Η διαχρονική  γοητεία της πέτρας. Στην  ακατάβλητη  ηπειρώτικη  γη,  το ανθρώπινο χέρι κατάφερε να αναδείξει   με περίσσια μαστοριά  την  καλαισθησία   των   φυσικών    δομικών    υλικών, συμφιλιώνοντας με τον ιδανικότερο τρόπο  τη φύση με τον άνθρωπο. Εδώ λοιπόν, στη ράχη του Γράμμου και του Σμόλικα ξεχωρίζουν τα ξακουστά Μαστοροχώρια της Κόνιτσας.

Copyright photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Copyright text: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

Μαστοροχώρια, Γράμμος, Σμόλικας, Ήπειρος, ορεινά χωριά

photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Τα ταξιδιωτικά μονοπάτια μας φέρνουν αυτήν τη φορά κοντά στην Ελληνοαλβανική μεθόριο. Μακριά από τις τουριστικές ροές του Ζαγοριού, των Ιωαννίνων και του Μετσόβου θα εξερευνήσουμε έναν τόπο μοναδικό που βιώνει τον χρόνο με  τον δικό του τρόπο.

Μαστοροχώρια, Γράμμος, Σμόλικας, Ήπειρος, ορεινά χωριά

photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Εδώ μέσα στην καρδιά της χειμωνιάτικης ορεινής φύσης, σε ένα απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς  τοπίο, αγκαλιά με τα δάση, τα χιόνια και τη μοναξιά, θα αναζητήσουμε  τα μαστοροχώρια του  Γράμμου.

Μαστοροχώρια, Γράμμος, Σμόλικας, Ήπειρος, ορεινά χωριά

photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Βόρεια Πίνδος, διαδρομές για απαιτητικούς ταξιδευτές

Αν σας αρέσει να περιδιαβαίνετε σε τόπους που δεν άγγιξε ακόμη ο μαζικός τουρισμός, αν σας γοητεύουν οι έρημες γειτονιές με τα γερασμένα πετρόκτιστα αρχοντικά, η σιγαλιά του χιονισμένου δάσους, η αντάρα του ουρανού λίγο πριν την καταιγίδα, οι ιστορίες που διηγούνται οι γέροντες στα καφενεία, πλάι στην πυρακτωμένη ξυλόσομπα, εδώ σε αυτήν την ακρογωνιά της Ελλάδας θα βρείτε ένα μικρό ταξιδιωτικό σας παράδεισο! Το μόνο πρόβλημα που θα διαπιστώσετε από την πρώτη κιόλας στιγμή  είναι  ο διαθέσιμος χρόνος  σας που θα φαντάζει πάντα ανεπαρκής  για έναν τέτοιο τόπο, με τέτοιο μεγαλείο.

Μαστοροχώρια, Γράμμος, Σμόλικας, Ήπειρος, ορεινά χωριά

photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Πως θα πάτε στα Μαστοροχώρια της Κόνιτσας

Βορειοδυτικά της Κόνιτσας, ένθεν και εκείθεν της κοίτης του ποταμού Σαραντάπορου, στις πλαγιές των βουνών Γράμμου και Σμόλικα, βρίσκεται η πιο γνωστή ενότητα Μαστοροχωρίων της Ελλάδας.  Το χωριό με την πιο εύκολη πρόσβαση είναι η Πυρσόγιαννη που απέχει 25 χλμ. από Κόνιτσα και 90 από τα Ιωάννινα. Ακολουθούν η Βούρπιανη, οι Χιονιάδες, το Ασημοχώρι, ο Γοργοπόταμος, η Οξιά  και το Πληκάτι.  Στην άλλη πλευρά του ποταμού Σαραντάπορου, στις πλάγιες του Σμόλικα συναντάμε τα χωριά  Μοναστήρι, Μόλιστα, Γαναδιό, Πουρνιά, Καστανιά, ή  Καστάνιανη, Μοναστήρι, Λαγκάδα. Οι δρόμοι που οδηγούν σε αυτά τα αξιόλογα είναι ασφάλτινοι όμως και εδώ η οδήγηση  τον χειμώνα χρειάζεται  ιδιαίτερη προσοχή.

