Οδοιπορικό στα ριζά του Ολύμπου. Βήμα – βήμα από το Κάστρο του Πλαταμώνα στον Παλιό Παντελεήμονα και από εκεί στην Άνω Σκοτίνα και την Καλλιπεύκη

Ανοίγεις το παράθυρο και το κάδρο γεμίζει απέραντα δάση και ανταριασμένες ακρώρειες… Ωστόσο, πίσω από αυτό το κατ’ εξοχήν ορεινό σκηνικό, θα βλέπεις πάντα τις γαλάζιες πελαγίσιες πινελιές του Αιγαίου να ξεπετάγονται εδώ κι εκεί, πάνω στον ορίζοντα, ανατρέποντας τις ισορροπίες…

Copyright photo & text: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Ανάμεσα σε Μακεδονία και Θεσσαλία, ανάμεσα σε βουνό και θάλασσα τα ορεινά χωριά του Κάτω Ολύμπου σου αποκαλύπτονται το ένα μετά το άλλο και σε καλωσορίζουν.

Όμως πριν “πάρουμε τα βουνά” θα σταθούμε για λίγο στις επάλξεις του κάστρου του Πλαταμώνα για να ατενίσουμε το διάπλατο Αιγαίο. Στη συνέχεια θα ανηφορίσουμε προς το γνωστό αρχοντοχώρι του Παλιού Παντελεήμονα.

Από εδώ θα συνεχίσουμε το οδοιπορικό μας απολαμβάνοντάς μια ονειρεμένη δασική διαδρομή με προορισμό την Άνω Σκοτίνα και την Καλλιπεύκη, δυο πανέμορφα χωριά που φωλιάζουν στα δάση του Κάτω Ολύμπου.

Πλαταμώνας, ένα κάστρο κοιτά το Αιγαίο

Το κάστρο του Πλαταμώνα κτίστηκε σ’ ένα από τα πιο στρατηγικά υψώματα της βόρειας Ελλάδας, από τους Φράγκους, πάνω σε ερείπια βυζαντινών τειχών. Το πολυπόθητο ύψωμα διεκδίκησαν Αθηναίοι και Μακεδόνες στρατηγοί, Ενετοί δόγηδες, Φράγκοι Σταυροφόροι, Βυζαντινοί Δεσπότες και Τούρκοι πασάδες… Αν σταθείς στα τείχη του κλείσεις τα μάτια ίσως αφουγκραστείς τον αχό της ιστορίας και δεις τον κουρνιαχτό των Ρωμαϊκών λεγεώνων να εφορμούν για να καθυποτάξουν τους Μακεδόνες.

Μέσα στο σύθαμπο του ορίζοντα μπορεί να ξεχωρίσεις τις πανοπλίες των Λομβαρδών να στραφταλίζουν στο φως του Ήλιου και τα άλογα ζαλωμένα με κάθε λογής λάφυρα να τραβούν προς νότο, μετά την άλωση της Πόλης από τους Σταυροφόρους. Μπορεί και να «μυρίσεις» το μπαρούτι από τις μάχες που έγιναν ανάμεσα στην κλεφτουριά του Ολύμπου και τ’ ασκέρια των τούρκων πασάδων ή να δεις τις μηχανοκίνητες φάλαγγες των Γερμανών να προχωρούν προς την Αθήνα μετά τη συνθηκολόγηση της 20ής Απριλίου 1941. Φαντασία να’ χεις!

Παλιός Παντελεήμονας, το αρχοντοχώρι

Το παραδοσιακό χωριό του Παλιού Παντελεήμονα βρίσκεται στις πλαγιές του Κάτω Όλυμπου και απέχει μόλις 7 χιλιόμετρα από το κάστρο του Πλαταμώνα. Πρόκειται για έναν από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς ορεινούς προορισμούς στη βόρεια Ελλάδα. Στην είσοδο του οικισμού υπάρχει χώρος στάθμευσης, αφού τα οχήματα δεν μπαίνουν στο χωριό.

