Δυτικό Ζαγόρι, αράζουμε στα χωριά Ελαφότοπος, Άνω και Κάτω Πεδινά

Περιπλανιόμαστε στο ανυπέρβλητο φυσικό και πολιτισμικό τοπίο των  Ζαγοροχωρίων, στον κάμπο των Σουδενών και απαγκιάζουμε στον Ελαφότοπο και στα Ανω & Κάτω Πεδινά που είναι από τα πιο όμορφα, μα όχι και από τα πιο γνωστά χωριά του Ζαγοριού.

Copyright photo & text: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Με τεράστιο πολιτισμικό πλούτο, αξιόλογες υποδομές, υπέροχα παραδοσιακά σπίτια και μια μικρή, αλλά πανέμορφη κοιλάδα να ξετυλίγεται μπροστά στα πόδια τους, σίγουρα οι οικισμοί Άνω και Κάτω Πεδινά, αποτελούν έναν ξεχωριστό προορισμό ανάμεσα στα διάσημα πια Ζαγοροχώρια.

Αν και βρίσκονται πάνω στον οδικό άξονα που συνδέει το Καλπάκι με το πασίγνωστο Μονοδέντρι, αλλά και πολύ κοντά στο διάσημο Πάπιγκο, τα Άνω και Κάτω Πεδινά μα και το γειτονικό χωριό Ελαφότοπος καταφέρνουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και διατηρούν την ξεχωριστή τους, low profile  προσωπικότητα.

Που βρίσκονται ο Ελαφότοπος και τα Άνω και Κάτω Πεδινά

Τα Άνω και Κάτω Πεδινά, ο Ελαφότοπος, αλλά και τα χωριά Βίκος και η Αρίστη, ανήκουν στο οικιστικό σύμπλεγμα που έχουμε μάθει να αποκαλούμε Δυτικό Ζαγόρι, με πιο γνωστό βέβαια το χωριό Πάπιγκο που με την προβολή που του γίνεται τα τελευταία χρόνια, έχει κατορθώσει να επισκιάσει όλα τα υπόλοιπα. Τα Άνω και Κάτω Πεδινά, αντικριστά κτισμένα στις παρυφές γυμνών υψωμάτων (υψόμετρο 950 ), κοιτούν προς τη μικρή πεδιάδα που ξανοίγεται μπροστά τους.

Ανάμεσά τους περνά ο οδικός άξονας που συνδέει το Καλπάκι με το Μονοδέντρι και λίγο ψηλότερα, σε ύψος 1100 μέτρων, απλώνει τις πέτρινες γειτονιές του κάπως πιο απόμερα, ο Ελαφότοπος. Αν δεν έχεις διαβάσει κάτι, ή δεν σε τρώει το σαράκι της περιήγησης, το πιο πιθανόν είναι να τα προσπεράσεις οδηγώντας βιαστικά τον δρόμο που περνά έξω από τους οικισμούς και να μην χαραμίσεις τον χρόνο σου για μια έστω σύντομη παράκαμψη. Όμως σαν βρεθείς στις πέτρινες γειτονιές τους θα αντιληφθείς ότι σίγουρα άξιζαν με το παραπάνω τον χρόνο σου.

Ζαγοροχώρια, πίσω στην ιστορία

Τα Άνω και Κάτω Σουδενά –αυτό ήταν το παλιό όνομα των Πεδινών- κάποτε ήταν από τα σπουδαιότερα και παλαιότερα χωριά του Ζαγοριού. Οι παλιότεροι τα αποκαλούσαν «Ψωμοχώρια» από τον εύφορο κάμπο τους όπου οι φιλόπονοι ορεσίβιοι καλλιεργούσαν για αιώνες σιτάρι, κριθάρι και όσπρια . Γύρω, στις αφρόντιστες πια εξοχές όλων των οικισμών, διατηρούνται ακόμα αρκετά παραδοσιακά αλώνια που μαρτυρούν ότι εδώ ευημερούσε μια καλά οργανωμένη γεωργική κοινωνία.

