Νομός Φλώρινας, Πισοδέρι, Πρέσπες, Κορέστεια,  οδοιπορικό στα άκρα

Στο βορειοδυτικό άκρο της χώρας μας, στα όρια των νομών Φλώρινας και Καστοριάς, σχεδόν πάνω στη μεθοριακή γραμμή που χωρίζει την Ελλάδα από τη Βόρεια Μακεδονία, ξεδιπλώνεται ένας κόσμος ορεινός, γοητευτικός που σε προτρέπει για εξερευνήσεις και κάθε είδους ορεινές περιπέτειες.

Copyright photo & text: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Κρυμμένο πίσω από πανύψηλες βουνοκορφές, με φόντο τις κατάφυτες από οξιές πλαγιές το Πισοδέρι σκαρφαλωμένο σε ύψος 1400 μέτρων, δεν μπορεί παρά να αποτελεί έναν ξεχωριστό ορεινό προορισμό.

Το γνωστό κεφαλοχώρι βρίσκεται και σε απόσταση αναπνοής από το χιονοδρομικό κέντρο της Βίγλας, τις Πρέσπες και τα Κορέστεια.

Οι φίλοι και γνώστες της περιοχής, εδώ στη βορειοδυτική εσχατιά της χώρας μας, αναγνωρίζουν ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα μέρη της Ελληνικής ορεινής γης.

Οι υπόλοιποι θα έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν ένα αυθεντικό βουνίσιο κόσμο, να παίξουν με το χιόνι, ν’ απολαύσουν τις υπέροχες δασικές διαδρομές και ν’ ανακαλύψουν στο Πισοδέρι, τις Πρέσπες και στα γειτονικά Κορέστεια, ένα διαφορετικό ταξιδιωτικό προορισμό.

Στροφές, βουνά και σύνεση στην οδήγηση

Είτε έρχεσαι από τη Φλώρινα, είτε ανηφορίζεις από την Καστοριά, θα πρέπει να είσαι προετοιμασμένος για γερή ανάβαση σε δρόμο που τα Σαββατοκύριακα παρουσιάζει αρκετή κίνηση, ιδίως όταν λειτουργεί το χιονοδρομικό κέντρο. Συνήθως σε αυτήν περιοχή τα πρώτα χιόνια, πέφτουν τον Νοέμβριο,  γι’αυτο και θα πρέπει ο οδηγός να έχει μαζί του αλυσίδες και να οδηγεί με σύνεση ιδίως αν έχει ξάστερα βράδια που επιφυλάσσουν πρωινό παγετό, κυρίως στα σκιερά σημεία.

Πισοδέρι, κρυμμένο ανάμεσα στα βουνά

Στην κορύφωση της ανάβασης συναντάμε το χιονοδρομικό κέντρο Βίγλας- Πισοδερίου και στη συνέχεια το χωριό  Πισοδέρι που βρίσκεται πάνω στον οδικό άξονα που συνδέει τη Φλώρινα με τις Πρέσπες. Συνολικά να υπολογίζετε ότι από την πρωτεύουσα του ακριτικού νομού έως το χιονοδρομικό κέντρο Πισοδερίου θα χρειαστεί να καλύψετε 20 χιλιόμετρα και στη συνέχεια ακόμη 6 μέχρι το χωριό Πισοδέρι. Εξίσου περιπετειώδης, αλλά επίσης πανέμορφη είναι η οδική διαδρομή από την Καστοριά.

Θα προτείνουμε να ακολουθήσετε τον παλιό δρόμο προς τις Πρέσπες που συνταξιδεύει με την κοίτη του Λαδοπόταμου –παραπόταμου του Αλιάκμονα- θα περάσετε τα Κορέστεια και στο κομβικό σημείο κοντά στο Τρίγωνο θα στρίψετε δεξιά όπως δείχνουν οι ταμπέλες για Πισοδέρι, Χιονοδρομικό Κέντρο. Συνολικά να υπολογίζετε Καστοριά- Πισοδέρι 45 χιλιόμετρα.

Πισοδέρι κτισμένο επάνω σε αρχαίο πέρασμα

Το Πισοδέρι είναι κτισμένο πάνω σ’ ένα από τα ελάχιστα φυσικά περάσματα της ορεινής  Μακεδονίας  που χρησιμοποιείται αδιάλειπτα εδώ και χιλιάδες χρόνια για τη μεταφορά εμπορευμάτων από τα λιμάνια της Αδριατικής προς το Αιγαίο και γενικότερα προς την Ανατολή και το αντίστροφο. Έτσι, παρόλο το μεγάλο υψόμετρο και τις αντίξοες καιρικές συνθήκες, στην περιοχή έχουν βρεθεί ίχνη αρχαίων οικισμών.

