Εδώ στα βουνά του Βιτσίου ανάμεσα στη Φλώρινα και στην Καστοριά κρύβεται ένας κόσμος ιδιαίτερος, ατμοσφαιρικός, ένα φυσικό σκηνικό όπου η ανθρώπινη ιστορία άφησε το δικό της ανεξίτηλο αποτύπωμα. Ο χρόνος μοιάζει να έχει παγώσει μέσα σε αρχέγονα δάση, ορεινές κοιλάδες και ρυτιδιασμένα χωριά που κάποτε στέγαζαν τις ζωές και τα  όνειρα  των ανθρώπων…

Copyright photo: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

Copyright text: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

greece, macedonia, mountain, korestia, traditional, mountainous, vitsi, discover, kastoria, village, νομός Καστοριάς, όρος Βίτσι, εμφύλιος πόλεμος, χιονοδρομικό κέντρο Βιτσίου, Πισοδέρι, Κορέστεια, Παύλος Μελάς,

photo: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

Στην καρδιά μιας καταπράσινης κοιλάδας, πίσω από τα πυκνόφυτα δάση οξιάς του Βιτσίου, στα όρια των νομών  Φλώρινας και Καστοριάς, κρύβεται ο άγνωστος κόσμος των Κορεστείων. Σε τούτη τον ξεχωριστή γωνιά του νομού Καστοριάς μπορείς να περιπλανιέσαι για ώρες μέσα στην ανέγγιχτη ορεινή του φύση. Ωστόσο είναι οι άνθρωποί του αυτοί που κάνουν τη διαφορά. Αν και λυγισμένοι από τη σκληρή ζωή του ξωμάχου, παρόλα αυτά περήφανοι, ευγενικοί και καρτερικοί, δεν θα ξεχάσεις ποτέ την καθαρή τους ματιά που αξίζει όσο χίλιες λέξεις και τις ζωντανές διηγήσεις τους, καλύτερες και από ένα σωρό βιβλία!

greece, macedonia, mountain, korestia, traditional, mountainous, vitsi, discover, kastoria, village, νομός Καστοριάς, όρος Βίτσι, εμφύλιος πόλεμος, χιονοδρομικό κέντρο Βιτσίου, Πισοδέρι, Κορέστεια, Παύλος Μελάς,

photo: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

Ασκήσεις προσανατολισμού, που βρίσκονται τα Κορέστεια;

Το όρος Βίτσι ή αλλιώς Βέρνον όπως είναι το αρχαιοπρεπές όνομά του, στρογγυλοκάθεται με τα 2.128 μέτρα ύψος του πάνω στα όρια των νομών Καστοριάς και Φλώρινας.  Στον βορρά ο αυχένας του Πισοδερίου χωρίζει το Βίτσι από το μεθοριακό βουνό  Βαρνούντας (2.334 μ.) και τη λεκάνη των Πρεσπών. Στον νότο, τα στενά της Κλεισούρας με τον παλιό οδικό άξονα Φλώρινας – Καστοριάς να σέρνεται στα ορεινά περάσματα, αποκόπτουν το βουνό από το γειτονικό Μουρίκι. Νοτιοδυτικά το Βίτσι γλιστρά σχετικά ομαλά προς την Ορεστιάδα λίμνη αφήνοντας χώρο για ν’ αναπτυχθεί η βυζαντινή πολιτεία της Καστοριάς.

greece, macedonia, mountain, korestia, traditional, mountainous, vitsi, discover, kastoria, village, νομός Καστοριάς, όρος Βίτσι, εμφύλιος πόλεμος, χιονοδρομικό κέντρο Βιτσίου, Πισοδέρι, Κορέστεια, Παύλος Μελάς,

photo: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

Ο δρόμος για το Βίτσι

Ακολουθώντας τον οδικό άξονα που συνδέει την  Καστοριά με τις Πρέσπες το Πισοδέρι και τη Φλώρινα, ανακαλύπτουμε  τον ξεχασμένο κόσμο των Κορεστείων. Πρόκειται για μια συστάδα ορεινών οικισμών (Άνω και Κάτω Κρανιώνα,  Χάλαρα, Μελάς, Μακροχώρι, Μαυρόκαµπος, Άγιος Αντώνιος, Γάβρος, Κώττας και Βατοχώρι) που απλώνονται στα όρια της κοιλάδας του Λαδοπόταμου (παλιότερα Βιστρίτσα) και παρουσιάζουν έντονο αρχιτεκτονικό και πολιτισμικό ενδιαφέρον.