Τα χωριά άκμασαν τον 18ο και 19ο αιώνα όταν οι κάτοικοι ξεκίνησαν να μεταναστεύουν στα Βαλκάνια, στις πόλεις της Κεντρικής Ευρώπης, αλλά και στην Αίγυπτο. Κατά τον 19ο αιώνα με τις αρχές του 20^ου, τα Άνω Σουδενά αριθμούσαν 1.000 κατοίκους, διέθεταν σχολεία, εκκλησίες και σπουδαία μοναστήρια. Από εδώ καταγόταν ο Νεόφυτος Δούκας, ένας από τους γνωστότερους Δασκάλους του Γένους, αλλά και ο ιατροφιλόσοφος και συγγραφέας Ιωάννης Λαμπρίδης ο οποίος άφησε πλούσιο έργο που ρίχνει φως στη ζωή των Ζαγορίσιων κατά τον 19^ο αιώνα.

Παρά τη σημερινή εικόνα της εγκατάλειψης, την ίδια ανάπτυξη γνώρισε στο παρελθόν και ο γειτονικός οικισμός του Ελαφότοπου –παλιότερα ονομαζόταν Τσερβάρι-. Τον 15ο αιώνα μερικές οικογένειες από τα Άνω και Κάτω Σουδενά αποφασίσανε, μετά από επεισόδια με Τούρκο αξιωματούχο, να μεταναστεύσουν στην περιοχή του Χελμού, στην Πελοπόννησο και να κτίσουν τα χωριά Άνω και Κάτω Σουδενά που σήμερα έχουν μετονομαστεί σε Άνω και Κάτω Λουσοί.

Άνω Πεδινά

Στα Άνω Πεδινά αυτό που σίγουρα εντυπωσιάζει είναι τα καλοβαλμένα σπίτια με την λεπτοδουλεμένη πέτρα και τα νοικοκυρεμένα καλντερίμια. Η ήπια ανάπτυξη που εστιάζεται σε αρκετούς μικρούς παραδοσιακούς ξενώνες, ταβέρνες και γραφικούς καφενέδες χαρίζει ένα ευχάριστο χρώμα στο μέχρι πρότινος εγκαταλειμμένο χωριό. Στην πλατεία δεσπόζει η εκκλησία του Αγ. Δημητρίου, κτίσμα του 1793 με κυριότερο χαρακτηριστικό της την πέτρινη τοξωτή στοά. Στο σχολείο των Άνω Πεδινών στεγάζεται σήμερα η βιβλιοθήκη του Νεόφυτου Δούκα με σπάνιους τόμους και υλικό που χρήζει μελέτης. Εδώ λειτουργεί από την εποχή ήδη του Μεσοπολέμου η Λαμπριάδειος Οικοκυρική Σχολή. Πασίγνωστο σε όλα τα Ζαγοροχώρια είναι το μοναστήρι της Ευαγγελίστριας (15ος αιώνας), αλλά και της Αγ. Παρασκευής (18ος αι.).

Κάτω Πεδινά

Στον κάμπο των Σουδενών δεσπόζει η εκκλησία των Ταξιάρχων (1591) με τη λιτή μα κομψή γραμμή της, το περίτεχνο δωδεκάπλευρο τρούλο από τις παλιότερες σε ολόκληρο το Ζαγόρι. Στην κεντρική πλατεία των Κάτω Πεδινών, δίπλα στον γερασμένο πλάτανο θα δείτε την εκκλησία του Αγ. Αθανασίου (τρίκλιτη βασιλική με τρούλο, κτίσμα του 1704). Από εδώ η θέα προς τα προβούνια της Τύμφης, τα γειτονικά χωριά και τον Κάμπο των Σουδενών είναι πανέμορφη.

