Οδοιπορικό στις ακτές της ανατολικής Λακωνίας. Από το Κυπαρίσσι στη Μονεμβασία και από εκεί στα Βελανίδια του Κάβο Μαλιά

Ένα άκρως συναρπαστικό road trip με δυνατά τοπία, γρήγορες εναλλαγές και με πανταχού παρούσα την καταλυτική γαλάζια παρουσία του Μυρτώου πελάγους. Σε αυτή την άγρια ακτή θα προελαύσουμε για 150 ολόκληρα χιλιόμετρα και θα προτείνουμε στάσεις που αξίζει να κάνετε και αξιοθέατα που θα πρέπει να αναζητήσετε.

Copyright photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Copyright text: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

Αναμφίβολα πρόκειται για μια από τις πιο ενδιαφέρουσες ακτογραμμές της Ελλάδας, όπου θα συναντήσεις καταξιωμένα θέρετρα, ήσυχα ψαροχώρια, άγριους θαλασσογκρεμούς και υπέροχες ακρογιαλιές.

Εδώ λοιπόν στα ανατολικά της Λακωνίας, θα προτείνουμε ιδανικά σημεία και με εύκολη πρόσβαση για στάση, διαμονή, ξεκούραση, εξερεύνηση, αλλά και βουτιές στις παραλίες του ανοιχτού Αιγαίου.

Βγάλτε λοιπόν τους χάρτες χαράξτε διαδρομή και φύγαμε για Κυπαρίσσι, Λιμάνι Ιέρακα, Παλιά Μονεμβασιά, Κάστρο Μονεμβασίας, ακτή Ξιφιού, Άγιο Φωκά, Κάστρο Αγ. Παρασκευής, Παραδείσι, Καστανιά, Βελανίδια…

Κυπαρίσσι, για ήσυχες οικογενειακές διακοπές

Στο πιο νησιωτικό σημείο της Λακωνίας μπορείτε να έρθετε ακολουθώντας ασφάλτινους δρόμους, τόσο από τη Σπάρτη, όσο και από το Λεωνίδιο μέσω του νέου παραλιακού δρόμου που περνά από το Φωκιανό. Να υπολογίζετε Σπάρτη – Κυπαρίσσι 87 χιλιόμετρα και Λεωνίδιο – Κυπαρίσσι 42 χιλιόμετρα.

Στο Κυπαρίσσι θα βρείτε ένα μεσόγειο πανέμορφο χωριό και δυο παραλιακούς συνοικισμούς, την Παραλία και τη Μητρόπολη. Σαφώς το πιο αναγνωρίσιμο σημείο της περιοχής είναι η πολύ φωτογραφημένη Παραλία με τα παλιά καπετανόσπιτα να ακουμπούν σχεδόν πάνω στη θάλασσα και να συνθέτουν με τον τρόπο αυτό ένα υπέροχο θαλασσινό κάδρο.

Η Μητρόπολη έχει πιο πολλά νεόκτιστα σπίτια. Ο κόλπος του Κυπαρισσιού διαθέτει τρεις θαυμάσιες παραλίες, τη μικροσκοπική παραλία που απλώνεται νότια από τον τσιμεντένιο μόλο, τη Μεγάλη Άμμο που διαγράφει το αμμουδερό της τόξο ανάμεσα στον οικισμό τη Παραλίας και στη Μητρόπολη και τη λαμπερή βοτσαλιά της Αγίας Κυριακής που θα τη βρείτε λίγο βορειότερα, κοντά στο μικρό λιμάνι της περιοχής. Σε όλους τους συνοικισμούς υπάρχουν ενοικιαζόμενα δωμάτια, μικρά ξενοδοχειακά συγκροτήματα, ταβερνάκια και καφέ.

Η περιοχή του Κυπαρισσιού είναι δομημένη για ήσυχες οικογενειακές διακοπές, καθώς οι αποστάσεις ανάμεσα στα δωμάτια, στις ταβέρνες και στα υπέροχα ακρογιάλια του Μυρτώου πελάγους, δεν ξεπερνούν τα λίγα μέτρα. Στα θετικά είναι ότι δεν υπάρχουν αυτοκινητόδρομοι, ενώ δύσκολα στους στενούς δρόμους οι οδηγοί μπορούν να αναπτύξουν μεγάλες ταχύτητες. Οι θάλασσες είναι πεντακάθαρες, αλλά αν έχει μελτέμι σηκώνονται μεγάλα κύματα, με εξαίρεση ίσως την παραλία της Αγίας Κυριακής.