greece, macedonia, mountain, korestia, traditional, mountainous, vitsi, discover, kastoria, village, νομός Καστοριάς, όρος Βίτσι, εμφύλιος πόλεμος, χιονοδρομικό κέντρο Βιτσίου, Πισοδέρι, Κορέστεια, Παύλος Μελάς,

photo: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

Ψυχή Βαθιά… 

Όμως το Βίτσι  καταγράφτηκε  στη συνείδησή μας κυρίως, ως ο τόπος που  ποτίστηκε με  αδελφικό αίμα. Η αλήθεια είναι πως εδώ έγιναν οι σκληρότερες και φονικότερες μάχες που καταγράφτηκαν στην νεότερη ιστορία του ελληνικού έθνους.  Στις 10 Αυγούστου ξεκίνησαν οι επιχειρήσεις του σχεδίου «Πυρσός Β» και  ολοκληρώθηκαν στις 12 Αυγούστου του 1949.  Σύμφωνα με το Γ.Ε.Σ., σκοτώθηκαν 256 άνδρες του «Εθνικού Στρατού» και 1.182 άνδρες και γυναίκες του «Δημοκρατικού Στρατού». Σήμερα στο πυκνοδασωμένο  βουνό, τίποτα δεν θυμίζει τις μαύρες εκείνες μέρες του Εμφυλίου.  Η φύση επούλωσε ολοκληρωτικά τις «πληγές»  που άφησαν στο σώμα του οι βόμβες ναπάλμ  οι οποίες -πριν από 60 χρόνια- κατέκαψαν το ορεινό όγκο.  Έμειναν μόνο τα σημάδια πάνω στα παλιά πλινθόκτιστα  σπίτια των Κορεστείων, οι τρύπες από τα πολυβόλα των αεροπλάνων που «γάζωναν» καθημερινά τις θέσεις των ανδρών του Δημοκρατικού Στρατού, αλλά και  τα τραύματα στις ψυχές των ανθρώπων που βίωσαν με τον πιο τραγικό τρόπο  εκείνους τους σκληρούς καιρούς. Στην ταινία  του Παντελή Βούλγαρη «Ψυχή Βαθιά» τα βουβά αρχιτεκτονικά σκέλεθρα των Κορεστείων  και τα γύρω δασωμένα υψώματα του όρους Βιτσίου, αποτέλεσαν ένα ιδιαίτερα ατμοσφαιρικό κινηματογραφικό σκηνικό.

greece, macedonia, mountain, korestia, traditional, mountainous, vitsi, discover, kastoria, village, νομός Καστοριάς, όρος Βίτσι, εμφύλιος πόλεμος, χιονοδρομικό κέντρο Βιτσίου, Πισοδέρι, Κορέστεια, Παύλος Μελάς,

photo: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

Τα άγνωστα Κορέστεια 

Η πλέον ενδιαφέρουσα εκδρομή αναγνώρισης του τοπίου της ευρύτερης περιοχής του Βίτσιου, ξεκινά από το χωριό Απόσκεπος που απέχει μόλις  5 χιλιόμετρα από την Καστοριά. Ο οικισμός κτισμένος σε δασωμένη κόχη του βουνού σε ύψος 900 μέτρων, απολαμβάνει την καλύτερη θέα της περιοχής. Θα διασχίσετε τον Απόσκεπο ακολουθώντας τον παλιό φιδίσιο δρόμο για τις Πρέσπες. Στα 10 χλμ. θα βρεθείτε στη γέφυρα του Λαδοπόταμου, στη θέση «Μπιρίκι». Τέσσερα χιλιόμετρα μετά θα συναντήσετε το χωριό Γάβρος. Λίγο πριν,  ο δρόμος δεξιά  μας φέρνει  στα Κορέστεια (Νέος Οικισμός) όπου έχουν εγκατασταθεί οι περισσότεροι κάτοικοι των γύρω χωριών. Σύντομες είναι οι προσεγγίσεις στους εντυπωσιακούς οικισμούς   Κάτω και  Άνω  Κρανιώνα με τη χαρακτηριστική αρχιτεκτονική και την κοκκινόφαιη πλινθοδομή. Ανάμεσα στα πολλά διόρωφα σπίτια ξεχωρίζει ο ναός της  Αγίας Παρασκευής (1864).