Ελαφότοπος

 Σε υψόμετρο 1100 μέτρων κτισμένο στη νότια άκρη της χαράδρας του Βίκου θα συναντήσουμε τον ανεπιτήδευτο και σαφώς πιο απόμερο οικισμό του Ελαφότοπου.  Εδώ θα πρέπει οπωσδήποτε να έρθετε για να δείτε το αξιόλογο Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Ελαφότοπου, να σεργιανήσετε στις πέτρινες συνοικίες και να δοκιμάσετε τοπικούς μεζέδες στο παραδοσιακό καφενείο. Στον Ελαφότοπο υπάρχουν δυο μικροί παραδοσιακοί ξενώνες. Από τον Ελαφότοπο ένας κακός χωματόδρομος φεύγει βόρεια και καθώς κινείται στις δυτικές παρυφές του υψώματος Στούρος (1621 ψηλότερη κορφή), μας αποκαλύπτει το πλούσιο ανάγλυφο της περιοχής και από κάποια σημεία μια θαυμάσια θέα προς τους Πύργους του Πάπιγκου και τη χαράδρα του Βίκου. Η διαδρομή αυτή είναι «τυφλή» και σύντομα ο δρόμος καταλήγει σε αδιέξοδο (3 χλμ.). Στο τέλος του ξεκινά ένα απότομο και δύσβατο μονοπάτι που οδηγεί στο χωριό Βίκος μετά από κοπιαστική πορεία 2,5 ωρών, αλλά και σε σημεία θέας στη χαράδρα του Βίκου.

Εκδρομή στην Αρίστη, στο Βίκο και τον Βοϊδομάτη

Αυτή είναι μια εκδρομή που θα πρέπει οπωσδήποτε να κάνετε. Ένας ασφάλτινο δρόμος που πραγματοποιεί μια τολμηρή- η αλήθεια είναι- χάραξη στον απότομο βράχο της Τύμφης, θα σας φέρει μετά από 6 χιλιόμετρα, από τον κάμπο των Σουδενών στην Αρίστη και από εκεί στην κοίτη του διάσημου Βοϊδομάτη και στο Πάπιγκο. Ακόμη μπορείτε να ανηφορίσετε προς το χωριό Βίκος για να δείτε την περίφημη θέα στο διάσημο φαράγγι.

Από τα Πεδινά στο Μονοδέντρι

Χρησιμοποιώντας τον ασφάλτινο δρόμο που συνδέει το Κεντρικό με το Δυτικό Ζαγόρι, εύκολα θα προσεγγίστε το Μονοδέντρι (8 χλμ. από Άνω Πεδινά) και τη θέση Οξιά ( 7 χλμ. από Μονοδέντρι) από όπου θα έχετε την καλύτερη θέα στη χαράδρα του Βίκου. Στο μοναστήρι της Αγ. Παρασκευής που προσφέρει επίσης εντυπωσιακή θέα, θα πάτε από το Μονοδέντρι ακολουθώντας το καλαίσθητο καλντερίμι που καταλήγει στην είσοδο του μοναστηριού.

To ταξίδι συνεχίζεται. Δείτε ακόμη: Περιηγήσεις στο Κεντρικό Ζαγόρι μέσα από άγνωστες ταξιδιωτικές ατραπούς

“Views Of Greece” travel photojournalism – Discover the real Greece with the experts

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των επιμέρους κειμένων ή και των φωτογραφιών χωρίς τη γραπτή άδεια του δημιουργού, σύμφωνα με τον νόμο Ν.2121/1993 και τη διεθνή σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το ν. 100/1975).  Η Πνευματική ιδιοκτησία ανήκει στον δημιουργό και αποκτάται χωρίς καμιά διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.

• Άνω Κάτω Πεδινά
• αξιοθέατα
• εκδρομές
• Ελαφότοπος
• Ζαγόρι
• Ζαγοροχώρια
• περιηγήσεις