Έλα να πάμε στο νησί… Άγιος Αχίλλειος Πρεσπών και Νησί Παμβώτιδας.

Καμία σχέση με τα ελληνικά πελάγη και τα πανέμορφα νησιά τους. Τα δυο νησάκια που θα  σας παρουσιάσουμε εδώ σε αυτό το νοερό ταξίδι στην Ελλάδα των εκπλήξεων, βρίσκονται στην καρδιά της ηπειρωτικής χώρας, περιβάλλονται από ψηλά, χιονισμένα βουνά και κολυμπούν σε μια «θάλασσα» γλυκού νερού και είναι τα μοναδικά κατοικημένα νησάκια που βρίσκονται σε Ελληνική λίμνη.

Copyright photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Copyright text: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

Κατά καιρούς, από αρκετά δημοφιλή ειδησεογραφικά και ταξιδιωτικά sites αναπαράγεται και μάλιστα με ιδιαίτερο στόμφο, τη λανθασμένη πληροφορία  πως υπάρχει ένα και μόνο κατοικημένο νησί σε λίμνη στην Ελλάδα και μάλιστα σε ολόκληρη την Ευρώπη! Ο λόγος βέβαια γίνεται για το Νησί της Παμβώτιδας λίμνης.

Φυσικά  και κάνουν λάθος!  Στην Ελλάδα υπάρχουν όχι ένα, αλλά δύο κατοικημένα νησιά που απολαμβάνουν το προνόμιο να βρέχουν τις γειτονιές τους σε λιμνίσια νερά. Το ένα είναι το Νησί της Παμβώτιδας λίμνης και το δεύτερο ο Άγιος Αχίλλειος, στη λίμνη της Μικρής Πρέσπας.

Επίσης είναι βέβαιο, πως όποιος ψάξει λίγο καλυτέρα, θα βρει πολλά ακόμη παρόμοια κατοικημένα νησιά που βρίσκονται μέσα σε λίμνη σε όλη την Ευρωπαϊκή ήπειρο.

Το Νησί της Παμβώτιδας

Πως θα πάω στο Νησί

Τα πλοιάρια, με συχνά δρομολόγια αναχωρούν από το σημείο της  προκυμαίας των Ιωαννίνων με προορισμό  το Νησί που δεσπόζει στην βορειανατολική άκρη της λίμνης Παμβώτιδας. Βέβαια μην φανταστείτε κανένα υπερπόντιο ταξίδι με φουρτούνες και ναυτίες. Με το που θα μπείτε στο μικρό πλεούμενο και  θα δείτε την προκυμαία να ξεμακραίνει στον ορίζοντα, έχετε ήδη φτάσει! Ο νησιώτικος παραδοσιακός οικισμός θα σας καλωσορίσει με τα ταβερνάκια του και τα θεόρατα δέντρα του να στολίζουν τη μικρή αποβάθρα.

Γνωρίζοντας το μικρό Νησί της Παμβώτιδας λίμνη

Από το λιμανάκι ένα πέτρινο καλντερίμι που διασχίζει κατά μήκος τον οικισμό θα σας φέρει μετά από ένα σύντομο περπάτημα, στη μικρή πλατεία. Επίσης στο Νησί υπάρχει η δυνατότητα διαμονής. Το ίδιο καλντερίμι κάνει τον γύρο του νησιού και περνά κοντά από τα κυριότερα ιστορικά κτήρια, μοναστήρια και άλλα αξιοθέατα. Ενδεικτικά να αναφέρουμε πως με αρχή και τέλος το λιμανάκι, για να κάνετε το γύρο του νησιού θα πρέπει να καλύψετε περίπου 2,5 χιλιόμετρα. Να σημειώσουμε πως στο Νησί δεν κυκλοφορούν οχήματα και ο μόνος θόρυβος που διαταράσσει την ησυχία είναι αυτός από τις μηχανοκίνητες βάρκες, το μόνο μεταφορικό μέσο των νησιωτών.

Γεωγραφικοί και ιστορικοί προσανατολισμοί 

Το εμβαδόν της επιφάνειας του νησιού φθάνει μόλις τα 350 στρέμματα, ενώ οι μόνιμοι κάτοικοί του δεν ξεπερνούν τους διακόσιους, η καταγωγή των οποίων σύμφωνα με τοπικό ανεπιβεβαίωτο θρύλο, έχει μανιάτικες ρίζες. Συχνά αναφέρεται ως «νησί χωρίς όνομα», όμως έχει όνομα και λέγεται «το Νησί» και με αυτό καταγράφεται εδώ και εκατοντάδες χρόνια στα κρατικά έγραφα, ήδη από την εποχή της Τουρκοκρατίας.