Μαστοροχώρια, Γράμμος, Σμόλικας, Ήπειρος, ορεινά χωριά

photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Η ιστορία των μαστόρων

Ένα  μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού αυτών των χωριών στράφηκε προς τις κατασκευές και πολλοί έγιναν μαστόροι της πέτρας, ξυλογλύπτες (ταλιαδούροι), ξυλουργοί, αγιογράφοι και  ζωγράφοι, τεχνίτες του  χαλκού   και του ασημιού. Κάθε χωριό είχε μια ιδιαίτερη ειδικότητα την οποία καταξίωσαν οι άξιοι μαστόροί του.  Έτσι, ενδεικτικά να πούμε πως η Πυρσόγιαννη φημίζονταν για τους πετράδες της, οι Χιονιάδες για τους παραδοσιακούς ζωγράφους -αγιογράφους, ο Γοργοπόταμος για τους ξυλογλύπτες.

Μαστοροχώρια, Γράμμος, Σμόλικας, Ήπειρος, ορεινά χωριά

photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Από εδώ ξεκινούσαν  τα  περίφημα  “μπουλούκια”   που γυρνούσαν από άκρη σ’ άκρη στην Βαλκανική χερσόνησο κατασκευάζοντας σπίτια, σχολεία, υδραγωγεία,  γεφύρια, εκκλησίες. Προς τις αρχές του 20ου αιώνα αρκετοί από αυτούς τραβούν για Περσία ή επιχειρούν  υπερπόντια ταξίδια με προορισμό την Αμερική! Από την Πυρσόγιαννη καταγόταν ο φημισμένος Κώστας Φρόντζος που έκτισε το 1871 το  καλοδιατηρημένο ακόμη και σήμερα,  γεφύρι της Κόνιτσας.

Μαστοροχώρια, Γράμμος, Σμόλικας, Ήπειρος, ορεινά χωριά

photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Πυρσόγιαννη,  σεργιάνι στις γειτονιές

Το χωριό απλώνει τις γειτονιές του σε ύψος 850 μέτρων στα ριζά του βουνού Στενό, που είναι ένα από τα άφθονα παρακλάδια του Γράμμου.  Στην είσοδο του οικισμού θα σας καλωσορίσει το εντυπωσιακό κτήριο της Κοινότητας,  (η Πυρσόγιαννη υπήρξε έδρα του Δήμου Μαστοροχωρίων) και ο «Γκουμπές»   δηλαδή η κεντρική, λίθινη κρήνη του χωριού. Λίγο πιο πάνω, στον Κάτω Μαχαλά θα δείτε  το παραδοσιακό καφενεδάκι του που σχεδόν πάντα είναι γεμάτο συνταξιούχους. Από εδώ και πάνω σειρά έχουν τα πόδια αν έχετε σκοπό να περιηγηθείτε απρόσκοπτα τις παλιοκαιρίτικες γειτονιές.

Μαστοροχώρια, Γράμμος, Σμόλικας, Ήπειρος, ορεινά χωριά

photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Διαμονή και αξιοθέατα στην Πυρσόγιαννη

Στην Πυρσόγιαννη λειτουργεί ένας μικρός, αλλά συμπαθητικός και άνετος ξενώνας  που  διαθέτει εστιατόριο με πάντα καλό φαγητό για τους  περαστικούς.   Αξιόλογο είναι το Εθνολογικό Μουσείο Ηπειρωτών Μαστόρων που στεγάζεται στο  πέτρινο κτίριο του  σχολείου (κτίσμα του 1927).   Στον ναό του Αγ. Νικολάου (τρίκλιτη, ξυλόστεγη βασιλική, κτίσμα του1772) λειτουργεί εκκλησιαστικό μουσείο, ενώ υπέροχη είναι η θέα από το ευρύχωρο προαύλιο, προς το χωριό και τα γύρω βουνά. Πραγματοποιώντας μια ευχάριστη διαδρομή (5 χλμ.) βατού χωματόδρομου, στην καρδιά του δασικού οικοσυστήματος θα δείτε την Παναγία των Ξενιτεμένων. Εδώ, στους γύρω διαμορφωμένους χώρους, στις 15 Αυγούστου γίνεται το μεγάλο πανηγύρι του χωριού.

