Κήποι, Νεγάδες, Φραγκάδες Λεπτοκαρυά,  road trip στο Κεντρικό Ζαγόρι

Πίσω απ’ το βουνό, πίσω από… τη βιτρίνα… Χρησιμοποιώντας ως εφαλτήριο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς θα ξεφύγουμε από τα γνωστά ταξιδιωτικά μονοπάτια για ν’ ανακαλύψουμε το άγνωστο πρόσωπο του Κεντρικού Ζαγοριού και τα αρχοντοχώρια Νεγάδες,  Φραγκάδες, Λεπτοκαρυά.

Copyright photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Copyright text: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

Η αρχιτεκτονική των χωριών, το τραχύ ανάγλυφο του εδάφους με  τις  εντυπωσιακές  εξάρσεις,  τις σκιερές χαράδρες, τα  πυκνόφυτα δάση πλάθουν την εικόνα  ενός τόπου γοητευτικά αυθεντικού.

Σαράντα επτά χωριά απλώνουν τις πέτρινες  γειτονιές τους σε αυτήν τη συναρπαστική ανθρωπογεωγραφική ενότητα που ονομάζουμε Ζαγόρι.

«Πίσω από το βουνό» όπως σημαίνει στα σλάβικα  η λέξη «Ζαγόρι» και πίσω από τη «βιτρίνα» του τουριστικού συνωστισμού, θ’ ανακαλύψετε έναν τόπο ανεξάντλητο και ανεπεξέργαστο που ακόμα μπορεί να κρύβεται από τα φώτα της υπέρμετρης προβολής.

Κεντρικό Ζαγόρι, Νεγάδες, Φραγκάδες, Λεπτοκαρυά

Στο οδοιπορικό μας αυτό θα πάμε να γνωρίσουμε μερικά από τα πιο «ντροπαλά» αλλά εξίσου γοητευτικά χωριά του Κεντρικού Ζαγοριού. Το οδικό δίκτυο που θα χρησιμοποιήσουμε είναι στο σύνολό του ασφάλτινο. Όμως κι εδώ, όπως συνήθως συμβαίνει στα ελληνικά βουνά, οι στροφές είναι πολλές και αυτήν την εποχή με βροχή ή πάγο στο οδόστρωμα, η οδήγηση χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή.

Πάμε λοιπόν μαζί να πάρουμε βήμα  – βήμα τον δρόμο που οδηγεί στα πιο απόμερα χωριά του Κεντρικού Ζαγοριού όχι όμως λιγότερο ενδιαφέροντα.

Κήποι, περιβόλι αλλά και παλιά πρωτεύουσα του Ζαγοριού

Πίσω από το φαράγγι του Βικάκη ξεπροβάλλουν με το πέτρινο ανάστημά τους, τα σπίτια των Κήπων. Σκαρφαλωμένα στην απότομη ράχη του βουνού «Τρία Κεφάλια», κοιτάζουν αμφιθεατρικά την κοίτη του Μπαγιώτικου ποταμού και τη μικρή κοιλάδα που απρόσμενα ξεπροβάλλει γύρω από τις όχθες του. Το χωριό Κήποι, που υπήρξε κεφαλοχώρι από τον 15ο αιώνα, διατηρεί ακόμα και σήμερα ζωντανές τις αγροτικές του καταβολές. Η καλλιέργεια της πατάτας και κυρίως των κηπευτικών, έδωσαν στον οικισμό το σημερινό όνομά του που παλιά ήταν Μπάγια και οφειλόταν στον ομώνυμο ορεινό ποταμό που καρπίζει την εύφορη γη του. Η παλιά πρωτεύουσα του Ζαγοριού απαριθμούσε κάποτε σχεδόν 1.000 κατοίκους!

Το γεφύρι του Μύλου, από εδώ ξεκινά η μικρή μας περιπέτεια

Το οδοιπορικό μας στον άγνωστο κόσμο του Κεντρικού Ζαγοριού θα ξεκινήσει από ένα γεφύρι που μπορεί να μην είναι από τα πλέον φωτογραφημένα της περιοχής των Κήπων, είναι όμως πανέμορφο και εντυπωσιάζει με τη λιτή αλλά στιβαρή κατασκευή του. Λίγο έξω από τα τελευταία σπίτια του χωριού Κήποι ή αλλιώς Μπάγια, θα δούμε το γεφύρι του Μύλου που δρασκελίζει με το πέτρινο βήμα του το Μπαγιώτικο ποτάμι. Κτίσθηκε το 1748 και είναι δίτοξο με μια μικρότερη βοηθητική καμάρα. Στην μια άκρη του υπάρχει ακόμη ο παλιός νερόμυλος που του έδωσε και το όνομά του.