greece, macedonia, mountain, korestia, traditional, mountainous, vitsi, discover, kastoria, village, νομός Καστοριάς, όρος Βίτσι, εμφύλιος πόλεμος, χιονοδρομικό κέντρο Βιτσίου, Πισοδέρι, Κορέστεια, Παύλος Μελάς,

photo: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

Από Κορέστεια συνεχίζετε για ακόμη 2 χλμ. ώσπου να βρεθείτε σε χαρακτηριστική διασταύρωση.  Αν πάτε ευθεία, θα φτάσετε στο χωριό Χάλαρα για να δείτε τον παλιό νερόμυλο (κτίσμα του 1900) και συνεχίζετε, πάντα σε ασφάλτινο δρόμο, για τα χωριά Μακρυχώρι, Μελά, Ανω Μελά. Η όμορφη αυτή κοιλάδα φημίζεται για τα υπέροχα φασόλια της που ακόμα καλλιεργούν το καλοκαίρι οι ντόπιοι. Το χωριό Μελάς πέρασε στην ιστορία όταν στις 13 Οκτωβρίου του 1904 όταν οι Τούρκοι σκότωσαν ύστερα από ειδοποίηση των Βουλγάρων τον Μίκη Ζέζα  ή -όπως είναι πιο γνωστός- Παύλο Μελά.  Το σπίτι όπου πέρασε την τελευταία του νύχτα  σήμερα λειτουργεί ως μουσείο (24670 84554).

greece, macedonia, mountain, korestia, traditional, mountainous, vitsi, discover, kastoria, village, νομός Καστοριάς, όρος Βίτσι, εμφύλιος πόλεμος, χιονοδρομικό κέντρο Βιτσίου, Πισοδέρι, Κορέστεια, Παύλος Μελάς,

photo: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

Επιστρέφουμε πίσω στη γέφυρα, κοντά στα Χάλαρα, στο ύψος του βενζινάδικου. Σε αυτό το σημείο προτείνουμε ν’ ακολουθήσετε τον επίσης ασφάλτινο δρόμο που φεύγει δεξιά. Θα περάσετε την κοινότητα Μαυρόκαμπος και θα βγείτε στο χωριό  Άγιος Αντώνιος (παλιότερα Ζέρβενι) , απ’ όπου η περιήγησή σας στο βουνό Βίτσι  κατευθύνεται προς  Βυσσινιά – Οξιά.

greece, macedonia, mountain, korestia, traditional, mountainous, vitsi, discover, kastoria, village, νομός Καστοριάς, όρος Βίτσι, εμφύλιος πόλεμος, χιονοδρομικό κέντρο Βιτσίου, Πισοδέρι, Κορέστεια, Παύλος Μελάς,

photo: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

Ψηλά στις οξιές του Βιτσίου

Το τοπίο από εδώ και πάνω βαθμηδόν μεταμορφώνεται. Τα δρυοδάση δίνουν τη σκυτάλη στα μαυρόπευκα και ψηλότερα στις οξιές. Παράλληλα, η θέα προς τα βορειοδυτικά όπου κυριαρχούν τα βουνά του Πισοδερίου και ο επιβλητικός όγκος του Βαρνούντα, είναι πράγματι εντυπωσιακή.  Από Βυσσινιά μέχρι Οξιά καλύπτουμε 5 χλμ. Η Οξιά είναι ένα μικρό συμπαθέστατο χωριό που βρίσκεται κτισμένο στην άκρη ενός καταπράσινου οροπεδίου. Στη συνέχεια αρχίζει η έντονη ανάβαση που οδηγεί στο μικρό χιονοδρομικό κέντρο Βιτσίου και στις εγκαταστάσεις της Πολεμικής Αεροπορίας, στην κορφή του βουνού σε ύψος 2.000 μέτρων.