Μαστοροχώρια, Γράμμος, Σμόλικας, Ήπειρος, ορεινά χωριά

photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Βούρπιανη το κεφαλοχώρι

Ένας ασφάλτινος πλέον, στο σύνολό του δρόμος ξεκινά από την Πυρσόγιαννη και πιάνει στη σειρά όλα τα μαστοροχώρια του Γράμμου. Αυτή είναι μια περιήγηση που θα πρέπει οπωσδήποτε να κάνετε. Αμέσως μετά την Πυρσόγιαννη βρίσκεται η Βούρπιανη που ακουμπά σε κατάφυτη πλαγιά του  Γράμμου,  σε ύψος 900 μέτρων. Πρόκειται για  ένα εντυπωσιακό χωριό με μεγάλα πετρόκτιστα σπίτια και την εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου όπου φυλάσσεται η εικόνα του Αγ. Γεωργίου, έργο του 1747. Χαμηλότερα σε μια φαρδιά κοίτη κυλά  τα  θορυβώδη  νερά   του  ο Γοργοπόταμος, παραπόταμος του Σαραντάπορου.   Ο  δρόμος συνεχίζει για τα υπόλοιπα χωριά που απλώνονται σαν δίχτυ στις κατάφυτες πλαγιές του Γράμμου – προσοχή αν έχει χιονίσει γιατί στην διαδρομή αυτή θα χρειαστούν αλυσίδες .

Μαστοροχώρια, Γράμμος, Σμόλικας, Ήπειρος, ορεινά χωριά

photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Χιονιάδες, Ασημοχώρι, Γοργοπόταμος, Οξυά

Επιλέγοντας πορεία ορεινή, εύκολα θα επισκεφθείτε τα  όμορφα και σχεδόν  έρημα το χειμώνα χωριά  Ασημοχώρι,   Χιονιάδες,   Γοργοπόταμος, Οξιά  που βρίσκονται σχεδόν πάνω στη μεθοριακή γραμμή με την Αλβανία. Στις Χιονιάδες, το χωριό των παραδοσιακών ζωγράφων-αγιογράφων θα επισκεφθείτε  το Μουσείο των Χιονιαδιτών Ζωγράφων – Αγιογράφων που στεγάζεται στο ανακαινισμένο παλιό Δημοτικό σχολείο.

Μαστοροχώρια, Γράμμος, Σμόλικας, Ήπειρος, ορεινά χωριά

photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Πληκάτι, στην καρδιά του Γράμμου

Τελικός προορισμός της άκρως ενδιαφέρουσας αυτής ορεινής διαδρομής είναι το απόμερο χωριό Πληκάτι, χτισμένο  σε ύψος 1250 μέτρων, στα ριζά του Γράμμου. Από το Πληκάτι ξεκινά ένας δύσβατος χωματόδρομος που οδηγεί στην Αετομηλίτσα, το μεγαλύτερο  βλάχικο κεφαλοχώρι της περιοχής  που το χειμώνα είναι ακατοίκητο. Η διαδρομή είναι  συναρπαστική, αλλά βατή μόνο για τετρακίνητα αυτοκίνητα και για μόλις 3 – 4  μήνες το χρόνο.  Με αφετηρία το εξαιρετικό ξενοδοχείο που υπάρχει λίγο έξω από το Πληκάτι μπορούν να πραγματοποιηθούν πολλές σύντομες, αλλά και μεγαλύτερες πεζοπορικές διαδρομές (καιρού βέβαια επιτρέποντος). Πληροφορίες και χάρτες θα σας δώσουν στο ξενοδοχείο.