Ο δρόμος για το χωριό Νεγάδες

Από το γεφύρι του Μύλου θα κατευθυνθούμε ανατολικά όπως δείχνουν οι ταμπέλες, με προορισμό τα κάπως απόμακρα από την τουριστική κίνηση  χωριά Νεγάδες, Φραγκάδες, Λεπτοκαρυά. Ο δρόμος με συνεχείς ήπιους ελιγμούς, δαμάζει τους κατάφυτους γήλοφους που απλώνονται ολόγυρα παντού, έως εκεί που φτάνει το μάτι. Οκτώ χιλιόμετρα από τους Κήπους θα φτάσουμε στο κεφαλοχώρι Νεγάδες που το συναντάμε σε υψόμετρο 1060 μέτρων, κτισμένο σε περιοχή κατάφυτη με δρυς, έλατα και καστανιές.

Νεγάδες, ένα χωριό με βαριά ιστορία

Είναι από τα παλαιότερα χωριά του Κεντρικού Ζαγοριού (1312). Στην είσοδο των Νεγάδων δεσπόζει ο τρισυπόστατος ναός του Αγίου Γεωργίου, αφιερωμένος επίσης στον Άγιο Δημήτριο και στην Αγία Τριάδα, κτίσθηκε το 1795 με χρηματοδότηση του έμπορου Χατζή-Μάνθο Γκίνη.  Ακόμη εδώ εντυπωσιάζουν τα μεγαλόπρεπα κτίσματα, φτιαγμένα με σκουρόχρωμη ντόπια πέτρα. Πολλά από αυτά είναι διακοσμημένα στο εσωτερικό τους με ζωγραφιές από Χιονιαδίτες λαϊκούς καλλιτέχνες.

Κάποια εποχή (1834) λειτουργούσε εδώ η Κεντρική Σχολή του Ζαγοριού, τότε που στις Νεγάδες ζούσαν πάνω από τριακόσιες οικογένειες.  Χαμηλά στο Μπαγιώτικο ποτάμι ξεχωρίζει το  μονοκάμαρο γεφύρι των  Ριζιανών που κατασκευάστηκε το  1780 για να εξυπηρετεί τα χωριά  Νεγάδες  και Δίκορφο. Δεν θα το βρείτε εύκολα, εκτός και αν κάποιος ντόπιος σας δείξει το δρόμο. Στις Νεγάδες υπάρχουν ξενώνες.

Κατεύθυνση προς Φραγκάδες

Από Νεγάδες συνεχίζοντας την πορεία προς τα ανατολικά διασχίζουμε ένα ημιορεινό τοπίο κατάφυτο από άφθονες βελανιδιές και στα 12 χιλιόμετρα συναντάμε το όμορφο χωριό Φραγκάδες -ένα μεγάλο μέρος της διαδρομής πραγματοποιείται σε χωμάτινο δρόμο, όμως μπορείτε να έρθετε και κατ’ ευθείαν από Κήπους, ακολουθώντας τον κεντρικό ασφάλτινο δρόμο-.

Φραγκάδες, παλιά ιστορία

Το χωριό οφείλει το όνομά του στον ιδρυτή του Αντώνη Φράγκο. Στην αρχή ήταν ένας μικρός  κτηνοτροφικό οικισμός. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας πολλοί από τους κατοίκους των Φραγκάδων ξενιτεύτηκαν στη Ρουμανία και σε άλλες Παραδουνάβιες χώρες. Γυρνώντας πίσω στο χωριό, πλούσιοι πια, έκτισαν όμορφα σπίτια και χρηματοδότησαν κοινωφελή έργα.  Αν και το 1943 το χωριό κάηκε από τους Γερμανούς.

Σήμερα τμήματα από τις παλιές γειτονιές διασώζονται σε καλή κατάσταση και μαρτυρούν το σπουδαίο παρελθόν του. Το πιο εντυπωσιακό κτήριο του οικισμού είναι ο ναός του Αγίου Δημητρίου, κτίσμα του 1779 με το χαρακτηριστικό εξαγωνικό καμπαναριό.

