Οδοιπορικό στα Άγραφα. Από τη λίμνη Κρεμαστών στη λίμνη Πλαστήρα μέσα από τα βουνά

Τα δρυοδάση θα μας αγκαλιάσουν με τα πιο ευφάνταστα, χρυσοκόκκινα φθινοπωρινά χρώματα, ορεινοί δρόμοι θα μας ανεβάσουν πάνω από τα σύννεφα, ενώ ο ποταμός Αγραφιώτης θα μας συντροφεύει στο μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής αποκαλύπτοντας σταδιακά στα μαγεμένα μάτια μας, όλη την άγρια ομορφιά του Αγραφιώτικου τοπίου.

Copyright photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Copyright text: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

Ξεκινάμε ένα συναρπαστικό φθινοπωρινό οδοιπορικό στον πιο ορεινό δήμο της χώρας, πριν τα πέπλα του χιονιού καλύψουν τα πάντα και οι μετακινήσεις γίνουν πιο πολύ δύσκολες.

Από τα γαληνεμένα τοπία της λίμνης των Κρεμαστών θα ακολουθήσουμε τον ορεινό δρόμο που κινείται παράλληλα με την κοίτη του ποταμού Αγραφιώτη.

Χιλιόμετρο το χιλιόμετρο και θα «χαθούμε» στην αγκαλιά των Ευρυτανικών Αγράφων θα περάσουμε από τα χωριά Κρέντη, Άγραφα, Επινιανά, Βραγγιανά και θα καταλήξουμε στις όχθες της Θεσσαλικής λίμνης Πλαστήρα.

Απάτητα Άγραφα, η πιο θρυλική οροσειρά της Ελλάδας

Τα Άγραφα είναι μια δαιδαλώδης, πολύκορφη και εξαιρετικά εκτεταμένη οροσειρά που καλύπτει μεγάλο μέρος της δυτικής Θεσσαλίας, της Αιτωλοακαρνανίας, της Ευρυτανίας και της Φθιώτιδας. Υπάρχουν δεκατρείς κορφές που ξεπερνούν τα 2,000 μέτρα και περίπου τριάντα ακόμη με υψόμετρο που κυμαίνεται από 1700 έως 2000. Οι περισσότεροι γνωρίζουν τα Άγραφα ως την νοτιότερη απόληξη της Πίνδου, ενώ κάποιοι άλλοι τα θεωρούν ανεξάρτητο ορεινό σύμπλεγμα.

Τα Άγραφα ως ιστορικό & πολιτισμικό τοπίο

«ως μη εγγραφείσα με τας λοιπάς επαρχίας εις το πρωτόκολλο του Σουλτάνου… ωνομάσθη Άγραφα όλη η περιοχή» γράφει χαρακτηριστικά ο ιστορικός του Αγώνα Ν. Κασομούλης. Η δημοτική μούσα πάλι θέλει  τα Άγραφα κάστρα απόρθητα  και στέλνει μήνυμα  στον Αλί Πασά : “Δεν είν’ εδώ τα Γιάννενα, δεν είν’ εδώ ραϊάδες,για να τους ψένεις σαν τραγιά, σαν τα παχειά κριάρια, εδώ ‘ναι λόγγοι και βουνά και κλέφτικα τουφέκια…».

Τo χρονικό διάστημα μεταξύ 1650 και 1750, η περιοχή των Αγράφων γνωρίζει τη μεγαλύτερη ακμή της. Ο Γάλλος περιηγητής Pouqueville αναφέρεται σε 180 χωριά με περισσότερους από 40.000 κατοίκους!

Άγραφα, ένα μοναδικό για τα ευρωπαϊκά δεδομένα οικοσύστημα

Στα δάση τους ,στα αλπικά οικοσυστήματα, στα ποτάμια και στις λίμνες της περιοχής διαβιούν σχεδόν όλα τα είδη της Ελληνικής χλωρίδας, πανίδας και πτηνοπανίδας, όμως υπάρχουν και πολλά ενδημικά.

Διαβάζουμε στο ενδιαφέρον site του Δήμου Αγράφων Ευρυτανίας ότι: «Πρόκειται για τον πιο καθαρό τόπο της πατρίδας μας σύμφωνα με την UNESCO και μια από τις πιο καθαρές περιοχές της Ευρώπης σε καθαρότητα φυσικού περιβάλλοντος καθώς διαθέτει τα καθαρότερα νερά σε όλη την Ευρώπη και τον δεύτερο πιο καθαρό ατμοσφαιρικό αέρα».

Τα Άγραφα κινδυνεύουν από την «πράσινη ανάπτυξη»

Δυστυχώς αυτόν τον τόπο έχει βάλει στόχο η αδηφάγα αιολική βιομηχανία δεσμεύοντας σύμφωνα με το χάρτη της ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) δεκάδες κορφές για την εγκατάσταση Βιομηχανικών Αιολικών Πάρκων (ΒΑΠΕ). Αν αυτή είναι η «πράσινη ανάπτυξη» που μας υπόσχονται, τότε είναι σίγουρο πως βαδίζουμε σε παντελώς λανθασμένο δρόμο.

