σύνορα με την Αλβανία και απέχει από τα Γιάννενα 65 χλμ. Η καταλυτική παρουσία του Αώου και οι χιονοσκεπείς ως αργά την άνοιξη κορυφογραμμές του Σμόλικα και της Γκαμήλας που ορθώνονται στον ορίζοντα, καθορίζουν αποφασιστικά την όψη του τόπου.Η εντυπωσιακή μονότοξη πέτρινη γέφυρα του Αώου απέχει μόλις 500 μέτρα από την Εθνική οδό Ιωαννίνων – Κοζάνης και οριοθετεί τα όρια του Γεωπάρκου Βίκου – Αώου. Από εδώ ξεκινά το μονοπάτι που οδηγεί στη μονή Στομίου με την εντυπωσιακή θέα στη χαράδρα του Αώου. Στην πορεία θα συναντήσετε πολλά από τα είδη ορεινής χλωρίδας του Εθνικού Πάρκου και θα δείτε άφθονα πατήματα άγριων ζώων.  Από την όμορφη πέτρινη γέφυρα της Κλειδωνιάς που δρασκελίζει τον Βοϊδομάτη θα δείτε το μονοπάτι που κινείται  σε πορεία παράλληλη με τον ποταμό και θα σας φέρει, αν το ακολουθήσετε στη γέφυρα της Αρίστης. Από εδώ εύκολα θα προσεγγίσετε οδικώς τα χωριά Μικρό και Μεγάλο Πάπιγκο, την Αρίστη αλλά και το χωριό Βίκος από όπου θα ατενίσετε το μεγαλύτερο μέρος της φημισμένης χαράδρας.

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ. ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Οι φυσικοί θησαυροί της Ελλάδας και πως δεν τους προστατεύουμε…

Γιατί να καταστρέψεις τις διακοπές σου; ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΠΟΥ ΣΕ ΑΦΟΡΑ

Copyright photo: Theo Athanasiadis  &  Germaine Alexakis/ Views Of Greece

Copyright text: Theo Athanasiadis   / Views Of Greece

“Views Of Greece” travel photojournalism – Discover the real Greece with the experts

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των επιμέρους κειμένων ή και των φωτογραφιών χωρίς τη γραπτή άδεια του δημιουργού, σύμφωνα με τον νόμο Ν.2121/1993 και τη διεθνή σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το ν. 100/1975).  Η Πνευματική ιδιοκτησία ανήκει στον δημιουργό και αποκτάται χωρίς καμιά διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.

 

 

• National Park Pindus
• off road διαδρομές
• Αώος
• Βάλια Κάλντα
• εθνικο παρκο Βόρειας Πίνδου