Μάλιστα είναι πιθανόν εδώ να βρισκόταν η  αρχαία πόλη της Πελαγονίας, Πισσαίον. Το  χωριό δημιουργήθηκε σιγά -σιγά γύρω από τα χάνια που υπήρχαν πάνω σε αυτόν τον ορεινό δρόμο που διέσχιζαν τα καραβάνια μεταφέροντας ανθρώπους και εμπορεύματα. Οι ταλαιπωρημένοι ταξιδιώτες έβρισκαν εδώ στέγη, φαγητό και ασφάλεια, προκειμένου να ανασυγκροτήσουν τις δυνάμεις τους για τη συνέχεια.

Στάση των καραβανιών, αλλά και «μήλο της έριδος»

Οι Πισοδερίτες καθώς γνώριζαν τα ορεινά περάσματα με την πάροδο του χρόνου εξελιχθήκαν σε ικανότατους κυρατζήδες –αγωγιάτες- και διακρίθηκαν στο μεταπρατικό εμπόριο. Τα γύρω βουνά  και τα δάση  ήταν ανέκαθεν αετοφωλιά των ανταρτών και των κατατρεγμένων, αλλά και θέατρο πολεμικών επιχειρήσεων κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων. Το 1905 οι Βούλγαροι κατέλαβαν το Πισοδέρι και έκαψαν το ιστορικό μοναστήρι της Αγ. Τριάδας. Το 1916 μετά από σκληρή μάχη, οι σύμμαχοι Γάλλοι – Άγγλοι κυριαρχούν στην περιοχή και ελέγχουν με τον τρόπο αυτό το πέρασμα από τη Δύση στην Ανατολή.

Το Πισοδέρι τον 21^ο αιώνα

Φτάνοντας εδώ θα σας προϋπαντήσουν οι άφθονες, όχι όμως ιδιαίτερα καλαίσθητες ταβέρνες και ψησταριές που υπάρχουν παραταγμένες κατά μήκος του δρόμου. Ωστόσο τις εντυπώσεις κερδίζει το επιβλητικό κτίριο όπου στεγαζόταν η περίφημη Μοδέστειος Σχολή, κτίσμα του 1903, που σήμερα λειτουργεί ως ξενώνας.  Αξίζει να επισκεφθείτε την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, κτισμένη το 1848 και το μικρό μουσείο που υπάρχει δίπλα της, όπου εκτός των άλλων φυλάγονται και μερικά πιο προσωπικά αντικείμενα του Παύλου Μελά.

Το χιονοδρομικό κέντρο

Το χιονοδρομικό κέντρο βρίσκεται στη θέση Βίγλα και σε ύψος 1.650 μέτρων. Το σαλέ εξυπηρετεί τους εκατοντάδες επισκέπτες του χειμώνα. Υπάρχει άνετος χώρος στάθμευσης αν και τις μέρες της αιχμής ο συνωστισμός δεν αποφεύγεται. Όταν δεν υπάρχουν χιόνια, το χιονοδρομικό κέντρο παραμένει ανοιχτό ως κέντρο υπαίθριων σπορ. Έτσι κατόπιν συνεννόησης μπορείτε να κάνετε moutnain bike και ορειβασία ακολουθώντας το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε6, ή ιππασία με εκπαιδευμένα άλογα, συνοδεία έμπειρου οδηγού http://vigla-ski.com/  .

Τρείς εκδρομές που μπορείτε να κάνετε με αφετηρία το Πισοδέρι

Πισοδέρι – Πρέσπες

Πολύ κοντά στο Πισοδέρι αν και δεν υπάρχει οπτική επαφή, βρίσκεται η λεκάνη της Πρέσπας (25 χλμ.) με τις δύο μαγευτικές λίμνες. Ο Άγιος Γερμανός, η Μικρολίμνη, ο οικισμός των Ψαράδων και τ’ άλλα παραλίμνια χωριά (την περιοχή την έχουμε περιγράψει εκτενώς σε προηγούμενα ταξιδιωτικά μας άρθρα), προσφέρονται για κάθε είδους περιηγήσεις. Στον εθνικό δρυμό Πρεσπών έχουν καταγραφεί πάνω από 1.300 είδη φυτών, 11 είδη ψαριών, 20 είδη ερπετών και 250 είδη πουλιών, ένας πραγματικός οικολογικός παράδεισος! Καλύτερη εποχή για να έρθετε εδώ αναμφίβολα είναι το Φθινόπωρο και η Άνοιξη.

