Τζουμέρκα, Πράμαντα, με το βλέμμα στην Πίνδο

Το ορεινό σύμπλεγμα των Τζουμέρκων θεωρείται μια από τις πιο άγριες και επιβλητικές κορυφογραμμές της Πίνδου. Εδώ σε αυτό το αλπικό βασίλειο των βράχων,  των ποταμών και των απροσπέλαστων δασών, συναντάμε ένα από τα πιο γνωστά μεγαλοχώρια της ορεινής Ηπείρου, τα Πράμαντα.  

Τα χωριά των Τζουμέρκων (Αθαμανικά όρη) μοιράζονται ανάμεσα στους νομούς Ιωαννίνων και Άρτας. Πολλά από αυτά λόγω του δύσβατου ορεινού ανάγλυφου και της απομόνωσης -μέχρι πρόσφατα- που αυτό επέφερε στις ορεινές κοινωνίες, αριθμούν μόλις μερικές δεκάδες μόνιμους κατοίκους. Παρόλα αυτά τα Πράμαντα  ή Πράμαντα ήταν ανέκαθεν κεφαλοχώρι και ένα από τα πιο γνωστά χωριά της ορεινής Ηπείρου. Ο οικισμός απλώνει τις γειτονιές του σε ύψος 850 μέτρων στη σκιά της Στρογκούλας, μια από τις ψηλότερες και πιο επιβλητικές κορφές της οροσειράς(2107 υψόμετρο). Ολόγυρα το πυκνό ελατόδασος μοιάζει ν’ αγκαλιάζει τα τελευταία σπίτια που δύσκολα διακρίνονται κρυμμένα ανάμεσα στα ψηλόκορμα κωνοφόρα.

ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΤΖΟΥΜΕΡΚΩΝ

Οι πρώτοι θαρραλέοι άνθρωποι που τόλμησαν να στήσουν τα σπιτικά τους σε τούτα τ’ αγριοτόπια, κάπου στις αρχές του 15^ου αιώνα, ήταν ποιμένες. Αργότερα την προστασία των Αθαμανικών βουνών (ονομασία που προέρχεται από τους αρχαίους Αθαμάνες, κατοίκους της περιοχής) αναζήτησαν καταζητούμενοι από τις Οθωμανικές αρχές, αλλά και άνθρωποι που δεν ανέχονταν τον Τουρκικό ζυγό. Με την πάροδο του χρόνου εξελίχθηκε σε μια από τις σημαντικότερες εμπορικές κοινότητες του ορεινού χώρου, γνωστή και για το παζάρι της. Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας οι Πραμαντιώτες συμμετείχαν σε όλες τις εξεγέρσεις των Ελλήνων και απελευθερώθηκαν το 1881. Σήμερα τα Πράμαντα αποτελούν έδρα του ομώνυμου Δήμου και ανήκουν στο νομό Ιωαννίνων.

Πως θα πάω στα Τζουμέρκα

Από Αθήνα θα πάτε στην Άρτα μέσω Ρίου –  Αντιρίου και Ιονίας Οδου διανύοντας 450 χιλιόμετρα.,  Στη συνέχεια πάτε στη Φιλιππιάδα και θα ανηφορίσετε για Ροδαυγή – Πλάκα – Πράμαντα – Μελισσουργοί (6 ώρες, 420 χιλιόμετρα). Από Θεσσαλονίκη μέσω Εγνατίας οδού θα κατευθυνθείτε προς Γιάννενα μέχρι να δείτε την έξοδο ” προς Τζουμέρκα”. Από εκεί θα συνεχίσετε  προς Καλέντζι- Πλάκα – Πράμαντα -Μελισσουργοί (σχεδόν 4 ώρες και 320 χιλιόμετρα).