greece, macedonia, mountain, korestia, traditional, mountainous, vitsi, discover, kastoria, village, νομός Καστοριάς, όρος Βίτσι, εμφύλιος πόλεμος, χιονοδρομικό κέντρο Βιτσίου, Πισοδέρι, Κορέστεια, Παύλος Μελάς,

photo: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

Αν και το σύνολο της προτεινόμενης διαδρομής πραγματοποιείται σε άσφαλτο, καθώς βρισκόμαστε στην καρδιά χειμώνα, οι περιηγήσεις σε αυτό το ορεινό τμήμα της Δ. Μακεδονίας  χρειάζονται ανάλογη προσοχή.  Συνήθως το πρωί, ακόμη και αν ξεκινήσετε από την Καστοριά με «μαλακό» καιρό, στα υψίπεδα του Βιτσίου θα βρείτε πάγο. Φυσικά σε καμιά περίπτωση δεν θα το αποφασίσετε αν  βρίσκεται σε εξέλιξη χιονόπτωση, ενώ οι αντιολισθητικές αλυσίδες πρέπει πάντα να βρίσκονται στο πορτ-μπαγκάζ ακόμη και των τετρακίνητων οχημάτων.

greece, macedonia, mountain, korestia, traditional, mountainous, vitsi, discover, kastoria, village, νομός Καστοριάς, όρος Βίτσι, εμφύλιος πόλεμος, χιονοδρομικό κέντρο Βιτσίου, Πισοδέρι, Κορέστεια, Παύλος Μελάς,

photo: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

Παραδοσιακό Πολυκέρασο

Δυο χιλιόμετρα μετά την Οξιά  πηγαίνοντας προς Φλώρινα, θα δείτε δεξιά σας το στενότερο, αλλά ασφάλτινο δρόμο που θα σας φέρει στο όμορφο παραδοσιακό  χωριό Πολυκέρασο.  Το παλιό όνομα του χωριού ήταν Τσερέσνιτσα, ονομασία που εικάζεται ότι προήλθε  από τη λατινογενή λέξη  τσέρι (κεράσι).  Από εδώ περνούσε η Παρεγνατία Οδός η οποία κατέληγε στο λιμάνι του Δυρραχίου.  Επί Τουρκοκρατίας  είχε διακόσιες οικογένειες και οι κάτοικοι εκτός από την κτηνοτροφία και τη γεωργία (κυρίως καλλιέργεια πατάτας), ασχολούνταν επίσης με την υλοτομία.  Στο κέντρο του χωριού δεσπόζει ο ναός του Αγ. Νικολάου (1844) με το  περίτεχνο σκαλιστό τέμπλο.

greece, macedonia, mountain, korestia, traditional, mountainous, vitsi, discover, kastoria, village, νομός Καστοριάς, όρος Βίτσι, εμφύλιος πόλεμος, χιονοδρομικό κέντρο Βιτσίου, Πισοδέρι, Κορέστεια, Παύλος Μελάς,

photo: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

Πισοδέρι

Λίγο βορειότερα από τα Κορέστεια, στο νομό Φλώρινας συναντάμε το  Πισοδέρι,  κτισμένο πάνω σ’ ένα από τα ελάχιστα φυσικά περάσματα της ορεινής Μακεδονίας που χρησιμοποιείται αδιάλειπτα εδώ και χιλιάδες χρόνια για τη μεταφορά εμπορευμάτων από τα λιμάνια της Αδριατικής προς το Αιγαίο και γενικότερα προς την ανατολή. Το χωριό δημιουργήθηκε γύρω από τα χάνια που υπήρχαν πάνω σε αυτόν τον  ορεινό δρόμο. Οι  ταξιδιώτες έβρισκαν εδώ στέγη, φαγητό και ασφάλεια προκειμένου ν’ ανασυγκροτήσουν τις δυνάμεις τους για τη συνέχεια.  Η περιοχή υπήρξε θέατρο πολεμικών επιχειρήσεων κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων. Το 1905 οι Βούλγαροι κατέλαβαν το χωριό και έκαψαν το ιστορικό μοναστήρι της Αγ. Τριάδας. Το 1916 μετά από σκληρή μάχη, οι σύμμαχοι κατέλαβαν το Πισοδέρι με σκοπό να ελέγχουν με τον τρόπο αυτό το πέρασμα από τη δύση στην ανατολή.

