Χωρίς αυτοκίνητα με ήπιους νησιωτικούς ρυθμούς, καλές παραλίες, αλλά και γρήγορη πρόσβαση σε πιο «πολιτισμένες» καταστάσεις η Τέλενδος μπορεί να σου υποσχεθεί μερικές μέρες απόλυτης, ξεγνοιασιάς, με ήλιο, θάλασσα, απίθανα ηλιοβασιλέματα, χαλαρωτικούς περιπάτους.
COPYRIGHT PHOTO: Theo Athanasiadis / Views Of Greece
COPYRIGHT TEXT: Germaine Alexakis/ Views Of Greece
Τι ζητάς από τις διακοπές σου;
Αυτό το ερώτημα θα πρέπει να το απαντήσεις με βεβαιότητα προτού βρεθείς στις Μυρτιές περιμένοντας το καΐκι που θα σε πάει απέναντι, στην Τέλενδο. Ζύγισε καλά τα πράγματα, υπολόγισε ότι θα περάσεις μερικές μέρες χωρίς αυτοκίνητο και τις διευκολύνσεις του. Όσο για νυχτερινή ζωή καλύτερα ξέχασέ την. Από περπάτημα όσο θες, όρεξη να έχεις! Αν αγαπάς τις μικρές καθαρές ακρογιαλιές θα είναι όλες δικές σου κι η αλήθεια είναι πως έχει αρκετές τούτη η μικροσκοπική κουκκίδα γης που κολυμπά δίπλα στην Κάλυμνο. Σου αρέσει το φρέσκο ψάρι; ότι καλύτερο βγάζει η θάλασσα θα το απολαμβάνεις καθημερινά, πλάι στα ψαροκάικα, χαζεύοντας απέναντι τα πολύχρωμα φώτα της Καλύμνου να τρεμοπαίζουν τόσο κοντά και τόσο μακριά ταυτόχρονα. Αν τα σκέφτηκες όλα αυτά, δεν έχεις παρά να βάλεις πλώρη για το νησί των σφουγγαράδων… Η μικρούλα σε μέγεθος Τέλενδος θα βρει τον τρόπο να σε μυήσει στα μυστικά της, να σου χαρίσει τα “δώρα” της, που σύντομα θα διαπιστώσεις ότι είναι πολύτιμα και καθόλου λίγα!
Τέλενδος, πιο νησιώτικο καλωσόρισμα δεν γίνεται…
Το νησάκι σχεδόν ακουμπά στη μητρική γη της Καλύμνου αφού το χωρίζουν από αυτήν μόλις 750 μέτρα νερού. Έχει έκταση περίπου 5 τ.χ και το έδαφος του θεωρείται ιδιαιτέρα ορεινό, τραχύ και άγονο με ψηλότερη κορφή την «Ράχη» (υψομ. 459). Το μοναδικό χωριό είναι ο ομώνυμος ψαράδικος οικισμός που τα τελευταία χρόνια, χάριν του τουρισμού, επεκτάθηκε και ψηλότερα από την ακτογραμμή σκαρφαλώνοντας δειλά – δειλά στα γύρω υψώματα. Στην Τέλενδο όπως είπαμε δεν υπάρχει οδικό δίκτυο καθώς δεν κυκλοφορούν αυτοκίνητα, ούτε μηχανάκια. Οι παραλίες και τα ιστορικού ενδιαφέροντος σημεία προσεγγίζονται με μονοπάτια. Καλλιεργήσιμη γη δεν θα βρεις σπιθαμή, εκτός από ελάχιστα οπορωφόρα δέντρα, μικρά περιβόλια και μια συστάδα πεύκων που αντιπαλεύει την αλμύρα των ανέμων.
Εξάλλου οι μόνιμοι κάτοικοι του νησιού που δεν ξεπερνούν τους 30-40 ήταν ανέκαθεν ψαράδες και δεινοί σφουγγαράδες, ενώ λίγοι από αυτούς ασχολούνται με την κτηνοτροφία. Τα καΐκια που φεύγουν από τις Μυρτιές Καλύμνου πραγματοποιούν δρομολόγια -ανά 30 λεπτά- από τις 8 το πρωί ως τις 12 το βράδυ. Το θαλασσινό ταξίδι διαρκεί περίπου 10 λεπτά. Λίγη προσοχή χρειάζεται στο παρκάρισμα του αυτοκινήτου, καθώς γύρω από το λιμανάκι στις Μυρτιές δεν υπάρχουν οργανωμένοι χώροι στάθμευσης και η κίνηση είναι πυκνή.