Η διαδρομή από Χάρακα για Λιμάνι Ιέρακα

Από το Κυπαρίσσι, αφού απολαύσουμε μια υπέροχη μεσόγεια διαδρομή 35 χιλιομέτρων που περνά από τα χωριά Χάρακας, Πιστάματα, Ρειχειά θα κατηφορίσουμε για το φιόρδ όπου συναντάμε το Λιμάνι Γέρακα. Αν έχετε λίγο χρόνο στη διάθεση σας προτείνουμε μια παράκαμψή από την αρχική σας πορεία προς την μονή του Ευαγγελισμού που είναι κτισμένη επάνω σε ένα βράχο που κρέμεται πάνω από το πέλαγος.

Επίσης από Ρειχειά μπορείτε να ακολουθήσετε τον ασφάλτινο δρόμο (7,5 χλμ.) για την απόμερη παραλία της Βλυχάδας και τον κρυφό ορμίσκο Μπαλογκέρι που προσεγγίζεται με μονοπάτι.

Λιμάνι Ιέρακα, για άραγμα και ψαροφαγία

Φτάνοντας στο φυσικό λιμάνι του Ιέρακα θα δείτε ένα από τα πιο αυθεντικά ψαροχώρια της Πελοποννήσου που το αγκαλιάζουν παντού βράχια. Ο οικισμός αναπτύσσεται στη μια άκρη του κολπίσκου όπου «τρέχει» ο στενός ασφάλτινος δρόμος που φτάνει ως το μόλο όπου αράζουν τα ιστιοφόρα. Στην παραλιακή αυτή διαδρομή συνωστίζονται τα ασβεστωμένα σπιτάκια των ψαράδων και μερικές καλές ψαροταβέρνες. Αξίζει να πούμε πως σ’ αυτό το φυσικό ασφαλές λιμάνι, βρισκόταν η αρχαία πόλη Ζάρακας η οποία ανήκε στη Σπάρτη.

Ο αρχαίος περιηγητής Παυσανίας που επισκέφθηκε την περιοχή το 174 μ.Χ. αναφέρεται στο «ευλίμενο χωρίο» όπου υπήρχε ναός του Απόλλωνα. Στο κρυφό και ασφαλές λιμάνι του Γέρακα ελλιμενίζονταν τα πλοία του βυζαντινού στόλου, αλλά και οι στολίσκοι πειρατών που λυμαίνονταν το Αιγαίο. Εδώ κρύφτηκε ο Φράγκος πειρατής Ρογήρος της Αραγονίας με τα πλοία του, όταν προσπάθησε να κουρσέψει με δόλο τη Μονεμβασιά. Το λιμάνι του Γέρακα αξίζει να το επισκεφθείτε κυρίως για να δείτε το σπάνιο φυσικό φαινόμενο για τα μεσογειακά δεδομένα του φιόρδ, αλλά και για να απολαύσετε θαλασσινούς μεζέδες στις ψαροταβέρνες. Η περιοχή δεν διαθέτει καλές παραλίες και οι περισσότεροι από τους επισκέπτες περιορίζονται σε βουτιές από τα βράχια, στα βαθιά κρύα νερά.

Προς Παλιά Μονεμβασία

Η διαδρομή από το λιμάνι του Γέρακα προς νότο με τελική κατάληξη την Μονεμβασιά, παρουσιάζει ενδιαφέρον σε τρία σημεία για τα οποία αξίζει να παρεκκλίνετε λίγο από την πορεία σας. Το πρώτο είναι ο ορμίσκος Δασκαλιό με τον χαρακτηρισμό «νησάκι» και την παραλία Κόχυλας με τα χοντρά βότσαλα και τα διαυγή νερά. Αν κάνετε υποβρύχιο ψάρεμα ή σας αρέσει να παρατηρείτε το βυθό με τη μάσκα, η ερημική αυτή τοποθεσία θα σας ενθουσιάσει. Αμέσως μετά συναντάμε τον ήσυχο οικισμό της Παλιάς Μονεμβασιάς με το μικρό λιμάνι όπου αράζουν τα πολύχρωμα ψαροκάικα και τα παλιά σπίτια που σιγά – σιγά μετατρέπονται σε πολυτελείς εξοχικές κατοικίες. Επόμενη στάση η απλωτή αμμουδερή ακτή Πορί με τα θεόρατα αρμυχιά να σκεπάζουν το σύνολο σχεδόν την υπέροχης παραλίας που όμως είναι ευάλωτη στον βοριά.