Αξιοθέατα γύρω από τους Φραγκάδες

Στο χωριό που βρίσκεται κτισμένο σε υψόμετρο 950 μέτρων με θεσπεσια θέα στο όρος Μιτσικέλι, υπάρχει ένας πολύ καλός παραδοσιακός  ξενώνας και ταβέρνα.  Γύρω από τους Φραγκάδες στέκουν εδώ και αιώνες τα παραδοσιακά γεφύρια της Ρουστιάρας, του Μπογδάνη, του Αι Γιάννη.

Όμως το πιο εντυπωσιακό είναι το δίτοξο πετρογέφυρο  του Πετσιώνη (17ος αιώνας) που δρασκελίζει τις όχθες του Μεγάλου Λάκκου. Προσεγγίζεται από τους Φραγκάδες με κακό χωματόδρομο, αλλά και πεζοπορικά με σημαδεμένο μονοπάτι (2,5 ώρες).

Φτάνουμε στη Λεπτοκαρυά

Μετά τους Φραγκάδες ο δρόμος συνεχίζει με άφθονες στροφές και οδηγεί μετά από 7 χλμ. στη Λεπτοκαρυά παλιότερα, Λιασκοβέτσι, αλλά και Λιάσκα.  Αυτό είναι ένα από τα πιο απομακρυσμένα χωριά του Κεντρικού Ζαγοριού και απέχει συνολικά 60 χιλιόμετρα από τα Γιάννινα.  Η Λεπτοκαρυά, μέσα στον 20^ο  αιώνα γνώρισε δυο μεγάλες καταστροφές.  Η πρώτη ήταν το 1912 στον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο όταν την έκαψαν οι Τούρκοι, το αυτό επανέλαβαν οι Γερμανοί  το 1943.

Αν έχετε διάθεση για εξερευνήσεις, το κατάφυτο τοπίο τριγύρω κρύβει πολλές εκπλήξεις όπως πέτρινα γεφύρια, απομεινάρια βυζαντινών ναών και παραδοσιακές κρήνες. Στο κέντρο του οικισμού υπάρχει ένα καφενείο που είναι συνήθως ανοιχτό και τα Σαββατοκύριακα του χειμώνα. Εδώ θα αναζητήσετε πληροφορίες για τα κοντινά μονοπάτια.

Η περιήγηση συνεχίζεται στο ονειρεμένο Ανατολικό Ζαγόρι

Από τη Λεπτοκαρυά ο δρόμος ακροβατεί σε ύψος 1.000-1.100 μέτρων διασχίζοντας πυκνά δάση από οξιές και βελανιδιές. Οι πτυχώσεις του εδάφους είναι ήπιες, καθώς λείπουν οι ξαφνικές εξάρσεις, οι βαθιές χαράδρες και τα γκρεμοτόπια. Σ’ αυτά τα ομοιογενή και πυκνά δάση αναζητούν πολλές φορές τροφή και καταφύγιο οι αρκούδες της Πίνδου. Από Λεπτοκαρυά θα καλύψουμε ακόμη 9 χλμ. έως τη Δόλιανη.

Στη Δόλιανη συναντάμε και πάλι άσφαλτο και κατηφορίζουμε εύκολα, για να πέσουμε στην Εγνατία Οδό, στο τμήμα της που συνδέει το Μετσόβο με τα Γιάννινα – Ιωαννίνων, στο ύψος της γέφυρας Μπαλτούμας. Ακόμη από τη Δόλιανη που είναι το πρώτο από τα χωριά του Ανατολικού Ζαγοριού μπορούμε να συνεχίσουμε την περιήγησή μας προς Γρεβενίτι, Φλαμπουράρι Βοβούσα, και λίμνη Πηγών Αώου

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ. ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Δυτικό Ζαγόρι, Αρίστη – Πάπιγκο, πέτρα, ξύλο και νερό…

“Views Of Greece” travel photojournalism – Discover the real Greece with the experts

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των επιμέρους κειμένων ή και των φωτογραφιών χωρίς τη γραπτή άδεια του δημιουργού, σύμφωνα με τον νόμο Ν.2121/1993 και τη διεθνή σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το ν. 100/1975).  Η Πνευματική ιδιοκτησία ανήκει στον δημιουργό και αποκτάται χωρίς καμιά διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.

 

 

• Κεντρικό Ζαγόρι
• Κήποι
• Λεπτοκαρυά
• Νεγάδες
• Φραγκάδες