Τέλενδος, έχει ιστορία τούτος ο τόπος
Θα’ θελα να ήμουν εκείνη τη μέρα του 535 μ.Χ –τρόπος του λέγειν βέβαια- καθισμένος σε ένα βράχο ψηλά στο βουνό του Πατέλα της Καλύμνου και να βλέπω τη γη να σχίζεται στα δύο από τον βίαιο σεισμό. Τα βράχια να παραμερίζουν αδύναμα μπρος στη υπερκόσμια δύναμη του Εγκέλαδου και το Αιγαίο ορμητικό σαν γιγαντιαίος χείμαρρος, να πλημμυρίζει το χάσμα που δημιούργησαν οι γεωλογικές ανακατατάξεις. Κάπως έτσι θα πρέπει να γεννήθηκε η Τέλενδος, καθώς όλες οι ιστορικές μαρτυρίες λένε πως μέχρι τότε το νησάκι ήταν απλώς μια χερσόνησος της Καλύμνου.
Η ονομασία Τέλενδος θεωρείται προελληνικής προέλευσης. Τον 15ο αιώνα ο Φλωρεντινός μοναχός, ελληνομαθής, λόγιος και χαρτογράφος Κριστόφορο Μπουοντελμόντι (είναι ο πρώτος συστηματικός χαρτογράφος των ελληνικών νησιών), καταγράφει το νησί με το σημερινό όνομά του και το χαρακτηρίζει ακατοίκητο. Στη Χάρτα του Ρήγα Φεραίου αναφέρεται ως νήσος «Κλάρος». Στο νησί υπάρχουν αρκετά και εντυπωσιακά ίχνη υστερορωμαϊκής και πρωτοβυζαντινής κατοίκησης, ενώ διασώζονται τμήματα παλαιοχριστιανικών ναών και ταφών. Σε απόκρημνη πλαγιά του βουνού Ράχη και σε υψόμετρο 300 μέτρων, στη θέση όπου σήμερα δεσπόζει η εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου διακρίνονται υπολείμματα οχυρωμένου βυζαντινού οικισμού. Τα ευρήματα αυτά δικαιολογούν τον χαρακτηρισμό της Τελένδου ως σημαντικό χριστιανικό κέντρο κατά τον 5ο έως και τον 7ο αι. μ.Χ.
Τέλενδος, παραλίες κρύσταλλο
Φτάνοντας σήμερα στη μικροσκοπική Τέλενδο από το αντικρινό αγκυροβόλιο της Καλύμνου, τις Μυρτιές, σε καλωσορίζει ο ψαράδικος οικισμός με την γραφική προβλήτα όπου δένουν τα καΐκια. Ολόγυρα απλώνονται οι ταβέρνες, ενώ αρκετός κόσμος βολτάρει στην προκυμαία δημιουργώντας κάποιες φορές πρόσκαιρο συνωστισμό.
Ένα στενό ασβεστωμένο δρομάκι που περνά μπροστά από την εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής σύντομα σε φέρνει στην δυτική έξοδο του χωριού. Εδώ θα δεις να βόσκει ξένοιαστα στα περιβόλια, το γαϊδουράκι-η μασκώτ του νησιού- ο περίφημος «Οδυσσέας». Σύμφωνα με τον ιδιοκτήτη του τον κύριο Γιάννη, ο Οδυσσέας καθώς έχει εξοικειωθεί πλήρως με τους δεκάδες καθημερινούς περαστικούς, έχει πλέον αλλάξει συνήθειες και τρώει μόνο φρέσκα λαχανικά! Γι αυτό αν θέλεις να κάνεις καινούργιες “γνωριμίες” στο νησί, φρόντισε να έχεις 2-3 ζουμερά καρότα στο σακίδιό σου.”
Στη συνέχεια ακολούθησε το μονοπάτι που οδηγεί προς τη παλαιοχριστιανική βασιλική της Αγίας Τριάδας, στη Νεκρόπολη «Θολάρια» και στις μικροσκοπικές, αλλά λαμπερές σαν καθαρό κρύσταλλο, βτσαλωτές ακρογιαλιές Χοχλακά και Τραβίλια. Λίγο πιο πέρα –στο τέλος του μονοπατιού- ξεχωρίζει η πολύ καλή παραλία του Πνιγμένου (αμμουδιά), 20 λεπτά με τα πόδια από το λιμάνι. Τα νερά μοιάζουν με πισίνα και ο μικροσκοπικός όρμος είναι προστατευμένος από το μελτέμι, ενώ την ευεργετική τους σκιά προσφέρουν δυο μεγάλα αρμυρίκια.
Αν βρεθείς σε αυτό το άκρο του νησιού, αξίζει να καθίσεις μέχρι αργά το απόγευμα και το σούρουπο να κατευθυνθείς προς το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου που θαρρείς και κρύβεται μέσα στα βράχια για να απολαύσεις το θαυμάσιο ηλιοβασίλεμα.
Όμως οι παραλίες της Τελένδου δεν τελειώνουν εδώ. Βόρεια από το λιμάνι οι ταμπέλες δείχνουν προς παλαιοχριστιανική βασιλική του Αγίου Βασιλείου και Παλαιοπαναγιάς. Το δρομάκι περνά πλάι από τη μικρή αμμουδερή παραλία Παπά Μιχάλης (απέχει 100 μέτρα από το λιμάνι) που σκιάζεται από αρμυρίχια, ενώ διαθέτει ρηχά και απάνεμα νερά γι’αυτό και την προτιμούν κυρίως οι ντόπιοι με τις οικογένειες τους. Στη συνέχεια προσεγγίζουμε την μακρόστενη παραλία Πόθα κρυμμένη στα βράχια με βοτσαλάκι και άμμο και ακριβώς από πίσω της συναντάμε τη παραλία Παράδεισος όπου συχνάζουν οι γυμνιστές.