Κάστρο Μονεμβασιάς, πίσω στο μεσαίωνα

Η Μονεμβασιά με τη θρυλική καστροπολιτεία της είναι αναμφισβήτητα ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα μέρη της Λακωνίας και ολόκληρης της Ελλάδας. Στα ριζά του πέτρινου βράχου που εισχωρεί στη θάλασσα σαν καράβι, έτοιμο να σαλπάρει (σύμφωνα με τον ποιητή Γιάννη Ρίτσο που γεννήθηκε εδώ), βρίσκεται ο νεόκτιστος οικισμός Γέφυρα και το μικρό λιμάνι. Μια στενή λωρίδα γης μήκους 163 μέτρων, η περίφημη «Μόνη έμβασις» που έδωσε το όνομα στην μεσαιωνική πόλη, συνδέει τη γέφυρα με την είσοδο της τειχισμένης πολιτείας.

Περνάς τη γεροδεμένη καστρόπορτα και είναι σαν να αλλάζεις εποχή. Διασχίζοντας το κεντρικό καλντερίμι θα δείτε τα πέτρινα σπίτια να αναπτύσσονται το ένα δίπλα στο άλλο, συνθέτοντας έτσι έναν από τους πιο όμορφους μεσαιωνικούς δρόμους της Ευρώπης. Στο τέλος της σύντομης διαδρομής θα βρεθείτε μπροστά στην ευρύχωρη πλατεία με την υπέροχη θέα στο πέλαγος. Ολόγυρα αναπτύσσονται βυζαντινές εκκλησίες, προπύργια και αρχοντοκατοικίες που σήμερα λειτουργούν ως ξενώνες. Ξεφεύγοντας από τον συνωστισμό του τουριστικού κέντρου αξίζει να περπατήσετε στα πιο απόμερα σοκάκια, ν’ αναζητήσετε τις βυζαντινές εκκλησίες όπως αυτήν του Ελκόμενου Χριστού, της Παντάνασσας, αλλά και βγαίνοντας από την ανατολική πύλη να περπατήσετε το ενδιαφέρον μονοπάτι ως τον φάρο.

Οπωσδήποτε θα ακολουθήσετε τα λιθόκτιστα σκαλοπάτια που θα σας οδηγήσουν στην εντυπωσιακή Άνω Πόλη η οποία δεσπόζει στην κορφή του βράχου, σε σημείο με απίστευτη θέα. Λίγο ψηλότερα συναντάμε τον επιβλητικό ναό της Αγ. Σοφίας που μοιάζει να αιωρείται μεταξύ του γαλάζιου της θάλασσας και του ουρανού.

Ξιφιάς και Άγιος Φωκάς, πανέμορφες λακωνικές ακτές

Από το λιμάνι της Μονεμβασιάς ο ασφάλτινος δρόμος που φεύγει νότια σε πορεία παράλληλη με την ακτογραμμή, θα μας δώσει πρόσβαση στις μικρές διαδοχικές αμμουδερές αγκαλιές του Ξιφιά που όμως δεν φαίνονται από το δρόμο. Νοτιότερα, το κυρίως ακρογιάλι του Ξιφιά απλώνει το αμμουδερό του τόξο σε μήκος περίπου 1500 μέτρων. Ο δρόμος πλησιάζει κοντά στην ακτή και δίνει σχετικά εύκολη πρόσβαση. Σε αυτό το σημείο θα βρείτε και αρκετά αρμυρίκια που δημιουργούν τεράστιες φυσικές ομπρέλες παρέχοντας πολύτιμη σκιά. Σε όλη αυτή την περιοχή υπάρχουν ταβέρνες και σκόρπια συγκροτήματα ενοικιαζόμενων δωματίων, μερικά από αυτά πολύ κοντά στη ακτή. Για κάποιον που θέλει να βρίσκεται κοντά στην Μονεμβασιά, αλλά να μην ταλαιπωρείται από τον συνωστισμό της, ο Ξιφιάς είναι μια θαυμάσια επιλογή. Στη συνέχεια ο δρόμος ανηφορίζει για λίγο τα πρανή του βουνού και κατηφορίζει και πάλι για το υπέροχο φυσικό τοπίο του Αγίου Φωκά (14 χλμ. από τη Μονεμβασία), με το χαρακτηριστικό εκκλησάκι κτισμένο επάνω σε μια μικρή ξέρα, πλαισιωμένη από λιλιπούτειες παραλίες που μοιάζουν με πισίνες.