greece, macedonia, mountain, korestia, traditional, mountainous, vitsi, discover, kastoria, village, νομός Καστοριάς, όρος Βίτσι, εμφύλιος πόλεμος, χιονοδρομικό κέντρο Βιτσίου, Πισοδέρι, Κορέστεια, Παύλος Μελάς,

photo: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

Το Βίτσι της Φύσης

Το κύριο δασικό είδος που καλύπτει τις πλαγιές του Βιτσίου είναι η οξιά, η οποία σχηματίζει  πυκνά δάση, ενώ εμφανίζονται  αρκετές συστάδες από μακεδονίτικα έλατα και μαυρόπευκα. Στα χαμηλότερα αναπτύσσονται   δάση  από βελανιδιές χωρίς όμως να λείπουν τα σφενδάμια, οι γαύροι και στις υγρές ρεματιές  οι ιτιές και τα πλατάνια.  Σε αυτά τα δάση διατηρείται ακόμα σεβαστός  πληθυσμός λύκων, αρκούδων, αγριογούρουνων και πολλών μικρότερων θηλαστικών.

 greece, macedonia, mountain, korestia, traditional, mountainous, vitsi, discover, kastoria, village, νομός Καστοριάς, όρος Βίτσι, εμφύλιος πόλεμος, χιονοδρομικό κέντρο Βιτσίου, Πισοδέρι, Κορέστεια, Παύλος Μελάς,

photo: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

Χιονοδρομικά κέντρα

Βίγλας Πισοδερίου:  Βρίσκεται στη θέση Βίγλα και σε ύψος 1.650 μέτρων πάνω στο δρόμο Φλώρινας – Πρεσπών  (18 χλμ. από Φλώρινα) www.vigla-ski.gr

greece, macedonia, mountain, korestia, traditional, mountainous, vitsi, discover, kastoria, village, νομός Καστοριάς, όρος Βίτσι, εμφύλιος πόλεμος, χιονοδρομικό κέντρο Βιτσίου, Πισοδέρι, Κορέστεια, Παύλος Μελάς,

photo: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

Καστοριάς – Βιτσίου: Στο 22ο χλμ του  δρόμου Καστοριάς – Φλώρινας (μέσω Βιτσίου) και σε υψόμετρο  1500  λειτουργεί το μικρό χιονοδρομικό κέντρο. Πληροφορίες  Σύλ. Χιον. Ορειβασίας Καστοριάς (24670 82666 & 24670 24884).

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ. ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Κλεισούρα, το αρχοντοχώρι των βουνών

greece, architecture, kleisoura, christianity, moni, nature, forest, mountain, Κλεισούρα Καστοριάς, Βλαχοκλειοσυρα, όρος Μουρίκι, μονή Πανάγιας Κλεισούρας, δυτική μακεδονικά, παραδοσιακό χωριό, άγνωστος ορεινός προορισμός, Αρκτούρος, κέντρο περίθαλψης

photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Γιατί να καταστρέψεις τις διακοπές σου; ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΠΟΥ ΣΕ ΑΦΟΡΑ

 

 “Views Of Greece” travel photojournalism – Discover the real Greece with the experts

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των επιμέρους κειμένων ή και των φωτογραφιών χωρίς τη γραπτή άδεια του δημιουργού, σύμφωνα με τον νόμο Ν.2121/1993 και τη διεθνή σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το ν. 100/1975).  Η Πνευματική ιδιοκτησία ανήκει στον δημιουργό και αποκτάται χωρίς καμιά διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.