Μονοδένδρι, το χωριό που  ζει στο χείλος του Βίκου

Στην κόψη του γκρεμού, αντίκρυ στα βράχια  της Τύμφης,  γαντζώνει τις  γειτονιές  του  το αρχοντικό  Μονοδένδρι, ένας  από τους  πλέον δημοφιλείς  προορισμούς  για κάποιον  που θέλει  να γνωρίσει  την άγρια  ομορφιά  του  Βίκου,  αλλά  και την  ευρύτερη περιοχή  των Ζαγοροχωρίων.

Copyright photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Copyright text: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

Από εδώ θα περάσουν όλοι όσοι θέλουν να απολαύσουν από ψηλά την πανώρια θέα προς το   φαράγγι του Βίκου και να προσμετρήσουν με το βλέμμα  τους  το χάος του. Το Μονοδένδρι μαζί με το  Πάπιγκο  και   το   Τσεπέλοβο βρίσκεται στην κορφή των προτιμήσεων και μονοπωλεί το  ενδιαφέρον των επισκεπτών και όχι άδικα βέβαια και θεωρείται ιδανικός προορισμός για κάθε εποχή του χρόνου.

Εύκολη πρόσβαση προς τα χωριά του Κεντρικού Ζαγοριού

Η πρόσβαση στα Ιωάννινα μέσω  της Εγνατίας Οδού και την Ιονίας οδού είναι πλέον εύκολη  από όποιο μέρος της Ελλάδας και αν έρχεστε –πληρώνοντας βέβαια τα τσουχτερά διόδια-. Από τα Ιωάννινα θα μπείτε στον περιφερειακό δρόμο και θα τραβήξετε προς Κόνιτσα. Στο κομβικό σημείο της Μεταμόρφωσης (18 χλμ. από Γιάννενα) θα στρίψετε δεξιά ακολουθώντας τις ταμπέλλες για τα χωριά του Κεντρικού Ζαγοριού. Συνολικά από Ιωάννινα ως Μονοδένδρι θα χρειαστεί να καλύψετε 38 χιλιόμετρα. Οι κεντρικοί δρόμοι που οδηγούν στα περισσότερα χωριά, τον χειμώνα εκχιονίζονται επιμελώς, παρόλα αυτά όμως οι αλυσίδες είναι απαραίτητες στο πορτ-μπαγκάζ και φυσικά ο οδηγός θα πρέπει να ξέρει να τις τοποθετεί στα ελαστικά του αυτοκινήτου του.

Βίτσα και Μονοδένδρι, κοινή πορεία 

Το Μονοδένδρι πάντα συμπορευόταν με τη γειτονική Βίτσα, παλαιότερα μάλιστα αποτελούσαν ενιαία κοινότητα. Σήμερα η τουριστικές υποδομές στο Μονοδένδρι, αλλά και στη Βίτσα θεωρούνται εξαιρετικές, αφού εδώ βρίσκονται  μερικοί  από τους καλύτερους και παλαιοτέρους ξενώνες του  Ζαγοριού και κάποια από τα πιο ποιοτικά εστιατόρια.

Μονοδένδρι, από που πήρε το όνομά του

Το Μονοδένδρι  σκορπά τα σπιτικά του σε βραχώδη  περιοχή, πολύ κοντά στο χάσμα που κόβει στα δυο την κορμοστασιά της Τύμφης και δημιουργεί το φυσικό θαύμα της χαράδρας του Βίκου.   Η  τοπική παράδοση αναφέρει ότι το  όνομα του οικισμού οφείλεται  σε κάποιο γιγαντόκορμο έλατο που υπήρχε στην περιοχή, κοντά στην ιστορική  εκκλησία του Αγ. Μηνά. Το πελώριο δέντρο ξεράθηκε όταν το χτύπησε κεραυνός.

Πολιτιστικός πυλώνας

Επίσης το Μονοδένδρι είναι γενέτειρα  των αδελφών Μάνθου και Γεωργίου Ριζάρη, γνωστών  μεγαλεμπόρων με αντιπροσωπείες στη Μόσχα, στην Οδησσό και στην Κων/πολη, αλλά και εκ των ιδρυτών της Φιλικής Εταιρείας. Οι  Ριζάρηδες  παρόλο τον πλούτο τους δεν ξέχασαν ποτέ τη γενέτειρά  τους.  Με  δικά   τους χρήματα δημιούργησαν τη Βιβλιοθήκη  και το 1835 ιδρύσαν   την   περίφημη Ριζάρειο Σχολή απ’ όπου αποφοίτησαν δεκάδες πνευματικοί  άνθρωποι των τεχνών και των γραμμάτων. Από το 1979 η Χειροτεχνική Σχολή του Ριζαρείου Ιδρύματος δίνει τη δυνατότητα σε ανειδίκευτες κοπέλες να  διδαχθούν την τέχνη της παραδοσιακής υφαντουργίας, υφαντικής και κεντητικής. Μάλιστα στους χώρους του ιδρύματος λειτουργεί  εκθετήριο & πρατήριο λαϊκής τέχνης.

