Οινούσσες, ναυτική παράδοση

Εδώ τον ρυθμό τον κρατά η θάλασσα… Δεν διεκδικούν  περγαμηνές στα τουριστικά δρώμενα του Αιγαίου, κατέχουν όμως μια ξεχωριστή θέση στη ναυτική ιστορία του τόπου. Ούτως η άλλως πρόκειται για ένα ιδιαίτερο νησί που αξίζει να του αφιερώσεις χρόνο από τις διακοπές σου.

Αφήνεις τη Χίο και πριν καλά-καλά το καταλάβεις, αντικρίζεις τη μπρούτζινη γοργόνα καθισμένη πάνω στο βράχο να σε καλωσορίζει, καθώς το πλοίο πιάνει στο λιμάνι.  Από την πρώτη στιγμή  οι Οινούσσες θα μπουν στην καρδιά σου! Στη συνέχεια θα βρεθείς να τριγυρνάς  στ’ ασβεστωμένα σοκάκια, να χαζεύεις τα εντυπωσιακά αρχοντικά, ν’ ανταλλάσσεις κουβέντες με  τους απόμαχους θαλασσόλυκους. Οι Οινούσσες μοιράζονται το στενάχωρο θαλασσινό πέρασμα ανάμεσα στη Χίο, στα μικρασιατικά παράλια και στη χερσόνησο του Τσεσμέ και δεν είναι ακουστές  ούτε για  τις παραλίες τους, ούτε για τα  πολυτελή τους  ξενοδοχεία, ή  τη νυκτερινή  ζωή τους. Το αντίθετο  μάλιστα  θα  έλεγε  κανείς.

Οινούσσες, ιδανικό ησυχαστήριο, όχι όμως τον Αύγουστο

Για τους παραπάνω λόγους λοιπόν,  το  νησί των καραβοκύρηδων  είναι ιδανικό για   όσους  επιζητούν   μερικές  μέρες  ξεγνοιασιάς σε ρυθμούς νησιώτικους και άκρως χαλαρωτικούς.  Αρκεί βέβαια αυτές οι μέρες να  μην συμπίπτουν με τον Αύγουστο, την εποχή που οι  εφοπλιστές, οι καπεταναίοι και οι μετανάστες που έχουν ρίζες από εδώ, καταφθάνουν με τα γιοτ και  ανοίγουν τις πολυτελείς επαύλεις τους και τ’ αρχοντικά τους.  Εκείνη την εποχή το ήσυχο νησί μεταμορφώνεται σε πολύβουο κοσμοπολίτικο θέρετρο και μάλλον δεν περισσεύει  χώρος για «ξένους».

Οινουσιώτες, ναυτικοί από τα γεννοφάσκια τους 

Ήδη από τον 6ο-5ο π.Χ. αι. το νησί αναφέρεται στις συγγραφές του Ηρόδοτου ως αγκυροβόλιο των Αθηναίων εναντίον των αποστατών Χιωτών, κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο. Στις αρχές του 18ου αιώνα άρχισαν να κατοικούν το μικρό ερημονήσι Χιώτες από τα Καρδάμυλα, έχοντας κύρια απασχόλησή τους τα λίγα πρόβατα που έφεραν στο νησί και μερικά αμπελάκια. Μετά τη καταστροφή της Χίου και τη μαζική σφαγή του πληθυσμού, οι Οινούσσες εγκαταλείφθηκαν. Όταν οι κάτοικοι ξαναγύρισαν το 1829, έφεραν μαζί τους τη γνώση της θάλασσας που είχαν διδαχθεί από τους έμπειρους ναυτικούς της Σύρου, της Τήνου και της Άνδρου όπου είχαν αναζητήσει καταφύγιο όλα αυτά τα χρόνια.   Έτσι ξεκινά η ναυτική  περιπέτεια του νησιού. 

