Ψηλά στα Θεοδώριανα, στη νερομάνα των Τζουμέρκων

Εντυπωσιακό, ανόθευτο τοπίο που γοητεύει με τις συναρπαστικές αντιθέσεις του. Παντού αφρισμένα ρυάκια, σκιερά φαράγγια, πετρόκτιστα χωριά μα πάνω απ’ όλα αυτό που σε καθηλώνει σε αυτόν τον ιδιαίτερο τόπο είναι η επιβλητική κορμοστασιά των Τζουμέρκων με τους βράχινους πύργους τους που εποπτεύουν τη γη της Ηπείρου.

Αφήνουμε τη γκρίζα πραγματικότητα των αστικών κέντρων και ταξιδεύουμε  σ’ έναν από τους ομορφότερους τόπους της πατρίδας μας αντλώντας δύναμη  και ελπίδα από την απαράμιλλη γοητεία της ζωογόνας φύσης. Φύγαμε λοιπόν για τη νοτιοδυτική άκρη των Τζουμέρκων, του πιο αλπικού βουνού της κεντρικής Πίνδου,  όπου στην αγκαλιά μια υπέροχης φύσης, μέσα σε αρχέγονα δάση και κάτω από επιβλητικά κορφοβούνια και βράχινες εξάρσεις, κρύβονται ένα τσούρμο χωριά όπως το Βουργαρέλι, το Αθαμάνιο και τα υπέροχα Θεοδώριανα.  Ως αφετηρία για τις εξορμήσεις σε αυτήν την πλευρά της οροσειράς  οι περισσότεροι επισκέπτες, χρησιμοποιούν ως εφαλτήριο το κεφαλοχώρι Βουργαρέλι, που ακουμπά τις γειτονιές του στις νοτιοδυτικές πλαγιές των Τζουμέρκων. Εμείς θα χωθούμε ακόμη πιο βαθιά στην καρδιά του βουνού, αναζητώντας ένα από τα πιο απόμερα και αυθεντικά χωριά της Πίνδου, τα πανέμορφα Θεοδώριανα.

Πως θα πάω στα Θεοδώριανα

Τα νοτιοδυτικά Τζουμέρκα προσεγγίζονται τόσο από τα Γιάννενα, όσο και από την Άρτα, ενώ υπάρχει κι ένας τρίτος, ασφαλτοστρωμένος πλέον δρόμος, που συνδέει τα Τρίκαλα με την Άρτα και προσφέρει πρόσβαση στα νότια Τζουμέρκα και στα χωριά τους. Τα Θεοδώριανα  απέχουν  75 χλμ. από Άρτα, 105 από Γιάννενα μέσω Ιονίας Οδού  και 85 χλμ. από Τρίκαλα, μέσω Τρικάλων – Άρτας. Βέβαια σε  κάθε περίπτωση θα πρέπει να γνωρίζετε ότι τούτος ο ορεινός όγκος είναι ένα απότομο και τραχύ βουνό και θα πρέπει να  είστε προετοιμασμένοι για μπόλικες στροφές.

Τα ορεινά περάσματα των Τζουμέρκων

Από το κεφαλοχώρι Βουργαρέλι που  το συναντάμε σε ύψος 750 μέτρων, σκαρφαλωμένο στις απόκρημνες πλαγιές των Τζουμέρκων περνά ο αυτοκινητόδρομος που συνδέει την Άρτα με τα Τρίκαλα. Από εδώ θα προσεγγίσετε ευκολά το χωριό Αθαμάνιο (παλιά ονομαζόταν Λουψίστα) και στη συνέχεια θα ανηφορίσετε  τον ασφάλτινο δρόμο  που με συνεχή στριφογυρίσματα σκαρφαλώνει στις ανεμοδαρμένες, νότιες πλαγιές των Τζουμέρκων και  θα σας φέρει στο ψηλότερο σημείο της διαδρομής  στη  θέση Σταυρός (1450 υψομ.). Η τοποθεσία οφείλει το όνομά της σύμφωνα με τον τοπικό θρύλο στο Πατροκοσμά  τον Αιτωλό που το 1777 έστησε σε αυτά τα ύψη, ένα ξύλινο σταυρό. Από εδώ σε πρώτο πλάνο ποζάρουν τα  λιβάδια της Κωστελάτας που το καλοκαίρι αντιλαλούν από τα χιλιάδες αιγοπρόβατα που βόσκουν στα πλούσια λιβάδια.

