Ονειρεμένες μικρές λίμνες της Ηπείρου με εύκολη οδική πρόσβαση

Λίμνη Ζαραβίνα, λίμνη Πηγών Λούρου, λίμνη Ζηρού, λίμνη Καλοδικίου… είναι μικρές σαν γαλάζιες πινελιές, ωστόσο διαθέτουν μια φυσική, μαγνητική γοητεία και μιας και  προσεγγίζονται από κεντρικούς, ασφάλτινους δρόμους, σίγουρα αξίζει τον κόπο να τις ψάξετε.

Copyright photo & text: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Στο αλλεπάλληλα εναλλασσόμενο τοπίο της Ηπειρωτικής γης υπάρχουν ήδη χαρτογραφημένες και γνωστές αρκετές φυσικές και τεχνητές λίμνες που με τη υγρή τους παρουσία ομορφαίνουν την τραχιά φυσιογραφία της.

Μάλιστα από αυτές τις περισσότερες τις έχουμε ήδη παρουσιάσει σε άλλα ταξιδιωτικά μας άρθρα που αναφέρονται στην πολυμορφική γη της Ηπείρου.

Σε αυτό όμως εδώ το άρθρο,  θα προτείνουμε αν βρεθείτε στα Ιωάννινα, την Άρτα ή την Πρέβεζα να αναζητήσετε τέσσερεις λιμνούλες που δύσκολα εντοπίζονται στους χάρτες.

Νομός Ιωαννίνων, Πωγώνι, Λίμνη Ζαραβίνα

Επάνω στο γεωπολιτισμικό  ανάγλυφο του Πωγωνίου και στον οδικό άξονα Ιωαννίνων – Καλπακίου – Κακαβιάς δεσπόζει η μικρή λίμνη Ζαραβίνα (45 χλμ. από Γιάννινα). Η επιφάνεια  της λίμνης απλώνεται  σε ύψος περίπου 500 μέτρων, επάνω από την στάθμη της θάλασσας, σε ένα υψίπεδο μεσαίου υψομέτρου, περίκλειστο από βουνά. Οι ντόπιοι τη γνωρίζουν και ως λίμνη «Νίζερος» ή “Νεζερός”, ονομασία που έχει σλάβικη προέλευση. Η λίμνη Ζαραβίνα, αν και έχει μικρή έκταση μόλις μερικών δεκάδων στρεμμάτων, είναι αρκετά βαθιά (31 μέτρα) και θεωρείται από τις πιο βαθιές φυσικές λίμνες της Ελλάδας.

Έχει καταταχθεί από τους ειδικούς στην ομάδα των καρστικών γεωλογικών σχηματισμών που απαντώνται σε όλον τον κορμό των νοτίων Άλπεων, της Ηπείρου, των δυτικών πρανών της Πίνδου και της Πελοποννήσου. Η ανανέωση των νερών της γίνεται από επιφανειακές και υπολίμνιες πηγές. Τα πλεονάζοντα νερά κυλούν προς τον ποταμό Καλαμά μέσω του Νεζεραύλακα. Στα νερά της ζουν και αναπαράγονται 11 είδη ψαριών γλυκού νερού, ενώ έχει αναφερθεί και η ύπαρξη της βίδρας. Η λίμνη υπάγεται στο δίκτυο προστασίας «NATURA 2000».  Περιμετρικά της,  αν και υπάρχουν αρκετά βαλτώδη σημεία στις όχθες, μπορούν παρόλα αυτά να πραγματοποιηθούν υπέροχοι περίπατοι.

Σύμφωνα με μαρτυρίες των παλαιοτέρων κατοίκων, στον βυθό της λίμνης βρίσκονται ιταλικά άρματα που απέμειναν εδώ μετά την αποτυχημένη εισβολή των Ιταλών, τον Οκτώβρη του 1940. Αν θέλετε να έχετε μια πανοραμική άποψη της τοπιογραφίας, θα ανηφορίσετε προς το Κρυονέρι που απέχει μόλις 6 χιλιόμετρα από τον κεντρικό δρόμο. Το ορεινό χωριό, κτισμένο καθώς είναι στη ράχη του βουνού Τούρλα και σε υψόμετρο 700 μέτρων προσφέρει υπέροχη θέα στην υγρή λεκάνη και στα γύρω βουνά που μοιάζουν να αγκαλιάζουν από παντού τον τόπο. Καλές ταβέρνες και επιλογές στη διαμονή θα βρείτε στο κοντινό κεφαλοχώρι Δελβινάκι.