Ένα καλντερίμι θα σας φέρει εύκολα στη λιθόστρωτη πλατεία όπου δεσπόζει η εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα και ο αιωνόβιος πλάτανος. Ολόγυρα υπάρχουν ταβέρνες, καφετέριες και μαγαζιά με τοπικά προϊόντα που στεγάζονται σε αναπαλαιωμένα κτίσματα. Όλα είναι φροντισμένα με τρόπο ώστε να αναδεικνύεται η αυθεντική προσωπικότητα του οικισμού, με πιστότητα στο παραδοσιακό στοιχείο.

Παλαιοί Πόροι, αγκαλιά με το δάσος

Μόλις 6 χιλιόμετρα νότια από τον Παλιό Παντελεήμονα, σε ύψος 600 μέτρων συναντάμε το χωριό Παλαιοί Πόροι όπου υπάρχει ξενώνας. Εδώ διασώζονται αρκετά όμορφα λιθόκτιστα σπίτια, ενώ στην παραδοσιακή πλατεία θα δείτε να  δεσπόζει ο ναός του Αγίου Γεωργίου. Ολόγυρα αναπτύσσεται ένα υπέροχο μικτό δάσος οξιάς και δρυός που όταν ο καιρός το επιτρέπει, χαίρεσαι να περπατάς στα διαμορφωμένα μονοπάτια του. Από Παλαιούς Πόρους αν θέλετε εύκολα θα κατηφορίσετε προς τον Πλαταμώνα (8 χλμ.).

Άνω Σκοτίνα, ένα ιστορικό χωριό

Στα 3,5 χιλιόμετρα ψηλότερα από τον Παλιό Παντελεήμονα θα δείτε δεξιά το μοναχικό εκκλησάκι του Προφ. Ηλία που προσφέρει την καλύτερη στον Όλυμπο και την ακτή. Έξι χιλιόμετρα πιο πάνω θα συναντήσετε, ασφάλτινο δρόμο που θα σας βγάλει στην πλατεία της Παλιάς Σκοτίνας με τη θαυμάσια θέα όπου ξεχωρίζει ο επιβλητικός ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Στο προαύλιο του ναού θα δείτε τον υπέργηρο πλάτανο με διάμετρο κορμού που φθάνει τα 10 μέτρα. Στην Άνω Σκοτίνα υπάρχει η δυνατότητα για διαμονή και φαγητό, επίσης από εδώ μπορείτε να επιστρέψετε στα παράλια χρησιμοποιώντας τον δρόμο που οδηγεί προς Κάτω Σκοτίνα ( 9 χλμ. εκ των οποίων 3-4 σε χωματόδρομο ) και στην εθνική οδό.

Καλλιπεύκη, το κεφαλοχώρι του Κάτω Όλυμπου

Από την Άνω Σκοτίνα επιστρέφουμε στον κεντρικό δρόμο που τρυπώνει πιο βαθιά στα υπέροχα δάση του Κάτω Ολύμπου. Επτά χιλιόμετρα ψηλότερα σε ένα σκαλοπάτι του βουνού και σε ύψος 1100 μέτρων, συναντάμε το πάλαι ποτέ ακμάζον κεφαλοχώρι της Καλλιπεύκης. Το παλιό όνομά της ήταν Νεζερό και οφείλεται στην σλάβικη ρίζα «εζερός» που σημαίνει «λίμνη». Το όνομα Καλλιπεύκη είναι νεότερο και προήλθε πιθανόν από τα πυκνά δάση μαύρης πεύκης που απλώνονται ολόγυρα και ήταν γνωστά από την αρχαιότητα. Ο τόπος αυτός βρισκόταν πάνω στα σύνορα που χώριζαν την περιοχή της μακεδονικής πόλης-κράτους Ηράκλειο (ταυτίζεται πιθανόν με τον σημερινό Πλαταμώνα) από αυτήν της Περραιβικής Θεσσαλικής πόλης των Γόννων. Στα τελευταία χρόνια της βυζαντινής αυτοκρατορίας και κατά τους Οθωμανικούς χρόνους το χωριό υπαγόταν στη Λάρισα και γνώρισε ιδιαίτερη ευημερία. Μάλιστα υπήρξε έδρα επισκόπου και είχε σχεδόν 5000 μονίμους κατοίκους.

