Θράκη: Ονειρεμένες περιπλανήσεις στον μαγευτικό υδάτινο κόσμο της Βιστωνίδας λίμνης και του Πόρτο Λάγος

Εδώ στα παράλια της Θράκης, μια στενή λωρίδα γης μοιάζει να εισχωρεί ανάμεσα χωρίζοντας δύο διαφορετικούς υδάτινους κόσμους: τη λίμνη από τη θάλασσα, τη γαλήνη από την τρικυμία, το μικρό από το απέραντο… Καλώς ήρθατε στις θρακικές ακτές και τη λίμνη Βιστωνίδα.

Copyright photo & text: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Η Θράκη αρνείται να περιοριστεί σε λέξεις, ορισμούς και περιγραφές. Εδώ, το τοπίο ανασαίνει ελεύθερα, πλέκει εικόνες με φως και σιωπή, με ήχους από καλαμιές και βιαστικά φτερουγίσματα…Από τις εκβολές του Νέστου έως το δέλτα του Έβρου η ακτογραμμή ξεδιπλώνεται σαν νήμα που συνδέει λιμνοθάλασσες, λίμνες, καλαμιώνες και βάλτους – ένας πολύπλοκος, ζωντανός οργανισμός που φιλοξενεί εκατοντάδες είδη άγριας ζωής.

Η λίμνη Βιστωνίδα, με την οποία θα ασχοληθούμε σε αυτό το άρθρο, απλώνεται χαμηλά, ανάμεσα στους νομούς Ξάνθης και Ροδόπης. Ένα φυσικό άνοιγμα ενώνει τα νερά της με το Αιγαίο, εκεί όπου το Πόρτο Λάγος γαντζώνεται στη στεριά σε ένα λιμάνι μικρό, αλλά γεμάτο ιστορίες. Πριν από χιλιάδες χρόνια η λίμνη Βιστωνίδα ήταν ανοιχτός κόλπος προς τη θάλασσα. Τα ποτάμια Κόσυνθος, Κομψάτος και Τραύος, έφραξαν με τις φερτές ύλες τους την είσοδο του κόλπου και σήμερα τροφοδοτούν με νερό μιά λίμνη που έχει έκταση περίπου 42.000 στρέμματα.

Εύθραυστο, απειλούμενο περιβάλλον

Για αιώνες ο άνθρωπος έμαθε να ζει με τη φύση της περιοχής, όχι ως κυρίαρχος, αλλά ως μέρος της – κατανοώντας πως η δική του ευημερία εξαρτάται από την ισορροπία του οικοσυστήματος. Τα τελευταία χρόνια όμως, μοιάζει να έχει λησμονήσει αυτήν τη λεπτή, θεμελιώδη αλήθεια. Με άποψη και στάση ζωής που θυμίζει ότι ξέχασε τη θέση του στον κόσμο, παρεμβαίνει, αλλοιώνει, φθείρει και καταστρέφει όσα η φύση του έχει προσφέρει γενναιόδωρα δίχως να του ζητήσει τίποτα πίσω.

Η ιστορία της Θράκης με δυό λόγια

Εδώ κατοικούσε το θρακικό φύλο των Βιστώνων, με γενάρχη τον μυθικό Διομήδη, το οποίο φημιζόταν για τα άγρια άλογά του – άλογα που λέγεται πως τρέφονταν με ανθρώπινη σάρκα! Ο ημίθεος Ηρακλής, πάντα παρών εκεί όπου η ανθρώπινη λογική λυγίζει, ανέλαβε να τα δαμάσει και να τα φέρει στον Ευρυσθέα. Όπως τα λέει ο μύθος, στον όγδοο άθλο του αντιμετώπισε την ορμή των Βιστώνων σκάβοντας μια διώρυγα από τη θάλασσα προς την ενδοχώρα. Τα νερά του Αιγαίου πλημμύρισαν τον τόπο και κάπως έτσι, σύμφωνα πάντα με την αρχαία φαντασία, ως πράξη ηρωισμού και θεϊκής παρέμβασης, γεννήθηκε η λίμνη Βιστωνίδα. Στους ρωμαϊκούς και βυζαντινούς χρόνους, το σημερινό Πόρτο Λάγος φιλοξενούσε λιμάνι.