Από τον Άγιο Φωκά στο Κάστρο της Αγίας Παρασκευής

 Από τον Άγιο Φωκά ένας νέος ασφαλτοστρωμένος δρόμος μας οδηγεί στη Νεάπολη και τα χωριά του Κάβο Μαλιά. Σε αυτό το σημείο θα προτείνουμε ένα μεγάλο κύκλο που θα μας φέρει κοντά στα ορεινά χωριά με τελική κατάληξη τον ομορφότερο οικισμό της περιοχής που δεν είναι άλλο από τα Βελανίδια. Θα ξεκινήσουμε από το κάστρο της Αγίας Παρασκευής που βρίσκεται κοντά στα χωριά Μεσοχώρι και Φαρακλό, 4 χιλιόμετρα βόρεια και ανατολικά από την παραλιακή κωμόπολη της Νεάπολης.

Πρόκειται για ένα κτίσμα πιθανόν του 11ου αιώνα, ίσως και λίγο μεταγενέστερο, που κτίστηκε από τους Φράγκους όταν ξεκίνησαν να «πατούν πόδι» στην Πελοπόννησο. Η ευρύτερη περιοχή που υπαγόταν στην κυριαρχία του Γουλιέλμου Βιλεαρδουΐνου του Β’ παραχωρήθηκε στους άρχοντες της Μονεμβασιάς, αλλά αργότερα πέρασε για λίγο στα χέρια των Βυζαντινών του Μυστρά.

Από το κάστρο της Αγίας Παρασκευής ο δρόμος με συνέχεις ελικοειδής ανηφοριές θα μας φέρει πρώτα στο Μεσοχώρι και στη συνέχεια στο Φαρακλό, χωριά που στην κυριολεξία μοιάζουν να κρέμονται πάνω από τον Λακωνικό κόλπο. Το Φαρακλό είναι κτισμένο σε υψόμετρο 480 μέτρων και θεωρείται το υψηλότερο της περιοχής.

Το παραδεισένιο Παραδείσι

Το χωριό Παραδείσι αν και βρίσκεται μόλις 5 χιλιόμετρα μακριά από το λιμάνι της Νεάπολης, εύκολα θα το προσπεράσεις -αν δεν σου έχουν μιλήσει για αυτό- καθώς είναι κτισμένο στα απότομα πρανή μια καταπράσινης χαράδρας. Επάνω στον δρόμο, κάτω από τα πλατάνια και δίπλα στην κρήνη με το τρεχούμενο νερό, θα δείτε τον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Εδώ θα αφήσετε το όχημά σας και θα συνεχίσετε με τα πόδια ακολουθώντας το καλοσυντηρημένο λίθινο καλντερίμι που κατηφορίζει τις γειτονιές του.

Το εντυπωσιακό χαρακτηριστικό της αρχιτεκτονικής του έρημου σήμερα οικισμού, είναι ότι μοιάζει να στυλώνει τα σπίτια του πάνω στις απόκρημνες πλαγιές της χαράδρας, κτισμένα σκαλωτά καθώς είναι με τέτοια σειρά που κυριολεκτικά το ένα στηρίζεται πάνω στο άλλο. Όλο αυτό το σκεπτικό της δόμησης δεν είναι καθόλου τυχαίο, ούτε έγινε για λογούς αισθητικής. Απλώς στα περισσότερα κτίσματα που σήμερα βλέπουμε ερειπωμένα λειτουργούσαν νερόμυλοι. Το νερό ερχόταν από ψηλότερο σημείο του βουνού, περνούσε μέσα από διαμορφωμένα πέτρινα αυλάκια που ακόμη διακρίνονται και κυλούσε από τον ένα νερόμυλο στον άλλο, μέχρι τελικά να καταλήξει στο βάθος της χαράδρας.