Νομός Ιωαννίνων, Βουλιάστρα ή λίμνη Πηγών Λούρου

Κοντά στον παλιό οδικό άξονα Ιωαννίνων – Άρτας, με πρόσβαση όμως και από την νεότευκτη Ιονία Οδό και μόλις 22 χλμ. μακριά από τον σπουδαίο αρχαιολογικό χώρο της Δωδώνης -μέσω επαρχιακού οδικού δικτύου-,  συναντάμε την πιο…στρογγυλή λίμνη της Ελλάδας! Η λίμνη Πηγών Λούρου ή λίμνη Βηρός βρίσκεται σε ύψος 296 μέτρων. Τα νερά της καθώς τροφοδοτούνται από καστρικές πηγές, σε κερδίζουν από την πρώτη στιγμή με τη γαλάζια διαύγειά τους, ενώ στη συνέχεια καταλήγουν  στον ποταμό Λούρο. Η λίμνη Πηγών Λούρου είναι όπως είπαμε στρογγυλή και η διάμετρός της δεν ξεπερνά τα 100 μέτρα με μέγιστο βάθος τα 10 μέτρα.

Ο χώρος γύρω από τη λίμνη είναι κατάφυτος από θεόρατα πλατάνια και διαμορφωμένος για περιπάτους, ενώ το καλοκαίρι δεν είναι λίγοι αυτοί που δοκιμάζουν βουτιές στα δροσερά νερά της. Η Λίμνη Πηγών Λούρου αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους τροφοδότες νερού του ποταμού Λούρου που πηγάζει από το όρος Τόμαρος, διατρέχει τον κορμό της Ηπείρου και μετά από 80 χιλιόμετρα πορείας αδειάζει τα νερά του στον κόλπο του Αμβρακικού.

Πρόκειται για ένα πανέμορφο ποτάμι με παραποτάμια δάση πλατύφυλλων που δυστυχώς έχει κακοποιηθεί από τη διάνοιξη του παλιού δρόμου Άρτας – Ιωάννινων, αλλά και από τη δημιουργία φράγματος της ΔΕΗ. Σε μικρή απόσταση από τις όχθες της λίμνης υπάρχουν ψαροταβέρνες που σερβίρουν πέστροφα κάτω από τα δασύφυλλα πλατάνια, αν βρίσκεστε στην περιοχή αξίζει μια εκδρομή ως εδώ!

Πρέβεζα και Άρτα, λίμνη Ζηρού

Οδηγώντας στην Ιονία Οδό από Άρτα προς Ιωάννινα, θα στρίψετε στη διασταύρωση της Φιλιππιάδας και θα κατευθυνθείτε προς το χωριό Παντάνασσα  (25 χλμ. από Άρτα). Στη συνέχεια ακολουθώντας τις πινακίδες, εύκολα θα βρεθείτε μπρος το μικρό φυσικό θαύμα της λίμνης Ζηρός  (πιθανόν και εδώ παράφραση της σλάβικης λέξης Νεζερός που σημαίνει λίμνη–έλος). Η λίμνη Ζηρός βρίσκεται σχεδόν πάνω στα όρια των νομών Άρτας και Πρέβεζας, έχει ελλειψοειδές σχήμα και καταλαμβάνει μια έκταση μερικών εκατοντάδων στρεμμάτων με μέγιστο βάθος γύρω στα 60 μέτρα.

Τα νερά της τροφοδοτούνται από καστρικές πηγές και ανάλογα την ετήσια βροχόπτωση παρουσιάζεται μια μικρή αυξομείωση, τόσο στο μέγεθος, όσο και στο βάθος της. Οι όχθες της είναι κατάφυτες από υδροχαρή δέντρα όπως νερόφραξοι ή πλάτανια, σφενδάμια και ιτιές. Στη λίμνη διαβιούν ή βρίσκουν προσωρινό καταφύγιο αρκετά είδη πτηνών. Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι  η ιχθυοπανίδα και  η ερπετοπανίδα  που περιλαμβάνει βαλτοχελώνες, ποταμοχελώνες, αρκετά είδη βατράχων, σαύρες, φίδια του γλυκού νερού, ενώ έχει εντοπισθεί και η παρουσία της βίδρας, η οποία όμως τελευταία λόγω των όλο και περισσότερων ανθρώπινων δραστηριοτήτων, έχει περιορισθεί. Το 1999 η λίμνη εντάχθηκε στο πρόγραμμα «Natura 2000».