Ανάβαση στον Άγιο Κωνσταντίνο της Τελένδου
Από την Πόθα ξεκινά το απόκρημνο μονοπάτι για το ασβεστωμένο εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου και το μεσαιωνικό οικισμό (1 ώρα έντονη ανάβαση που χρειάζεται κατάλληλα παπούτσια, φυσική αντοχή και οπωσδήποτε καπέλο). Η όποια κούραση αξίζει τον κόπο καθώς θα σας αποζημιώσει το υπέροχο τοπίο και η αεροπορικών διαστάσεων θέα. Να υπολογίζετε από την παραλία Παράδεισος μέχρι τον Άγιο Κωνσταντίνο 2,5 χιλιόμετρα ανάβασης κι από εκεί περίπου άλλα 1500 μέτρα ως την κορφή.
Περιβάλλον και δραστηριότητες
NATURA 2000
Το νησί μαζί με τις γειτονικές ξερονησίδες Επάνω, Νερά και Σαρί έχουν ενταχθεί στο κοινοτικό δίκτυο προστατευμένων περιοχών “NATURA 2000” και αποτελούν Σημαντική Περιοχή για τα πουλιά της Ελλάδας, καθώς εδώ ζουν και φωλιάζουν ο Αιγαιόγλαρος, η Αετογερακίνα, το Κιρκινέζι, ο Μαυροπετρίτης και ο Πετρίτης (πηγή www.ornithologiki.gr )
Αναρρίχηση στην Τέλενδο
Ότι η Κάλυμνος θεωρείται ο “παράδεισος” των αναρριχητών στην Μεσόγειο, αυτό είναι πλέον γνωστό. Τα τελευταία νέα θέλουν να μπαίνει δυναμικά στο παιχνίδι αυτό και η Τέλενδος. Ελβετοί αναρριχητές επισκέφθηκαν επανειλημμένα το νησί και χάραξαν μερικές ενδιαφέρουσες διαδρομές που σίγουρα θα ενθουσιάσουν τους φίλους του αθλήματος (πληροφορίες Άρης Θεοδωρόπουλος, οδηγός Βουνού – προπονητής αναρρίχησης, 6944505279 www.climbkalymnos.com)
Παλαιοχριστιανικές βασιλικές στην Τέλενδο
Ο παλαιοχριστιανικός ναός του Αγίου Βασιλείου μια θαυμάσια, τρίκλιτη βασιλική με νάρθηκα κτίσθηκε τον 5ο αιώνα, όμως δέχθηκε αρκετές μετατροπές τον 6ο, τον 11ο και 12ο αι. Θεωρείται ο μεγαλύτερος και καλύτερα διατηρημένος παλαιοχριστιανικός ναός της Καλύμνου, Σε μικρή απόσταση βλέπουμε τη παλαιοχριστιανική βασιλική της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ενώ κοντά στην παραλία «Χόχλακας» διακρίνονται τα υπολείμματα του εντυπωσιακού ναού της Αγίας Τριάδας, (τρίκλιτη βασιλική με τρεις ημικυκλικές αψίδες).
Τα Θολάρια της Τελένδου
Στην τοποθεσία που σήμερα είναι γνωστή ως «Θολάρια» (500 μέτρα νότια από το λιμάνι) διασώζονται εννέα ταφικά οικοδομήματα σε μορφή υπέργειων θολωτών κτισμάτων με κτιστούς τάφους. Πάνω από την παραλία Πνιγμένος ξεχωρίζει ο κοιμητηριακός ναός διατηρημένος σε σχετικά καλή κατάσταση.
Το Πανηγύρι της Παναγίας στην Τέλενδο
Γίνεται τον Δεκαπενταύγουστο είναι ολονύκτιο και συμμετέχει σε αυτό πολύς κόσμος που καταφθάνει εδώ από την Κάλυμνο αλλά και από κοντινά νησιά. Φυσικά ακολουθεί γλέντι και χορός με τοπικούς μουσικούς που παίζουν δωδεκανησιακούς και Καλυμνιώτικους σκοπούς.
ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ. ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Νίσυρος, εκρηκτική παρουσία
Γιατί να καταστρέψεις τις διακοπές σου; ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΠΟΥ ΣΕ ΑΦΟΡΑ“Views Of Greece” travel photojournalism: Discover the real Greece with the experts
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των επιμέρους κειμένων ή και των φωτογραφιών χωρίς τη γραπτή άδεια του δημιουργού, σύμφωνα με τον νόμο Ν.2121/1993 και τη διεθνή σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το ν. 100/1975). Η Πνευματική ιδιοκτησία ανήκει στον δημιουργό και αποκτάται χωρίς καμιά διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.