Στα ξεχασμένα Κορέστεια

Κατηφορίζοντας από Πισοδέρι για Πρέσπες και Καστοριά, θα δείτε τον στενότερο δρόμο που οδηγεί στα μέχρι χθες ξεχασμένα από θεό και ανθρώπους χωριά Τρίγωνο, Ανταρτικό, Πράσινο, ή ακόμη νοτιότερα στο νομό Καστοριάς, στους οικισμούς Κώττας, Μελάς και Βατοχώρι.  Πρόκειται για τα Κορέστεια, μια συστάδα ορεινών οικισμών που απλώνονται στα όρια της κοιλάδας του Λαδοπόταμου και παρουσιάζουν έντονο αρχιτεκτονικό και πολιτισμικό ενδιαφέρον. Η πιο συναρπαστική διαδρομή είναι αυτή που περνά από τα χωριά Ανταρτικό, Τρίγωνο, Κόττας και συνεχίζει για Άνω και Κάτω Κρανιώνα, Χάλαρα και Μελάς όπου βρίσκεται το σπίτι όπου πέρασε την τελευταία του νύχτα ο Παύλος Μελάς και σήμερα λειτουργεί ως μουσείο.

Ειδική διαδρομή με  4χ4. Διασχίζοντάς τον Βαρνούντα σε μεγάλα υψόμετρα

 Το όρος Βαρνούντας με τα 2334 μέτρα ύψος, είναι ευδιάκριτο  από πολλά σημεία του νομού Καστοριάς και Φλώρινας. Το μεγάλο βουνό  διατρέχουν αρκετοί δασικοί δρόμοι με σκοπό την εξυπηρέτηση κυρίως των κτηνοτρόφων που το καλοκαίρι ανεβάζουν τα κοπάδια τους στα πλούσια αλπικά λιβάδια για βοσκή.

Η κυριότερη και πλέον ενδιαφέρουσα διαδρομή  ξεκινά  από  το Χιονοδρομικό Κέντρο Πισοδερίου, περνά από το ορειβατικό καταφύγιο Βαρνούντα (υψ.1970 ) και ολοκληρώνεται μετά από 25 χλμ. στον Άγιο Γερμανό Πρεσπών.

Αν έχετε αυτοκίνητο ψηλό και με κίνηση στους τέσσερεις τροχούς, αξίζει με τη βοήθεια κάποιου ντόπιου να επιχειρήσετε αυτήν την ορεινή διάσχιση. Η διαδρομή καθώς κινείται σε υψόμετρα από 1600 έως  σχεδόν τα 2000 μέτρα, είναι αρκετά δύσκολη ακόμη και τώρα το Φθινόπωρο,   οπότε σε καμμιά περίπτωση μην ξεκινήσετε με κακοκαιρία ή αν έχει προηγηθεί χιονόπτωση.

Βιολογικό απόθεμα άγριας ζωής

Διατρέχοντας τον ορεινό δρόμο που κουλουριάζεται σαν φίδι πάνω στις πλαγιές του Βιτσίου και του Βαρνούντα, έχοντας κατεύθυνση από Φλώρινα προς Πισοδέρι, το βλέμμα χάνεται σ’ ένα πυκνό, σχεδόν αδιαπέραστο δάσος που απαρτίζεται κυρίως από βελανιδιές στα χαμηλότερα και οξιές ή μακεδονίτικα έλατα στα μεγαλύτερα υψόμετρα.

Σε αυτά τα σκιερά δάση ζουν και κυνηγούν ελεύθερα στη φύση τα τελευταία μεγάλα θηλαστικά της Ευρώπης όπως η αρκούδα και ο λύκος, ενώ αναπαράγονται το ζαρκάδι, το ελάφι και ο αγριόχοιρος.

Δυστυχώς η αιολική βιομηχανία έχει ήδη εγκαταστήσει ένα αιολικό πάρκο  στο όρος Βαρνούντας προς την πλευρά του Πισοδερίου και σχεδιάζει την ανάπτυξη περισσοτέρων. Όπως όλοι αντιλαμβανόμαστε αυτή είναι μια μαζική και μεθοδική καταστροφή της άγριας φύσης και ζωής που τεχνηέντως καλύπτεται με τον μανδύα της «Πράσινης Ανάπτυξης» και δεν θα πρέπει να αφήσουμε με τίποτα να συντελεστεί.

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ. ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Ο Πεντάλοφος, το θρυλικό μαστοροχώρι στο όρος Βόιο 

 “Views Of Greece” travel photojournalism – Discover the real Greece with the experts

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των επιμέρους κειμένων ή και των φωτογραφιών χωρίς τη γραπτή άδεια του δημιουργού, σύμφωνα με τον νόμο Ν.2121/1993 και τη διεθνή σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το ν. 100/1975).  Η Πνευματική ιδιοκτησία ανήκει στον δημιουργό και αποκτάται χωρίς καμιά διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.

• Βίτσι
• Κορέστεια
• νομός Φλώρινας
• όρος Βαρνούντας
• Πισοδέρι
• Πρέσπες