ΟΙ ΕΚΔΡΟΜΕΣ ΣΤΑ ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ

Πράμαντα – Μελισσουργοί 

Ένα καφεδάκι λοιπόν σε κάποιον απ’ τους καφενέδες της πλατείας της Αγίας Παρασκευής με τον θεόρατο πλάτανο κάτω από τον ανοιξιάτικο ήλιο, μερικές δροσερές γουλιές από τον «Αράπη»- την ανθρωπόμορφη λιθανάγλυφη βρύση- και «φύγαμε» για τα Τζουμέρκα… Στην πορεία μας για το γειτονικό χωριό Μελισσουργοί (3 χλμ.) με μικρή παράκαμψη θα επισκεφθούμε το μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής που κουρνιάζει μέσα σε ελατόδασος. Λίγο ψηλότερα ακολουθώντας βατό χωματόδρομο βρίσκεται το καταφύγιο και το πέτρινο θεατράκι στη ρίζα της Στρογgούλας όπου το καλοκαίρι πραγματοποιούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις. Φτάνοντας στους Μελισσουργούς σίγουρα θα σας κερδίσει η πανοραμική θέα στα ελατοδάση, στις κορφές των Τζουμέρκων και της Κακαρδίτσας. Αξίζει να ακολουθήστε τη διαδρομή ως το καταφύγιο Μελισσουργών.

Πράμαντα – Συρράκο 

Από τα Πράμαντα η πιο δημοφιλής εξόρμηση είναι προς τα πέτρινα παραδοσιακά χωριά Συρράκο, Καλαρρύτες.  Να υπολογίζετε από Πράμαντα – Καλαρρύτες 20 χλμ. ενώ για Συρράκο 25 χλμ. διαδρομή σίγουρα δυσκολότερη με μπόλικες στροφές. Με μικρή παραλλαγή, θα πάτε στο κατ’ εξοχήν ορεινό χωριό Ματσούκι (16 χλμ. από Πράμαντα) για να δείτε τη χαράδρα του Καλαρρύτη και τον εντυπωσιακό καταρράκτη που γκρεμίζεται στο βάθος της. Πηγαίνοντας για Καλαρρύτες θα επισκεφθείτε το ακατοίκητο μοναστήρι της Κηπίνας που κυριολεκτικά μοιάζει σφηνωμένο σε σχισμή κάθετου βράχου.

Το κλειδί θα το βρείτε στο χωριό Κηπίνα. Μετά τους Καλαρρύτες ο δρόμος στριφογυρνά ανεβαίνοντας για τον αυχένα του Μπάρου (υψόμ 1650) απ’ όπου περνάτε στον νομό Τρικάλων και στα χωριά του Ασπροπόταμου.

Στον Καταρράκτη

Ξεκινώντας από τα Πράμαντα αρκετό ενδιαφέρον παρουσιάζει η διαδρομή προς τα χωριά της Αρτας. Ο δρόμος κατεβαίνει φιδωτά για την κοίτη του Άραχθου. Μετά το χωριό Κτιστάδες και  τη διασταύρωση για Άγναντα, στρίβετε αριστερά στις ταμπέλες για Καταρράκτη. Το χωριό πήρε το όνομά του από τον δίδυμους καταρράκτες που γκρεμίζουν τ’ αφρισμένα νερά τους από απότομη πλαγιά, λίγο ψηλότερα από τα τελευταία σπίτια. Ένα ευχάριστο λιθόστρωτο μονοπάτι θα σας φέρει στη ρίζα τους. Ο οικισμός διαθέτει υποδομή, ενώ υπάρχουν αρκετές ψησταριές. Αξιόλογο είναι το μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης, κτίσμα του 1827.

Ράφτινγκ στον Άραχθο 

Ερχόμενοι από Άρτα ή  Γιάννενα , στο ύψος της γέφυρας της Πλάκας,  είναι πιθανόν να συναντήσετε… απρόσμενη κίνηση στην κοίτη του Άραχθου. Μικρές παρέες φορώντας ειδικές θερμομονωτικές στολές κουβαλούν φουσκωτές βάρκες και βγαίνουν από το ποτάμι.  Στο ύψος της επιβλητικής καμάρας του πέτρινου γεφυριού που αναστυλώθηκε πρόσφατα, ολοκληρώνεται μια από τις πιο δημοφιλείς καταβάσεις ράφτινγκ των Ελληνικών βουνών. Στο χωριό Πλάκα έχουν τη βάση τους οι εταιρείες εναλλακτικών σπορ. Οι βάρκες ρίχνονται στη γέφυρα του Αμπελοχωρίου  λίγο βορειότερα, ενώ η  μεταφορά των  εκδρομέων έως εκεί γίνεται από την εταιρεία. Η υδάτινη απόσταση που καλύπτουν οι ράφτερς είναι περίπου 8 χιλιόμετρα. Η διαδρομή θεωρείται μεσαίου βαθμού δυσκολίας, ενώ αν θελήσετε να συμμετάσχετε, καλό θα ήταν να έχετε ήδη κάποια πείρα κατάβασης σε ευκολότερα ποτάμια.