Όταν οι Ενετοί εγκαταστάθηκαν εδώ, ίδρυσαν το Porto Lago – έναν ναυτικό κόμβο για τις εμπορικές τους μετακινήσεις προς την Ανατολή. Καθώς ο χρόνος προχωρούσε, ήρθε και η οθωμανική παρουσία να προσθέσει ακόμη ένα όνομα στον χάρτη της μνήμης: «Μπουρού Γκιόλ» – ένα τοπωνύμιο που ακόμη και σήμερα ακούγεται από τα χείλη παλιών ντόπιων σαν ηχώ μιας μακρινής εποχής που δεν χάθηκε εντελώς, ποτέ.

Περιηγήσεις στο Πόρτο Λάγος και στις όχθες της Βιστωνίδας

Η περιήγηση ξεκινά από το μικρό λιμάνι του Πόρτο Λάγος. Πρώτη στάση: το μετόχι του Αγίου Νικολάου – ένα μοναστήρι που μοιάζει να επιπλέει πάνω στη λιμνοθάλασσα, καθώς είναι χτισμένο σε δύο μικρά νησάκια, ενωμένα με τη στεριά μέσω μιας ξύλινης γέφυρας. Στο ένα νησάκι βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, προστάτη των θαλασσινών και, όπως τον αποκαλούν εδώ, «νοικοκύρη» του τόπου. Στο δεύτερο, μικρότερο νησί ξεπροβάλλει το λιτό εκκλησάκι της Παναγίας Παντάνασσας – χώρος σιωπής, περισυλλογής και ανεπιτήδευτης ομορφιάς.

Πλάι στο ψαρολίμανο, εκεί όπου οι βάρκες αναπαύονται στις σκιές του απογεύματος, απλώνεται ένας μικρός πευκώνας. Παρότι η έκτασή του δεν εντυπωσιάζει, η ζωή που φιλοξενεί σίγουρα το κάνει μοναδικό σημείο– κυρίως την ώρα που πέφτει ο ήλιος και οι ερωδιοί επιστρέφουν στις φωλιές τους, σκίζοντας με τις σιλουέτες τους τον φλεγόμενο ουρανό.

Η βυζαντινή Αναστασιούπολη

Ακολουθώντας τις βόρειες όχθες της λίμνης μέσα από δρόμους σκεπασμένους με πυκνή βλάστηση, φτάνουμε στα ερείπια της Αναστασιούπολης. Η πόλη, χτισμένη από τον αυτοκράτορα Αναστάσιο και ενισχυμένη αργότερα από τον Ιουστινιανό με ισχυρά τείχη, γνώρισε ακμή μέχρι την καταστροφή της από τις επιδρομές των Ούννων. Λίγο πιο νότια, κοντά στο χωριό Σέλινο, βρίσκεται ο ναός του Αγίου Γεωργίου – ένα από τα λιγοστά μνημεία που για αιώνες υπήρξαν κοινός τόπος προσευχής για χριστιανούς και μουσουλμάνους. Οι μουσουλμάνοι τον γνωρίζουν ως τον «Τεκέ του Κιουτουκλού Μπαμπά», ιερό χώρο των Δερβίσηδων. Χρονολογείται στον 15ο ή 16ο αιώνα με το ανατολικό του τμήμα να λειτουργεί σήμερα ως χριστιανικός ναός.

Επίσκεψη στα αρχαία Άβδηρα

Λίγα χιλιόμετρα δυτικά από το Πόρτο Λάγος, τα Άβδηρα ξεδιπλώνουν ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια της θρακικής ιστορίας. Η πόλη πήρε το όνομά της από τον Άβδηρο, σύντροφο του Ηρακλή, που – σύμφωνα με τον μύθο – κατασπαράχθηκε από τα άγρια άλογα του βασιλιά Διομήδη. Όμως, πίσω από αυτήν την τραγική μυθολογική απαρχή, αναδύεται ένας κόσμος ανθρώπινης δημιουργίας και επιμονής. Οι Αβδηρίτες δεν περιορίστηκαν στους θρύλους. Καλλιέργησαν τη γη, εκμεταλλεύτηκαν τη θάλασσα, δημιούργησαν εργαστήρια και διαμόρφωσαν μια πόλη που ανέπνεε ρυθμούς εμπορίου και ιδεών. Εδώ γεννήθηκαν ορισμένα από τα πιο ανήσυχα πνεύματα του αρχαίου κόσμου: ο Δημόκριτος που πρώτος μίλησε για την ύπαρξη των ατόμων· ο Πρωταγόρας που τόλμησε να θέσει τον άνθρωπο στο κέντρο της σκέψης· ο Λεύκιππος και ο Ανάξαρχος. Σήμερα, ο αρχαιολογικός χώρος είναι επισκέψιμος, ενώ στο σύγχρονο χωριό Άβδηρα, το αρχαιολογικό μουσείο προσφέρει μια γήινη, κατανοητή αφήγηση της ιστορίας της περιοχής. Πληροφορίες για το Μουσείο: τηλ. 25410 51003