Διορατικά μυαλά

Με σκληρή  δουλειά και αποφασιστικότητα, οι τολμηροί ναυτικοί έκλειναν δουλειές σε ολάκερη τη Μεσόγειο, από τις ακτές της Αφρικής ως τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, σ’ έναν κόσμο που άλλαζε συνέχεια και διψούσε για εμπόριο.   Με την αλλαγή του αιώνα οι Οινουσιώτες αποδείχθηκαν εκτός από θαλασσοπόροι και εξαιρετικά διορατικοί επιχειρηματίες αφού προέβλεψαν την κυριαρχία των ατμόπλοιων. Ιδρύσαν κοινοπραξίες και προσχώρησαν με θαρραλέα και συνετά βήματα. Τα πρώτα ελληνικά εμπορικά ατμόπλοια ήταν Οινουσιώτικα και ήταν αυτά που έγραψαν το πρώτο κεφάλαιο στη σύγχρονη ελληνική ναυτιλία. Γνωστά ονόματα εφοπλιστών και ναυτικών οικογενειών που κυριαρχούν  στα παγκόσμια ναυτιλιακά δρώμενα σήμερα, είναι αυτοί που πρώτοι ξεκίνησαν τη περιπέτεια της θάλασσας.

Σεργιάνι στις νησιώτικες γειτονιές των Οινουσσών

Πριν μπεις στο λιμάνι θα σε καλωσορίσει η μπρούτζινη γοργόνα που ακουμπά πάνω στα βράχια της ακτής. Η μικρή ναυτική πολιτεία των Οινουσσών βρίσκεται κτισμένη στο μυχό ενός καλογραμμένου όρμου που προφυλάσσεται από τη λιλλειπούτεια και κατάφυτη νησίδα  Πατερόνησo. Θα σε  εντυπωσιάσει με τα όμορφα δίπατα κεραμοσκέπαστα σπίτια  και  με τα   έντονα  βαμμένα πορτοπαράθυρα,  τις καλοδιατηρημένες αυλόπορτες  και όλα  τα αρχιτεκτονικά γνωρίσματα που συνθέτουν ένα πρόσχαρο αιγαιοπελαγίτικο οικισμό.Μόλις θα βγεις από το πλοίο θα δεις το δημαρχείο και πλάι του την πλατεία του Αφανούς Ναύτη. Το άγαλμά του στήθηκε εδώ το 1952. Ακολουθούν σε μικρή απόσταση το Ναυτικό γυμνάσιο και το Πνευματικό κέντρο με τη δημοτική βιβλιοθήκη. Ανηφορίζοντας τα λιθόστρωτα καλντερίμια που ελίσσονται  ανάμεσα στις νοικοκυρεμένες γειτονιές και τα μεγαλόπρεπα σπίτια των εφοπλιστών  θα φτάσετε στην εκκλησία του Αγ. Νικολάου, πολιούχου του νησιού, από όπου η θεα προς το λιμάνι και μεγάλο μέρος του οικισμού είναι εξαιρετική.

 

Ναυτικό μουσείο Οινουσσών

Ιδιαίτερη αναφορά θα πρέπει να γίνει  στο  Ναυτικό Μουσείο που ιδρύθηκε ως σωματείο το 1965. Τη σημερινή του μορφή την οφείλει στο Νικόλαο Σ. Λαιμό μετά από εργασίες που έγιναν το 1990. Σήμερα λειτουργεί ως  Ίδρυμα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Τα πλούσια εκθέματα περιλαμβάνουν πίνακες λαϊκών πλοιογράφων (οι περισσότεροι από αυτούς είναι έργα του Χιώτη ζωγράφου Αριστείδη Γλύκα). Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα είναι η συλλογή ομοιωμάτων πλοίων, τα περισσότερα από αυτά κατασκευασμένα από Γάλλους αιχμαλώτους στην Αγγλία την εποχή των Ναπολεόντειων πολέμων (1789-1816).  Ακόμη εκθέτονται συλλογή όπλων εποχής (19^ος αιώνας), ναυτικά όργανα και εργαλεία, φωτογραφίες που απεικονίζουν Οινουσιώτικα πλοία κ.α  Το Ναυτικό Μουσείο Οινουσσών φροντίζει για τη συγκέντρωση ιστορικού, λαογραφικού και φωτογραφικού υλικού που αφορά το νησί, έχει συγκροτήσει βιβλιοθήκη, ενώ δραστηριοποιείται και στο χώρο των εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Ώρες Λειτουργίας 9π.μ-14μμ τηλ. 22710-55182

 