Τα ανόθευτα και σπάνια πλέον για την Ευρωπαϊκή ήπειρο ορεινά οικοσυστήματα, όπως είναι αυτό των Αγράφων, δεν θα πρέπει να επιτρέψουμε σε κανένα να τα αλλοιώσει με τεράστιες βιομηχανικού τύπου παρεμβάσεις, αλλά αντίθετα, θα πρέπει να τα διαφυλάξουμε ως πολύτιμη κληρονομιά για τις μελλοντικές γενιές. Δυστυχώς όμως, συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο !!!

Αφετηρία της διαδρομής η λίμνη Κρεμαστών

Το Κερασοχώρι απέχει 40 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι, βρίσκεται κοντά στις όχθες της λίμνης Κρεμαστών και διαθέτει υποδομή για διαμονή και φαγητό. Από εδώ θα κατευθυνθούμε προς τον συνοικισμό Κρέντη και στη συνέχεια θα κατηφορίσουμε προς την κοίτη του ποταμού Αγραφιώτη. Από εδώ και πέρα θα ακολουθήσουμε πορεία παράλληλη με το ποτάμι για 30 χιλιόμετρα, μέχρι το χωριό Άγραφα.

Αν και μέρος της διαδρομής είναι πλέον ασφαλτοστρωμένο, η οδήγηση σε παρόμοιους δρόμους χρειάζεται πάντα εγρήγορση και προσοχή. Σε όλη τη διάρκεια της διάσχισης υπάρχουν αρκετά ενδιαφέροντα σημεία όπου αξίζει μια στάση για να απολαύσετε τα υπέροχα φθινοπωρινά, παραποτάμια τοπία.

Πορεία ορεινή, προορισμός το χωριό Άγραφα

Το χωριό Άγραφα θα το συναντήσουμε σε υψόμετρο 850 μέτρων, κυκλωμένο από τα απρόσιτα κορφοβούνια. Μετά από τόσα σιωπηλά χιλιόμετρα στις πολυσχιδείς μασχάλες των βουνών και στα ερημοτόπια, το κεφαλοχώρι της περιοχής θα μας υποδεχθεί με την ευχάριστη ζωηράδα του. Το δημαρχείο, τα ταβερνάκια, οι μικροί ξενώνες, τα τζάκια που καπνίζουν δημιουργούν ένα ολοζώντανο σκηνικό από αυτά που σπάνια συναντάς σε τόσο απομονωμένους βουνίσιους οικισμούς.

Χωριό Άγραφα, ένα με την ιστορία των βουνών

Κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας τα Άγραφα ήταν καταφύγιο κλεφτών. Εδώ ήταν τα λημέρια του θρυλικού προεπαναστατικού ηρώα Κατσαντώνη και αργότερα του Καραΐσκακη. Κατά τη διάρκεια της Γερμανο – Ιταλικής Κατοχής, το χωριό ήταν ένα άπαρτο κάστρο της ελευθερίας. Δυστυχώς το 1942 οι πυρπολήθηκε από τους Ιταλούς. Τότε καταστράφηκαν τα περισσότερα παλιά σπίτια.

Στο κέντρο του χωριού ξεχωρίζει η εκκλησία του Αγ. Γεωργίου (1550), αξιομνημόνευτη για τις ολόπλευρες τοιχογραφίες του 1610. Κτισμένος το 1900, πάνω σε χαμηλό ύψωμα που αγναντεύει τον οικισμό και τα γύρω βουνά, ξεχωρίζει ο πέτρινος ναός του Αγ. Δημητρίου. Το Δημαρχείο, πρόσφατα ανακαινισμένο (1998), είναι το μόνο κτίριο που γλίτωσε από τον εμπρησμό των Ιταλών και διατηρεί τα αρχικά του αρχιτεκτονικά γνωρίσματα.

Το Πετρογέφυρο των Αγράφων

Χαμηλά στην είσοδο του χωριού, στις όχθες  του ρέματος Μπαρτσιά  και κοντά στον νερόμυλο συναντάμε το Πετρογέφυρο, ένα μικρό, όμορφο, μονοκάμαρο γεφύρι, κτίσμα του 17^ου αιώνα που είναι θεμελιωμένο σε δυο αντικριστούς βράχους. Σε μικρή απόσταση ξεχωρίζει το πεστροτροφείο και η παραδοσιακή ταβέρνα. Στο χωριό Άγραφα υπάρχουν ξενώνες και ταβέρνες που θα διευκολύνουν τη διαμονή σας.