Αποκλειστικό δικαίωμα στο ψάρεμα

Στα χρόνια του Αλή-Πασά οι  Νησιώτες είχαν εξασφαλίσει το αποκλειστικό δικαίωμα  ψαρέματος στη λίμνη με τη μορφή της συντεχνίας.  Το 1968 το Νησί χαρακτηρίσθηκε τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και η δόμηση του ευτυχώς ελέγχθηκε ανάλογα χωρίς τσιμεντένιες παρεμβάσεις και νεοελληνικούς «καλλωπισμούς».

Βυζαντινές ρίζες  στα νερά της Παμβώτιδας

Εδώ συναντάμε μερικά από τα σημαντικότερα βυζαντινά μοναστήρια της Ηπείρου!  Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν η  μονή Αγίου Νικολάου Φιλανθρωπινών, κτίσμα του 11ου  αιώνα, σύμφωνα με την υπέρυθρη επιγραφή. Οι αξιόλογες τοιχογραφίες απεικονίζουν τους αρχαίους φιλόσοφους να συζητούν για την παρουσία του θεού σε οίκο της Αθήνας!

Μουσείο Αλή Πασά

Στα βορειοανατολικά του οικισμού, στα κελιά της  μονής  του Αγ. Παντελεήμονα, λειτουργεί το Μουσείο Αλή Πασά και της Επαναστατικής Περιόδου ( https://museumalipasha.gr/ ) .

Άγιος Αχίλλειος Πρεσπών

Εύκολη πρόσβαση στον Άγιο Αχίλλειο  με την πεζογέφυρα

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια για να επισκεφτείς το πανέμορφο νησάκι του Αγίου Αχιλλείου που κολυμπά στα ατάραχα νερά της Μικρής Πρέσπας, θα έπρεπε να πάρεις τηλέφωνο τον βαρκάρη για να έρθει να σε παραλάβει με την βάρκα του. Βέβαια  μερικές φορές το χειμώνα που η λίμνη πάγωνε μπορούσες να πας στον Άγιο Αχίλλειο με τα πόδια κινδυνεύοντάς βέβαια να σπάσεις κανένα χέρι πέφτοντας …

Η πεζογέφυρα

Από το 2001 μια ξύλινη πλωτή πεζογέφυρα μήκους 640 μέτρων συνδέει τη στεριά της Κούλας με τον Άγιο Αχίλλειο και έτσι πλέον η επίσκεψη στο νησί γίνεται με τα πόδια. Στο ψαράδικο χωριουδάκι που βρίσκεται σε ύψος 850 μέτρων επάνω από την επιφάνεια της θάλασσας,  υπάρχει παραδοσιακός ξενώνας και λειτουργεί εστιατόριο.

Ιστορία, θρύλοι και παραδόσεις από το νησάκι της Μικρής Πρέσπας

Το νησάκι του Αγίου Αχιλλείου με τον ένα και μοναδικό ψαράδικο οικισμό, οφείλει το όνομα του στον  Άγιο Αχίλλειο, επίσκοπο Λαρίσης (4ος αιώνας), ο οποίος είχε καταγωγή από την  Καππαδοκία της Μικράς Ασίας και πήρε μέρος  στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο που διεξήχθη το 325 στη Νίκαια της Βιθυνίας. Το 985 ο τσάρος των Βουλγάρων Σαμουήλ άρπαξε  το λείψανο του Αγίου Αχιλλείου από τη Λάρισα και το μετέφερε  στο νησάκι της Πρέσπας όπου και έκτισε προς τιμήν του την περίφημη Βασιλική, ερείπια της οποίας υπάρχουν και σήμερα.