Μονοδένδρι, χαλαροί περίπατοι στο χωριό

Μπορεί το Μονοδένδρι να παρουσιάζει ιδιαίτερη κίνηση τα  Σαββατοκύριακα,  όμως  τα   αυτοκίνητα   δεν μπαίνουν στην καρδιά του οικισμού. Δυο χώροι στάθμευσης εξυπηρετούν όσους  θέλουν  να  σεργιανίσουν   στα   νοικοκυρεμένα σοκάκια και να χαθούν στις πέτρινες  γειτονιές.   Ανάμεσα στα καλοδιατηρημένα αρχοντικά  ξεχωρίζει  η  εκκλησία   του   Αγ. Αθανασίου, κτίσμα του 1801 με την ευχάριστη πλατεία, αλλά  και  το πέτρινο μεγαλόπρεπο κτίριο που σήμερα στεγάζει  τη  Χειροτεχνική Σχολή του Ριζαρείου Ιδρύματος.

Αγία Παρασκευή, κρέμεται το γκρεμό του Βίκου

Από την εκκλησιά του Άγιο Μηνά θα προτείνουμε  να ακολουθήσετε το λιθόστρωτο καλντερίμι που θα σας οδηγήσει μετά από πορεία 20 λεπτών στον βραχομοναστήρι  της   Αγ. Παρασκευής – το καθολικό της μονής κτίσθηκε το 1412-. Το λιτό πέτρινο κτίσμα  κυριολεκτικά  αιωρείται  στο χάσμα του φαραγγιού και ο εξώστης του προσφέρει  θέα  αλησμόνητη. Σήμερα το  μοναστήρι  δεν έχει πια καλόγερους, όμως είναι φροντισμένο και επισκέψιμο. Προσοχή, η περιοχή υποφέρει από κατολισθήσεις και πτώσεις βράχων και φρόνιμο θα ήταν για την ασφάλεια σας  να μην πηγαίνετε σε σημεία όπου υπάρχουν προειδοποιητικές πινακίδες.

Οξιά, η διάσημη  θέα στο φαράγγι του Βίκου

Ο δρόμος που περνά μέσα από το Μονοδένδρι ανηφορίζει  για 6  χλμ. μέχρι  την  διαμορφωμένη  τοποθεσία «Οξιά»  από όπου  θα έχετε  την πανοραμική θέα στην μεγαλειώδη χαράδρα.  Ο χώρος είναι ασφαλής και διαμορφωμένος με εξώστες, όμως  τον χειμώνα χρειάζεται μεγάλη προσοχή στα σκιερά σημεία του μονοπατιού καθώς υπάρχει πιθανότητα οι περιπατητές να συναντήσουν σημεία που γλιστρούν λόγω πάγου.

«Πέτρινο δάσος» στο δρόμο προς Οξιά

Στην οδική πορεία σας προς το σημείο θέας της Οξιάς θα δείτε το «πέτρινο δάσος» γνωστό και ως «θεόκτιστα» που δεν είναι τίποτα άλλο από θεαματικούς πυργοειδείς ασβεστολιθικούς σχηματισμούς. Παρόμοια βράχια σε ανάλογους σχηματισμούς θα δείτε στην περιοχή που απλώνεται ανάμεσα στα χωριά Κουκούλι και  Κήποι, αλλά  και το φαράγγι του Βικάκη.

Τι θα δείτε στη Βίτσα

Στην αρχοντική γειτονική Βίτσα με τους δυο μαχαλάδες (Άνω και Κάτω Βίτσα) στη θέση “Γενίτσαρη” έχει ανασκαφεί οικισμός  του  9ου  π.Χ.  αιώνα, (από τους αρχαιοτέρους στην περιοχή του Ζαγοριού)  όμως   οι ανασκαφές δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί. Αξιόλογος και από τους παλαιότερους ναούς του Ζαγοριού είναι αυτός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (καθολικό παλαιότερης μονής),  πιθανόν κτίσμα του 16^ου αιώνα. Εδώ βρίσκεται και ο υπεραιωνβιος πλάτανος της Βίτσας που πιθανόν να φυτεύτηκε με την ίδρυση του μοναστηριού (1554). Επίσης να ξεχωρίσουμε το ναό του Αγίου Νικολάου στην Άνω Βίτσα  με τη θαυμάσια αγιογράφηση που είναι του 17^ου αιώνα.

Πεζοπορία με αφετηρία τη Βίτσα

Από τη Βίτσα ακολουθώντας το λιθόστρωτο καλντερίμι  θα  κατεβείτε  στη νότια  άκρη   του φαραγγιού του Βίκου, ακολουθώντας τη «Σκάλα Βίτσας», πορεία που δεν διαρκεί περισσότερο από 45 λεπτά. Από εδώ ξεκινά το πρόσφατα διαμορφωμένο από την Περιβαλλοντική Οργάνωση Καλλιστώ  «Μονοπάτι της Συνύπαρξης», που καταλήγει στο περίφημο μεγάλο μονότοξο γεφύρι του Νούτσου ή του Κόκκορη στο δρόμο για Τσεπέλοβο, κοντά στη διασταύρωση για Κήπους. Στην πορεία σας θα δείτε κρυμμένο μέσα στο φαράγγι το επίσης παραδοσιακό γεφύρι του Μίσσιου.