Στις όχθες της μπορείτε να κάνετε ποδήλατο και ευχάριστους, ασφαλείς περιπάτους. Μπορείτε να νοικιάσετε κανό και να γνωρίσετε τα πιο όμορφα σημεία της. Εδώ επίσης λειτουργεί καφέ – εστιατόριο που εξυπηρετεί τους όλο και αυξανομένους επισκέπτες. Λίγο βορειοτέρα, σε μικρή απόσταση από τη λίμνη Ζηρού και με πρόσβαση από το χωριό Άγιος Γεώργιος στις όχθες του ποταμού Λούρου, μπορείτε να ξεχωρίσετε ένα μεγάλο τμήμα του επιβλητικού Ρωμαϊκού Υδραγωγείου της Αρχαίας Νικόπολης που σίγουρα αξίζει να το επισκεφθείτε. Βέβαια θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρουμε ότι πέρα από το ειδυλλιακό τοπίο της,  η λίμνη Ζηρού έχει συνδέσει την παρουσία της με την τραγική ιστορία των ορφανών παιδιών του Β. Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά κυρίως του Εμφυλίου. Εδώ το 1947 κτίσθηκε η λεγομένη Ζηρόπολη,  γνωστή και ως «η παιδούπολη της Φρειδερίκης» που λειτούργησε μέχρι το 1975 και όπου φυσικά τα ορφανά – αγόρια ως επί το πλείστον- εκπαιδεύονταν  με τα εθνικο – θρησκευτικά ιδεώδη της μετεμφυλιακής εποχής!

Θεσπρωτία, λίμνη – έλος Καλοδικίου

Ερχόμενοι οδικώς από Πρέβεζα και πηγαίνοντάς προς το δημοφιλές παραλιακό θέρετρο της Πάργας, θα παρατηρήσετε δεξιά σας ένα εκτεταμένο έλος με πυκνούς καλαμιώνες και ζωηρή κίνηση από πολυάριθμα είδη πουλιών. Αυτό δεν είναι άλλο από το Έλος Καλοδικίου που βρίσκεται πάνω στον δυτικό μεταναστευτικό αεροδιάδρομο που χρησιμοποιούν τα πουλιά κατά τις αποδημητικές περιόδους (φθινόπωρο – άνοιξη). Σύμφωνα λοιπόν με τους επιστήμονες του Φορέα Διαχείρισης των ποταμών Αχέροντα και Καλαμά, πρόκειται για έναν από τους πλέον σημαντικούς και ιδιαίτερους υγροτόπους στην Ελλάδα, ο οποίος αποτελεί μοναδικό σχηματισμό τυρφώδους – γαιώδους περιοχής με μεγάλη οικολογική και ιδιαίτερη αισθητική αξία.

Αποτελεί έναν εσωτερικό υγρότοπο με 7 τύπους οικοτόπων, οι 5 από τους οποίους συμπεριλαμβάνονται στην Οδηγία 92/43/ΕΕ.  Στην περιοχή έχουν καταγραφεί 301 φυτικά είδη, 120 είδη πουλιών και  20 είδη θηλαστικών. Όπως αντιλαμβάνεστε το έλος Καλοδικίου δεν αποτελεί απλά έναν εύκολο και δημοφιλή χώρο αναψυχής, αλλά έναν μικρό παράδεισο για κάποιον που ασχολείται με το «bird watching» και γενικά την παρατήρηση της άγριας ζωής. Το μικρό, αλλά σημαντικό αυτό οικοσύστημα δέχεται έντονες ανθρωπογενείς πιέσεις.

Το καλοκαίρι τμήμα του έλους αποξηραίνεται, ενώ συχνή είναι η ρύπανση με γεωργικά και αστικά απόβλητα. Για διαμονή και φαγητό θα προτείνουμε την Πάργα, 10 χλμ. από το έλος Καλοδίκιου, ή το ψαροχώρι της Αμμουδιάς (11 χλμ.) στις εκβολές του Αχέροντα ποταμού με τις εξαιρετικές ψαροταβέρνες.

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ. ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Road trip, επτά λίμνες της Δυτικής Μακεδονίας

“Views Of Greece”  travel photojournalism – Discover the real Greece with the experts

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των επιμέρους κειμένων ή και των φωτογραφιών χωρίς τη γραπτή άδεια του δημιουργού, σύμφωνα με τον νόμο Ν.2121/1993 και τη διεθνή σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το ν. 100/1975).  Η Πνευματική ιδιοκτησία ανήκει στον δημιουργό και αποκτάται χωρίς καμιά διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.

• έλος Καλοδικίου
• Ήπειρος
• Λίμνη Ζαραβίνα
• λίμνη Ζηρού
• λίμνη Πηγών Λούρου
• Μικρές λίμνες