Θεοδώριανα, βουνίσιο καλωσόρισμα

Στη συνέχεια ο δρόμος σφηνώνεται ανάμεσα στις σάρες των Τζουμέρκων και μαζί του σφίγγεται και η διάθεση, ώσπου μετά από μια στροφή ο ορίζοντας απελευθερώνεται ξανά για ν’ αγκαλιάσει  εντέλει, ψηλά σε τούτα εδώ τ’ αγριοτόπια, μια χούφτα κεραμοσκεπές και καμινάδες που καπνίζουν. Η ανακούφιση της ανθρώπινης παρουσίας, εδώ στο έλεος του Θεού, στη μέση του πουθενά, έρχεται σαν λύτρωση… Καλώς ήλθατε στα Θεοδώριανα (υψομ. 950) ένα υπέροχο χωριό, αγκαλιασμένο κυριολεκτικά από τα κορφοβούνια (16 χλμ. από Αθαμάνιο). Τα Θεοδώριανα οφείλουν την ονομασία τους  πιθανόν στην αρχαία Αθαναμανική πόλη της Θεοδωρίας, της οποίας η ακριβής τοποθεσία όπου ήταν κτισμένη, παραμένει ακόμα άγνωστη.

Περίπατοι στα Θεοδώριανα

Στο κέντρο του οικισμού δεσπόζει η εκκλησία του Αγ. Γεωργίου-ρυθμού Βασιλικής-, κτισμένη το 1880 από Πραμαντιώτες μαστόρους στη θέση παλιότερης που προϋπήρχε εδώ από το 1777. Στην πλατεία  του  υπάρχουν 3-4 ταβέρνες – ψησταριές που ετοιμάζουν εκλεκτούς μεζέδες  και συνήθως είναι ανοικτές τα Σαββατοκύριακα. Βορειοτέρα του χωριού, σε μικρή απόσταση από τα τελευταία σπίτια και  κοντά στο ορεινό ποταμάκι του Γκούρα βρίσκεται το Μοναστήρι της Παναγίας που κτίσθηκε το 1793 και το ξυλόγλυπτο τέμπλο του μεταφέρθηκε από τον Άγιο Γεώργιο που δεσπόζει στην πλατεία του χωριού.  Στα χρόνια της Γερμανοϊταλικής  κατοχής βρίσκουν εδώ καταφύγιο αντάρτες κυρίως του ΕΔΕΣ .  Φεύγοντας από τα Θεοδώριανα προς τον δρόμο Τρικάλων – Άρτας θα δείτε το πέτρινο γεφύρι που κτίσθηκε, στις αρχές του 20^ου αιώνα. Σήμερα έχει παροπλιστεί, καθώς πλάι του στήθηκε η στρατιωτική σιδερένια γέφυρα τύπου «Μπέλεϋ».

ΑΝΑΚΑΛΥΨΤΕ ΤΟΥΣ ΚΡΥΦΟΥΣ ΦΥΣΙΚΟΥΣ ΘΗΣΑΥΡΟΥΣ ΤΩΝ ΤΖΟΥΜΕΡΚΩΝ

Το φυσικό θαύμα της Σούδας 

Μόνο προχωρημένη άνοιξη θα συνιστούσαμε να ακολουθήσετε τον μέτριας βατότητας χωματόδρομο που φεύγει βορειοδυτικά από τα Θεοδώριανα  και συνεχίζει προς τον αυχένα των Μελισσουργών. Στα 2 χιλιόμετρα  θα δείτε  την αρχή του μονοπατιού  από όπου και θα προσεγγίσετε  τον διπλό καταρράκτη  στη θέση Σούδα. Το μονοπάτι έχει καθαριστεί, έχει σηματοδοτηθεί, ενώ στα δύσκολα σημεία υπάρχει σκάλα και κουπαστή. Ο θέαμα του διπλού καταρράκτη που σκορπά τα νερά  του από ύψος 30 μέτρων είναι μοναδικό και ένα από τα πιο φαντασμαγορικά της Πίνδου. Τα παγωμένα νερά του ορεινού ποταμού Γκούρα  χτυπούν με ορμή και πάταγο στα βράχια και σχεδόν εξαερώνονται σαν πάχνη.  Εκατομμύρια δροσερές σταλαγματιές βρέχουν τα έλατα, τις πέτρες ολόγυρα και το χώμα δημιουργώντας μια μαγική ατμόσφαιρα .

Το φαράγγι του Παπαχρήστου

Ερχόμενοι από Άρτα, στην είσοδο  των Θεοδώριανων θα δείτε μια μικρή ξύλινη ταμπέλα που οριοθετεί το μονοπάτι για το φαράγγι του Παπαχρήστου γνωστό στους ντόπιους και ως «ρέμα του Μαρκς». Πριν αρχίσετε περίεργους συνειρμούς να αναφέρουμε ότι η   ονομασία «Μαρκς» οφείλεται μάλλον σε παράφραση του μικρού ονόματος του Μάρκου Μπότσαρη  που βρήκε εδώ καταφύγιο μετά την πτώση του Σουλίου. Το μονοπάτι ως την κοίτη του ορεινού ρυακιού είναι σημαδεμένο, αλλά και εξαιρετικά απότομο.  Μάλιστα καθώς διασχίζει πυκνό ελατόδασος, ο πεζοπόρος, αν δεν έχει μαζί του κάποιον που να γνωρίσει τα κατατόπια μπορεί να χαθεί. Φθάνοντάς στο ποτάμι το θέαμα είναι μοναδικό! Το γρήγορο νερό σχηματίζει μικρούς σκαλωτούς καταρράκτες που κυλούν ανάμεσα σε σμιλεμένα  βράχια, μέσα σε μια πανδαισία βλάστησης.