Μαστοροχώρια, Γράμμος, Σμόλικας, Ήπειρος, ορεινά χωριά

photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Μοναστήρι, Μόλιτσα, Γαναδιό, στα ριζά του Σμόλικα

Από την Πυρσόγιαννη επιστρέφουμε πίσω στον εθνικό δρόμο και οδηγούμε με κατεύθυνση προς Κοζάνη για ακόμη 5 χιλιόμετρα, ώσπου να δούμε δεξιά μας τη διασταύρωση για Μοναστήρι, Μόλιστα,  από τα πιο χαρακτηριστικά χωριά της περιοχής, που σήμερα υπάγονται στο δήμο Κόνιτσας.

Μαστοροχώρια, Γράμμος, Σμόλικας, Ήπειρος, ορεινά χωριά

photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Το τέλος της διαδρομής θα μας φέρει στο κουκλίστικο Γαναδιό που βρίσκεται στα 860 μέτρα ψηλά απ’ τη θάλασσα και παλιότερα ήταν διάσημο για τους αμπελώνες του που έδιναν ονομαστό κρασί και τσίπουρο. Στη κεντρική πλατεία δεσπόζει η εκκλησία των Αγίων Ταξιαρχών του 19ου αιώνα, αλλά και το αιωνόβιο πλατάνι.

photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Θρυλική Καστάνιανη

Η Καστανιά ή Καστάνιανη βρίσκεται κτισμένη στη ράχη του Σμόλικα σε ύψος 900 μέτρων. Και εδώ οι τέχνη των παλιών μαστορών είναι εμφανής στα πετρόκτιστα σπίτια και στην εκκλησιές.  Οι ναοί του Αγίου Δημητρίου (1670) του Αγίου Νικολάου (1926) καθώς και τα τέσσερα μονότοξα πέτρινα γεφύρια, θεωρούνται τα στολίδια του χωριού. Επίσης το χωριό ήταν φημισμένο για τα εξαιρετικά κρασιά που παρέρχονταν από τους ντόπιους αμπελώνες.

Μαστοροχώρια, Γράμμος, Σμόλικας, Ήπειρος, ορεινά χωριά

photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Η Πουρνιά και το πετρογέφυρο της

Τέσσερα χιλιόμετρα από τον δρόμο Κόνιτσας – Κοζάνης παράκαμψη θα μας φέρει στο χωριό Πουρνιά (3 χλμ.), ένα όμορφο χωριό περιτριγυρισμένο από δάση. Στην είσοδο του δεσπόζει η μικρή όμορφη μονότοξη γέφυρα, ενώ στο βράχο πάνω από τη γέφυρα διακρίνεται ζωγραφισμένος ο παντοκράτορας σε μια από τις σπάνιες βραχογραφίες της Ηπείρου. Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα αν και με πολλές στροφές είναι η διαδρομή προς Κεράσοβο.

Μαστοροχώρια, Γράμμος, Σμόλικας, Ήπειρος, ορεινά χωριά

photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ. ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ:   ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΛΑΚΚΑΣ ΤΟΥ ΣΑΡΑΝΤΑΠΟΡΟΥ

Μαστοροχώρια, Γράμμος, Σμόλικας, Ήπειρος, ορεινά χωριά

photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Γιατί να καταστρέφεις τις διακοπές σου; ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΠΟΥ ΣΕ ΑΦΟΡΑ

Views Of Greece” travel photojournalism – Discover the real Greece with the experts

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των επιμέρους κειμένων ή και των φωτογραφιών χωρίς τη γραπτή άδεια του δημιουργού, σύμφωνα με τον νόμο Ν.2121/1993 και τη διεθνή σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το ν. 100/1975).  Η Πνευματική ιδιοκτησία ανήκει στον δημιουργό και αποκτάται χωρίς καμιά διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.