Το πολύτιμο οικοσύστημα της Βιστωνίδας

Η λίμνη Βιστωνίδα, με την ανοιχτή επικοινωνία της με το Αιγαίο, φιλοξενεί ένα δυναμικό υγροτοπικό περιβάλλον. Τα νερά της – άλλοτε γλυκά, άλλοτε υφάλμυρα – μεταβάλλονται ανάλογα με την εποχή, δημιουργώντας ιδανικές συνθήκες για πληθώρα υδρόβιων ειδών. Ξεχωρίζουν οι κέφαλοι, ψάρια γνωστά ήδη από την αρχαιότητα για την αξία τους. Στη λιμνοθάλασσα του Πόρτο Λάγος και στη Βιστωνίδα καταγράφονται περισσότερα από 260 είδη πουλιών, μεταξύ των οποίων η σημαντική αποικία ερωδιών, με εκατοντάδες φωλιές στον παρακείμενο πευκώνα.

Το φθινόπωρο καταφθάνουν εδώ, σε μεγάλα σμήνη, τα πανέμορφα φοινικόπτερα. Από το 2008, η περιοχή προστατεύεται στο πλαίσιο του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, που καλύπτει και τις γειτονικές λίμνες Ισμαρίδα και το δέλτα του Νέστου. Ωστόσο, η ανθρώπινη πίεση – από γεωργικές πρακτικές μέχρι άναρχη δόμηση και παράνομο κυνήγι – συνεχίζει να απειλεί την εύθραυστη ισορροπία αυτού του πολύτιμου βιότοπου.

Δραστηριότητες στην περιοχής της Βιστωνίδας

Η περιοχή γύρω από τη Βιστωνίδα αποτελεί ιδανικό προορισμό για παρατήρηση πουλιών – μια εμπειρία που αποκαλύπτει τη βιοποικιλότητα του τόπου με τον πιο άμεσο και αθόρυβο τρόπο. Εκτός από το birdwatching, η λιμνοθάλασσα και οι γύρω εκτάσεις προσφέρονται για ήπιες δραστηριότητες στη φύση: πεζοπορία σε παραλίμνια μονοπάτια, ποδηλατικές διαδρομές μέσα από καλαμιώνες και πευκώνες, ακόμα και βαρκάδα ή κανό στα ήρεμα νερά. Καθώς η περιοχή είναι εκτεταμένη και γεμάτη μικρές φυσικές «παγίδες», η παρουσία ενός έμπειρου συνοδού μπορεί να κάνει τη διαφορά. Για οργανωμένες εξορμήσεις και ασφαλή πλοήγηση στον υγροτοπικό λαβύρινθο, απευθυνθείτε στο τοπικό οικοτουριστικό γραφείο Riverland
Τηλ. 25410 62488 & 6973417189

ΠΟΥ ΘΑ ΜΕΙΝΕΤΕ

Στο Φανάρι μόλις 10 χιλιόμετρα ανατολικά από το Πόρτο Λάγος, κοντά στην απλωτή παραλία της Αρωγής θα βρείτε το έξοχο συγκρότημα ενοικιαζόμενων διαμερισμάτων  “VILLA ELAIA MARE” τηλέφωνα επικοινωνίας: +306936747366 & +306936512162

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΕΧΙΣΕΤΑΙ. ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Μαγευτικός Αμβρακικός κόλπος

“Views Of Greece” travel photojournalism – Discover the real Greece with the experts

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των επιμέρους κειμένων ή και των φωτογραφιών χωρίς τη γραπτή άδεια του δημιουργού, σύμφωνα με τον νόμο Ν.2121/1993 και τη διεθνή σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το ν. 100/1975).  Η Πνευματική ιδιοκτησία ανήκει στον δημιουργό και αποκτάται χωρίς καμιά διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.

• Βιστωνίδα
• εκδρομές
• λίμνη
• Ξάνθη
• περιηγήσεις
• Πόρτο Λάγος