Αυτό το ξέρετε για τα Τζουμέρκα

Τζουμέρκα: Τα Τζουμέρκα  μπορεί να  είναι εντυπωσιακά και να ξεχωρίζουν από όλα τα υπόλοιπα βουνά της Δυτικής Πίνδου, όμως σε καμία περίπτωση δεν είναι ξεκομμένα από τον κύριο κορμό της. Στο νότο, ο εκτεταμένος αυχένας των Μελισσουργών συνδέει το βουνό με την απόκρημνη κορμοστασιά της Κακαρδίτσας (υψόμετρο 2429) την οποία επιμελώς αποφεύγουν ν’ αναφέρουν οι περισσότεροι χάρτες.  Στα βόρεια η χαράδρα της Κηπίνας με τον Καλαρρύτικο ποταμό, χωρίζουν την Κακαρδίτσα από την επιβλητική παρουσία του όρους Περιστέρι.

Το γεφύρι της Πλάκας: Ένα από τα σημαντικότερα και πιο ζωτικά περάσματα του  Άραχθου ποταμού ήταν το ομώνυμο μονότοξο γεφύρι κοντά στον οικισμό Πλάκα, κτισμένο στο μοναδικό σημείο προσπέλασης των Τζουμερκιωτών προς τον κάμπο της  Άρτας. Δύο φορές γκρεμίστηκε από τα ορμητικά νερά του ποταμού. Το γεφύρι που σήμερα βλέπουμε, ορθώθηκε το 1866 από τον μάστορα Μπέκα και κόστισε 187.000 γρόσια.  Το 1944 στο κτίριο πάνω στην όχθη έγινε η συμφωνία μεταξύ του ΕΛΑΣ  –  ΕΔΕΣ -παρουσία του Άγγλου συνδέσμου- για κοινό κτύπημα κατά των Γερμανών, γνωστή με το όνομα “Συμφωνία της Πλάκας”. Μετά από μια μεγάλη κακοκαιρία το κεντρικό του τόξο καταρρέει το 2015, το 2019 έγινε οι αποκατάσταση τους ενώ οι τελικές εργασίες για την αναστήλωση του ολοκληρώθηκαν το καλοκαίρι  του 2020.

Σπήλαιο «Ανεμότρυπα»: Λίγο έξω από τα Πράμαντα στο δρόμο για Πλάκα θα δείτε δεξιά σας διαμορφωμένο χώρο και την εισοδο του σπηλαίου «Ανεμότρυπα». Το σπήλαιο αν και έχει ανακαλυφθεί εδώ και αρκετά χρόνια -συστηματική εξερεύνηση πραγματοποιήθηκε τη δεκαετία του  1960 από τη σπηλαιολόγο Άννα Πετροχείλου- , τελευταία έγινε φιλικό στον επισκέπτη, με περίπου 250 μέτρα του επισκέψιμα (φωτισμός – μονοπάτι με κουπαστή). Στο τέλος του μονοπατιού ένας μικρός αλλά θορυβώδης καταρράκτης κλείνει την μαγευτική περιπλάνηση σε αυτόν τον υπόγειο, μα θεαματικό κόσμο!  Πληροφορίες στο τηλ. 26590-62300-1.

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ. ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Συρράκο και Καλαρρύτες, τα πέτρινα κοσμήματα της Πίνδου

Γιατί να καταστρέψεις τις διακοπές σου; ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΠΟΥ ΣΕ ΑΦΟΡΑ

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των επιμέρους κειμένων ή και των φωτογραφιών χωρίς τη γραπτή άδεια του δημιουργού, σύμφωνα με τον νόμο Ν.2121/1993 και τη διεθνή σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το ν. 100/1975).  Η Πνευματική ιδιοκτησία ανήκει στον δημιουργό και αποκτάται χωρίς καμιά διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.

 Copyright photo & text: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

“Views Of Greece” travel photojournalism – Discover the real Greece with the experts

• Αραχθος
• Γεφυρι Πλάκας
• Καλαρρύτες
• Καταρράκτης
• Κηπίνα
• Μελισσουργοί
• Πράμαντα
• Συρράκο