Η διαδρομή από Παραδείσι προς Καστανιά και Βελανίδια

Μετά το Παραδείσι η διαδρομή μας αποκαλύπτει το τραχύ ορεινό της πρόσωπο καθώς ο δρόμος στην κυριολεξία κουλουριάζεται στο πολύπτυχο ανάγλυφο των βουνών. Το παιχνίδισμα των καταπράσινων τοπίων με το ανοιχτό Αιγαίο είναι πραγματικά εντυπωσιακό. Πρώτα θα περάσετε από το χωριό Κάτω Καστανιά και θα συνεχίσετε προς Άνω Καστανιά (16 χλμ. από Νεάπολη). Στα μισά της πορείας σας θα δείτε τις πινακίδες που οδηγούν στο αξιοποιημένο και επισκέψιμο σπήλαιο.

Το καλοκαίρι για μπάνιο θα κατηφορίσετε την άσφαλτο μέχρι τη διπλή αμμουδερή παραλία της Παναγίας, στον όρμο Καμήλι. Αν δεν φυσά βοριάς, εδώ πραγματικά θα απολαύσετε τις βουτιές σας σε πεντακάθαρα πελαγίσια νερά. Από Καστανιά επιστρέφοντας στο δρόμο για Νεάπολη θα βρείτε τη διασταύρωση που θα σας βγάλει στο μπαλκόνι του αιγαίου που δεν είναι άλλο από το χωριό Βελανίδια.

Ψηλότερα, κτισμένο στην είσοδο σπηλιάς, ξεχωρίζει το βυζαντινό εκκλησάκι του Αγ. Ιωάννη Πρόδρομου που προσεγγίζεται με τσιμεντοστρωμένο μονοπάτι (10 λεπτά). Από τα Βελανίδια ο δρόμος κατηφορίζει έως το μικρό λιμάνι στη θέση Παναγιά όπου ξεχωρίζει το ομώνυμο εκκλησάκι, κτισμένο πάνω στο βράχο. Εδώ τα καλοκαίρια λειτουργεί ταβέρνα που σερβίρει εκτός των άλλων και ολόφρεσκο ψάρι, επιλογές για φαγητό θα έχετε και μέσα στο χωριό. Αν δεν φυσά άνεμος, κατάλληλες για κολύμπι είναι οι κοντινές παραλίες Γιαλός και Καλέβολος. Ένας κακός χωμάτινος δρόμος θα σας φέρει ως την ερημική και επιβλητική περιοχή του Αγ. Παύλου, όπου υπάρχει μια παραλία με ψιλό βότσαλο.

Η σπάνια ενδημική χλωρίδα του Κάβο Μαλιά και η ολέθρια επέλαση των «επενδυτών»

Ο τόπος αυτός, εκτός από τα απαράμιλλα τοπία του, ξεχωρίζει και για την πλούσια χλωρίδα του. Ανάμεσα στα εκατοντάδες διαφορετικά χλωριδικά είδη, ευδοκιμεί μόνο εδώ στη χερσόνησο του Μαλέα, στην Ελαφόνησο, στα Κύθηρα και πουθενά αλλού στον κόσμο, η σπάνια «Τουλίπα του Γουλιμή» ( Tulipa goulimyi )!  Δυστυχώς αυτήν την υπέροχη γη που ακόμη δεν την έχει ανακαλύψει ο ταξιδιώτης, η αιολική βιομηχανία σχεδιάζει σύντομα να την μετατρέψει σε ένα απέραντο εργοτάξιο με σκοπό την εγκατάσταση δεκάδων ανεμογεννητριών. Πόσο κρίμα…!

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ. ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Οδοιπορικό στη Λακωνική Μάνη, από το Γύθειο στο Ταίναρο

“Views Of Greece” travel photojournalism – Discover the real Greece with the experts

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των επιμέρους κειμένων ή και των φωτογραφιών χωρίς τη γραπτή άδεια του δημιουργού, σύμφωνα με τον νόμο Ν.2121/1993 και τη διεθνή σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το ν. 100/1975).  Η Πνευματική ιδιοκτησία ανήκει στον δημιουργό και αποκτάται χωρίς καμιά διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.

• Βελανίδια
• Κάβο Μαλιάς
• Κυπαρίσσι
• Λακωνία
• Μονεμβασία
• Μυρτώο πέλαγος