Οινούσσες, παραλίες μικρές άλλα πανέμορφες 

Περιμετρικά το νησί διατρέχει ασφάλτινος δρόμος (εκτός από ένα μικρό μέρος στ’ ανατολικά όπου είναι ακόμη βατός χωματόδρομος). Έτσι σχετικά εύκολα θα προσεγγίσετε τις περισσότερες ακτές καθώς το συνολικό οδικό δίκτυο δεν ξεπερνά τα 25 χιλιόμετρα.  Σχεδόν όλες οι παραλίες και οι μικροσκοπικοί όρμοι (βάλες) που προσφέρονται για κολύμπι προσεγγίζονται από το δρόμο.  Οι βόρειες ακτές που “βλέπουν” τα Μικρασιατικά παράλια είναι αρκετά απόκρημνες και προτείνονται για μοναχικό μπάνιο και ψαροντούφεκο.  Οι νότιες, από το μοναστήρι του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου που ξεχωρίζει στο βορειοδυτικό άκρο του νησιού έως το χωριό, προσφέρουν πλούσιο διαμελισμό με άφθονες ακρογιαλιές, καλά προφυλαγμένες  από  το  μελτέμι.  Η καλύτερη παραλία είναι ο Απήγανος (απέχει2 χλμ.από την πόλη), αλλά υπάρχουν και οι ακτές  Κάστρο,  Ζέπαγα,  Μπιλάλη, Φώκια, Χατζαλή και πολλές άλλες μικρότερες. Για υποβρύχιο ψάρεμα θ’ αναζητήσετε τους κλειστούς όρμους Μάρμαρο και Καμπί στ’ ανατολικά του νησιού και την απόκρημνη ακτή Ψαθόφυλλο στα βόρεια, μην ξεχνάμε πως οι Οινούσσες φημίζονται σαν εξαιρετικός χταποδότοπος. Αν έχετε δικό σας σκάφος αξίζει να πάτε στα μικρά  νησιά που βρίσκονται διάσπαρτα ανάμεσα στις Οινούσσες και στα μικρασιατικά παράλια.

Οινούσσες, ένα σύμπλεγμα νησιών

Το σύμπλεγμα των Οινουσσών αποτελείται από εννέα νησιά και νησίδες που απέχουν σχεδόν ίση απόσταση από τη Χίο και τα Μικρασιατικά παράλια.  Πρόκειται για τα νησιά: Οινούσα ή Αιγνούσα, με έκταση 14 τ.χ., που είναι το μεγαλύτερο  και το μόνο κατοικημένο, ενώ τα μικρότερα νησιά  Παναγιά, Γαϊδουρόνησο, Βάτος, Ποντικόνησο, καθώς και οι νησίδες  Αρχοντόνησο, Ποντικούδικο, Λαιμούδικο και Πρασονήσια είναι ακατοίκητα ή χρησιμοποιούνται σαν βοσκοτόπια.

Οινούσσες, παλιές ιστορίες 

Το 1521 ο Τούρκος πλοίαρχος και χαρτογράφος  Πίρι Ρεΐς αναφέρει τα νησιά με το σημερινό τους όνομα. Σε άλλα έγγραφα των Οθωμανών αναφέρονται σαν  Koyun Adası δηλαδή προβατονήσια, καθώς εδώ και αιώνες ήταν βοσκότοποι Χιωτών ποιμένων.

Άγιος Νικόλαος: Είναι  ο πολιούχος Άγιος των Οινουσσών (άραγε θα μπορούσε να ήταν κανείς άλλος;). Κτίστηκε το 1864 και το 1924 πηρέ τη μορφή που βλέπουμε σήμερα. Κοσμείται από θαυμάσιες αγιογραφίες, ενώ εντύπωση προκαλούν τα χιλιάδες τάματα των πιστών.

Εκδηλώσεις στις Οινούσσες: Το καλοκαίρι φιλοξενούνται στο Στάδιο-Αμφιθέατρο των Οινουσσών σημαντικές πολιτιστικές εκδηλώσεις όπως συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, μουσικές βραδιές, εκθέσεις που διοργανώνονται από το  Δήμο Οινουσσών.

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ.ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Τα μικρονήσια της Δωδεκανήσου συναρπάζουν

Γιατί να καταστρέψεις τις διακοπές σου; ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΠΟΥ ΣΕ ΑΦΟΡΑ

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των επιμέρους κειμένων ή και των φωτογραφιών χωρίς τη γραπτή άδεια του δημιουργού, σύμφωνα με τον νόμο Ν.2121/1993 και τη διεθνή σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το ν. 100/1975).  Η Πνευματική ιδιοκτησία ανήκει στον δημιουργό και αποκτάται χωρίς καμιά διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.

Copyright photo & text: Germaine Alexakis/ Views Of Greece 

“Views Of Greece” travel photojournalism – Discover the real Greece with the experts

 

• North Aegean
• ναυτική παράδοση
• Οινούσσες
• παραλίες