Αναζητώντας τα Ψωμοχώρια στον οροπέδιο των Σουδενών

Ασφάλτινος δρόμος από το χωριό Βίτσα θα σας φέρει στα χωριά Άνω Πεδινά, Κάτω Πεδινά και Ελαφότοπος (διαδρομή εύκολη που δεν διαρκεί περισσότερο από 10 λεπτά) που βρίσκονται στο κάμπο των Σουδενών, επάνω στον δρόμο για Αρίστη – Πάπιγκο. Τα Άνω και Κάτω Σουδενά – αυτό ήταν το παλιό όνομα των Πεδινών- τα αποκαλούσαν οι παλιότεροι «Ψωμοχώρια» από τον εύφορο κάμπο τους όπου παλιά οι Ζαγορίτες καλλιεργούσαν σιτάρι και κριθάρι.

Κατά τον 19ο αιώνα τα Άνω Σουδενά αριθμούσαν 1.000 κατοίκους, διέθεταν σχολεία εκκλησίες και σπουδαία μοναστήρια. Από εδώ καταγόταν ο Νεόφυτος Δούκας, ένας από τους γνωστότερους Δασκάλους του Γένους, αλλά και ο ιατροφιλόσοφος Ιωάννης Λαμπρίδης.

Άνω Πεδίνα

Στα Άνω Πεδινά αυτό που σίγουρα εντυπωσιάζει είναι τα καλοβαλμένα σπίτια με την λεπτοδουλεμένη πέτρα και τα νοικοκυρεμένα καλντερίμια. Η ήπια ανάπτυξη που εστιάζεται σε αρκετούς παραδοσιακούς ξενώνες, ταβέρνες και γραφικούς καφενέδες χαρίζει ένα ευχάριστο χρώμα στο μέχρι πρότινος μαραζωμένο χωριό. Στην πλατεία δεσπόζει η εκκλησία του Αγ. Δημητρίου, κτίσμα του 1793. Στο σχολείο των Άνω Πεδινών σήμερα στεγάζεται η βιβλιοθήκη του Νεόφυτου Δούκα με σπάνιους τόμους και υλικό που χρήζει μελέτης. Εδώ λειτουργεί από την εποχή ήδη του Μεσοπολέμου η Λαμπριάδειος Οικοκυρική Σχολή. Πασίγνωστο σε όλα τα Ζαγοροχώρια είναι το μοναστήρι της Ευαγγελίστριας (15ος αιώνας), αλλά και της Αγ. Παρασκευής (18ος αι.).

Ανόθευτος Ελαφότοπος

Στον ανεπιτήδευτο και σαφώς πιο απόμερο Ελάφοτοπο θα πρέπει οπωσδήποτε να έρθετε για να δείτε το αξιόλογο Λαογραφικό Μουσείο, που δημιουργήθηκε μετά από προσπάθειες χρόνων του ακούραστου Μιχάλη Οικονομίδη. Στα Κάτω Σουδενά δεσπόζει με τη λιτή μα κομψή γραμμή της η εκκλησία των Ταξιάρχων (1591) με το περίτεχνο δωδεκάπλευρο τρούλο-θα τη δείτε πάνω στο δρόμο-. Στην κεντρική πλατεία δίπλα στο γερασμένο πλάτανο θα δείτε την εκκλησία του Αγ. Αθανασίου (τρίκλιτη βασιλική με τρούλο). Από τον κάμπο των Σουδενών μπορείτε να συνεχίσετε προς Αρίστη κοίτη ποταμού Βοϊδομάτη,  Μικρό Μεγάλο Πάπιγκο η να κατηφορίσετε προς Καλπάκι.

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ.ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Μαγευτική Αρίστη, ο Βίκος και ο Βοϊδομάτης

Γιατί να καταστρέψεις τις διακοπές σου; ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΠΟΥ ΣΕ ΑΦΟΡΑ

“Views Of Greece”  travel photojournalism – Discover the real Greece with the experts

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των επιμέρους κειμένων ή και των φωτογραφιών χωρίς τη γραπτή άδεια του δημιουργού, σύμφωνα με τον νόμο Ν.2121/1993 και τη διεθνή σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το ν. 100/1975).  Η Πνευματική ιδιοκτησία ανήκει στον δημιουργό και αποκτάται χωρίς καμιά διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.

• Ανω & Κάτω Πεδινά
• Βίκος
• Ζαγοροχώρια
• θέα Οξιά
• θεόκτιστα
• Μονοδέντρι
• πεζοπορία