Η Πλαζ του Αχελώου

Από τα Θεοδώριανα θα βγείτε στον δρόμο που συνδέει την Άρτα με τα Τρίκαλα και θα κατευθυνθείτε προς Άρτα.  Στο ύψος του χωριού Τερπνά θα δείτε τις ταμπέλες που θα σας υποδεικνύουν τη διαδρομή που θα πρέπει να ακολουθήσετε ως την «Πλαζ του Αχελώου».  Σε αυτό το τμήμα της κοίτης, ο Αχελώος πλαταίνει αρκετά, ενώ μεγάλα βράχια κόβουν την ορμή του δημιουργώντας μια μεγάλη φυσική πισίνα με διαυγέστατα νερά. Υπάρχουν πλατάνια που προσφέρουν παχιά σκιά  και αμμουδιά για να απλώσετε την πετσέτα σας!  Τον Δεκαπενταύγουστο εδώ παρατηρείται αρκετή κίνηση από νέους κυρίως των γύρω χωριών. που απολαμβάνουν τις βουτιές  σε ύψος 600 μέτρων ψηλότερα από τη στάθμη της θάλασσας.

Ένα μύθο θα σας πω για τα Αθαμανικά όρη

Τα Τζουμέρκα αναφέρονται στους περισσότερους χάρτες ως Αθαμανικά Όρη, όνομα που προήλθε από τον μυθικό ήρωα Αθάμαντα, βασιλιά του Ορχομενού. Έχοντας σαλεμένο λογικό, κυνηγημένος καθώς ήταν από την δολοπλόκα Ήρα, αφού σκότωσε το ίδιο του το παιδί, αποτραβήχτηκε ψηλά στ’ αγριοτόπια όπου έστησε το βασίλειό του, σε αυτόν το φυσικά οχυρωμένο τόπο.

Εδώ σταμάτησαν τους Τούρκους και τους τσιφλικάδες

Τον Ιούλιο του 1821 ο Ισμαήλ Πασάς με δυο χιλιάδες Τουρκαλβανούς διασχίζει την Πίνδο με σκοπό να καθυποτάξει τα Τζουμέρκα και να συνεχίσει προς την επαναστατημένη Ρούμελη και τον Μοριά. Στο πέρασμά του κατέκαψε το Συρράκο, τους Καλαρρύτες, την Πράμαντα, τους Μελισσουργούς και τα Θεοδώριανα. Στο στενό πέραμα του Σταυρού οι Έλληνες οπλαρχηγοί με αρχηγό τον Γώγο Μπακόλα και 500 αποφασισμένους επαναστάτες σταμάτησαν την τουρκική προέλαση και ο Ισμαήλ Πασάς γύρισε με βαριές απώλειες στα Γιάννενα. Το 1883, οι Θεοδωριανίτες στήνουν εδώ τα ταμπούρια  και πολεμάνε  τους τσιφλικάδες, που είχαν φροντίσει να αγοράσουν από τους Τούρκους πριν αυτοί αποχωρήσουν  από τα Τζουμέρκα  τα λιβάδια της  Κωστηλάτας.

Ο βομβαρδισμός των Θεοδώριανων απο τους Γερμανούς

Κατά την Γερμανοιταλική κατοχή στα Θεοδώριανα είχε εγκατασταθεί  το αρχηγείο της αγγλικής αποστολής. Πιθανόν για το λόγο αυτό τον Ιούνιο του 1943 γερμανικά στούκας βομβαρδίζουν σφοδρά  δυο φορές το χωριό.  Οι ντόπιοι αναφέρουν ότι έπεσαν  περισσότερες από 500 βόμβες! Δεν έφτανε όμως αυτό,  τον Οκτώβριο του 1943  οι Ναζί καίνε το ταλαίπωρο χωριό στα πλαίσια των εκκαθαριστικών  επιχειρήσεων σε ολόκληρη την Πίνδο για μια ακόμη φορά η φτωχολογιά βλέπει το βιός της να αφανίζεται.

Γιατί να καταστρέψεις τις διακοπές σου; ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΠΟΥ ΣΕ ΑΦΟΡΑ

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ. ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Τα εντυπωσιακά πετρογέφυρα των Γρεβενών

Copyright photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Copyright text: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

“Views Of Greece” travel photojournalism – Discover the real Greece with the experts

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των επιμέρους κειμένων ή και των φωτογραφιών χωρίς τη γραπτή άδεια του δημιουργού, σύμφωνα με τον νόμο Ν.2121/1993 και τη διεθνή σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το ν. 100/1975).  Η Πνευματική ιδιοκτησία ανήκει στον δημιουργό και αποκτάται χωρίς καμιά διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.

• Epirus
• mountainous
• off road διαδρομές
• Θεοδώριανα
• Καταρράκτης
• Τζουμέρκα