Αρχαίες καταβολές

Επιπλέον στο νησί του Αγίου Αχιλλείου έχουν εντοπισθεί ίχνη ρωμαϊκών και βυζαντινών οικισμών που οι ιστορικοί τα ταυτίζουν με την πόλη Λύκη. Εκτός από τη βασιλική του Αγίου Αχίλλειου διακρίνονται ακόμη διάσπαρτα σε όλο το νησί, τμήματα αρκετών ακόμη βυζαντινών και μεταβυζαντινών ναών  του 10^ου και 15^ου αιώνα. Σήμερα στο νησί που αποτελεί δημοφιλή τουριστικό  προορισμό, ζουν περίπου 20 άνθρωποι, όλοι προερχόμενοι από οικογένειες ψαράδων.  Σύμφωνα με τον τοπικό θρύλο τα σπίτια του χωριού παραμένουν έντεκα καθώς όποτε πήγαινε να χτισθεί ένα καινούργιο, κάποιο άλλο γκρεμιζόταν!

Η βασιλική του Αγίου Αχιλλείου

Πρόκειται για ένα  από τα σημαντικότερα  θρησκευτικά μνημεία της Δυτικής Μακεδονίας, κτισμένος σύμφωνα με το υπουργείο πολιτισμού το 983 ή το 986. Ο ναός είναι ρυθμού τρίκλιτης βασιλικής και είχε ξύλινη σκεπή. Κατά τον 11^ο αιώνα  μέρος του ναού αγιογραφήθηκε. Ότι διασώθηκε από αυτήν την αγιογράφηση  αποκολλήθηκε και σήμερα  εκτίθεται στο Μουσείο της Φλώρινας. Στον προαύλιο χώρο του ναού πραγματοποιούνται από το 1989 και κάθε καλοκαίρι  οι αξιοσημείωτες πολιτιστικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις «Πρέσπεια».

Οι περίπατοι και σημεία θέας στο νησάκι του Αγίου Αχιλλείου

Στο νησάκι όπως είναι φυσικό δεν υπάρχουν αυτοκίνητα ή άλλα μηχανοκίνητα οχήματα και συνεπώς όλες οι περιηγήσεις γίνονται με τα πόδια.  Η βασιλική του Αγίου Αχίλλειου απέχει από το χωριό μόλις 300 μέτρα. Όμως αξίζει να ακολουθήσετε το ευδιάκριτο μονοπάτι και να περπατήστε ως το σημείο «Σταυρός» που δεσπόζει  στο νότιο και υψηλότερο σημείο του νησιού, στην κορφή του λόφου.  Από το χωριουδάκι θα χρειαστεί να διανύσετε περίπου 1500 μέτρα. Στην πορεία σας μέχρι εδώ θα δείτε να βόσκουν ελεύθερες στα καταπράσινα λιβάδια του νησιού, σε μικρά κοπάδια, οι βραχύσωμες αγελάδες της Πρέσπας, μια τοπική ράτσα που οι ντόπιοι ονομάζουν «Νάνα αγελάδα».

Το μοναδικό οικοσύστημα των Πρεσπών

Ακολουθώντας το παραλίμνιο μονοπάτι ο περιπατητής θα περάσει πλάι από τα υγρά λιβάδια της ακρολιμνιάς.  Ενδεικτικά να αναφέρουμε πως η περίμετρος του νησιού είναι μόλις 4 χιλιόμετρα. Σε αυτόν τον περίπατο θα παρατηρήσετε αρκετά από τα φτερωτά είδη της  πλούσιας ορνιθοπανίδας για την οποία φημίζεται εξ άλλου η ευρύτερη περιοχή της Πρέσπας (πληροφορίες Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών ).  Εξαιρετικά δραστήριος  είναι ο φορέας διαχείρισης του  Εθνικό Πάρκο Πρεσπών,  όπου μπορείτε να αναζητήσετε πληροφορίες για το πολύτιμο οικοσύστημα.

Άγιος Αχίλλειος Πρεσπών, πανόραμα. © Theo Athanasiadis/Views of Greece

Γιατί να καταστρέψεις τις διακοπές σου; ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΠΟΥ ΣΕ ΑΦΟΡΑ

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ. ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Οι ονειρεμένες λίμνες της  ορεινής Πελοποννήσου

“Views Of Greece” travel photojournalism – Discover the real Greece with the experts

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των επιμέρους κειμένων ή και των φωτογραφιών χωρίς τη γραπτή άδεια του δημιουργού, σύμφωνα με τον νόμο Ν.2121/1993 και τη διεθνή σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το ν. 100/1975).  Η Πνευματική ιδιοκτησία ανήκει στον δημιουργό και αποκτάται χωρίς καμιά διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.

• Άγιος Αχίλλειος Πρεσπών
• κατοικημένα νησιά
• λίμνη
• Νησί Παμβώτιδας