Λίμνη Νεζερός

Στο υψίπεδο της Καλλιπεύκης τον Απρίλη θα δείτε μια ρηχή λασπολίμνη να καλύπτει μικρό μέρος του οροπεδίου. Αποτελεί τμήμα της παλιάς λίμνης Ασκυρίδoς ή Ασκουρίδας που ήταν μια από τις ψηλότερες φυσικές λίμνες της Ελλάδας καθώς βρισκόταν σε υψόμετρο 1000 μέτρων. Κάλυπτε μια έκταση μεγαλύτερη των 5.500 στρεμμάτων και χαρακτηριζόταν από πλούσια παρόχθια βλάστηση με όμορφα νούφαρα ενώ στα νερά της φιλοξενούσε σημαντικά είδη ιχθυοπανίδας. Έτσι μέχρι της αρχές του 20ου αιώνα η Καλλιπεύκη ήταν ένα ορεινό… ψαροχώρι!

Το 1907 ξεκίνησαν τα έργα αποστράγγισης της λίμνης και ολοκληρωθήκαν το 1911. Το έδαφος που απελευθερώθηκε από το νερό δόθηκε προς καλλιέργεια. Σήμερα υπάρχουν μελέτες για την επανασύσταση της λίμνης και μερική αποκατάσταση του υγροβιότοπου με σκοπό την βελτίωση του μικροκλίματος της περιοχής, την περιβαλλοντική αναβάθμιση και την τουριστική αξιοποίηση.

Εξερευνήσεις στα δάση του Κάτω Ολύμπου

Η ευρύτερη περιοχή καθώς συνδυάζει το άπλωμα της κοιλάδας με το ορεινό ανάγλυφο, είναι ιδανική για ορεινή ποδηλασία και πεζοπορία. Από εδώ περνά το εθνικό μονοπάτι 02 που οδηγεί στις κορφές του Ολύμπου, αλλά και το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4. Ανηφορίζοντας από τον Παλιό Παντελεήμονα για την Άνω Σκοτίνα θα βγείτε στη θέση «Σαλτάνη», όπου χωμάτινος δρόμο θα σας βγάλει μετά από 9 χιλιόμετρα στη θέση «Βρύση Κατή».

Εδώ σε υψόμετρο 1400, θα συναντήσετε μία από τις δεκάδες μικρές, άγνωστες λίμνες της ορεινής Ελλάδας. Στη συνέχεια ο δασικός δρόμος κατηφορίζει για 10 χιλιόμετρα μέσα σε καταπληκτικό δάσος οξιάς και καταλήγει στη θέση «Πατωμένη», κοντά στην Καλλιπεύκη. Όλη η παραπάνω διαδρομή είναι βατή μόνο λίγους μήνες το χρόνο και εφόσον υπάρχει κατάλληλο όχημα ή εκτός δρόμου μοτοσυκλέτα.

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ. ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Θεσσαλία, περιήγηση στα ριζά των Αγράφων, Φανάρι, Ελληνόπυργος, Μουζάκι 

“Views Of Greece” travel photojournalism – Discover the real Greece with the experts

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των επιμέρους κειμένων ή και των φωτογραφιών χωρίς τη γραπτή άδεια του δημιουργού, σύμφωνα με τον νόμο Ν.2121/1993 και τη διεθνή σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το ν. 100/1975). Η Πνευματική ιδιοκτησία ανήκει στον δημιουργό και αποκτάται χωρίς καμιά διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.

• Άνω Σκοτίνα
• Καλλιπεύκη
• Κάστρο Πλαταμώνα
• Κάτω Όλυμπος
• Παλαιοί Πόροι
• Παλιός Παντελεήμονας