Ο Αγραφιώτης ποταμός, τα Επινιανά και η μονή Στάνας

Σε κοντινή απόσταση από το χωριό Άγραφα βρίσκεται το χωριό Επινιανά. Ανάμεσά τους κυλά ο ποταμός Αγραφιώτης. Αξίζει να ανηφορίσετε έως την πλατεία του χωριού, απ’ όπου από ύψος 1.050 μέτρων θα ατενίσετε την καλύτερη θέα στην κοιλάδα του Αγραφιώτη και στις συνοικίες του.

Στα Επινιανά λειτουργεί ξενώνας και ταβέρνα. Πριν μπείτε στον οικισμό, θα δείτε δεξιά έναν έντονα ανηφορικό τσιμεντοστρωμένο δρόμο, ο οποίος θα σας οδηγήσει μετά από 1 χλμ. στην ιστορική Μονή Παναγιάς Στάνας, γαντζωμένη καθώς μοιάζει από το 1550, στα βράχια του Ασπρορέματος.

Το ονειρεμένο Ασπρόρεμα και η Τρύπα του Αγραφιώτη

Το Ασπρόρεμα που πηγάζει από τα Δυτικά Άγραφα διατρέχει ένα από τα πιο όμορφα και μυστικά φαράγγια της Ευρυτανίας. Τον καιρό αυτό καθαρίζεται και συντηρείται το παλιό μονοπάτι και αξίζει τον κόπο να το περπατήστε έστω και για λίγο με την υπόδειξη των ντόπιων. Απαιτητική και πιο δύσκολη είναι η διαδρομή προς «Τρύπα Αργαφιώτη». Η τοποθεσία αυτή με την ανεπιτήδευτη φυσική ομορφιά και τους καταρράκτες της προσεγγίζεται με απότομο μονοπάτι και έχει ενταχθεί στο «Δίκτυο Natura 2000». Χρήσιμες πληροφορίες για τα μονοπάτια των Αγράφων θα βρείτε στην ιστοσελίδα του ΕΟΣ Καρδίτσας  και του Ορειβατικού Συλλόγου Αγράφων

Από τα Επινιανά στα Βραγγιανά

Αν και έχει βελτιωθεί αρκετά ο δρόμος που συνδέει τα Επινιανά με τα Βραγγιανά, (16 χλμ.) η διαδρομή παραμένει μια μικρή περιπέτεια με πολλές ατέλειωτες στροφές, λάσπη και από τα μέσα Νοέμβριου, με χιόνια. Ακολουθούμε το δρόμο από Άγραφα για Τροβάτο, περνάμε τη διασταύρωση για Επινιάνα, το ξυλογέφυρο στη θέση Μπλό, και στο συνοικισμό Δέντρος στρίβουμε δεξιά προς Βραγγιανά.

Τα Μεγάλα Βραγγιανά (όπως είναι το σωστό όνομα του χωριού), βρίσκονται σε ύψος 1080 μέτρων και διοικητικά υπάγονται στο νομό Ευρυτανίας. Σπουδαίος είναι ο ιστορικός ναός του Άγιου Ιωάννη του Θεολόγου, με αξιόλογες τοιχογραφίες του 1646. Στο χωριό δεν υπάρχουν υποδομές εκτός από ένα καφενείο που λειτουργεί σαν ψησταριά.

Το Ελληνομουσείο Αγράφων στα Μεγάλα Βραγγιανά

Στη θέση “Γούβα” το 1661 (την εποχή που τα Άγραφα λόγω της συνθήκης του Ταμασίου γνώριζαν ακμή) ιδρύθηκε από τον Ευγένιο Γιαννούλη τον Αιτωλό (1597-1682) το περίφημο «Ελληνομουσείο», μια σχολή που πρόσφερε ανώτερη μόρφωση στους νέους της Ρούμελης. Αν έρθετε μέχρι εδώ μπορείτε να ακολουθείστε την δασική διαδρομή για τον απομονωμένο συνοικισμό Βαλάρι (6,5 χλμ.) που κρύβεται κυριολεκτικά μέσα σε ένα αρχέγονο ελατόδασος.

Ο Άγιος Νικόλαος στη ράχη της Κοιμωμένης των Αγράφων

Η διαδρομή από Μεγάλα Βραγγιανά προς λίμνη Πλαστήρα μέσω αυχένα Αγίου Νικολάου είναι το ομορφότερο και πιο εντυπωσιακό σημείο του προτεινόμενου οδοιπορικού αλλά λόγω του μεγάλου υψομέτρου και το πιο δύσκολο. Μετά από τα Βραγγιανά και 7 χιλιόμετρα ανήλεους ανάβασης σε καλό χωματόδρομο θα βγούμε στο εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου που είναι κτισμένο σε υψόμετρο 1570 μ. σε κομβικό σημείο για όλες τις διαδρομές εδώ στα Ανατολικά Άγραφα.

Από εδώ θα δείτε την πανώρια θέα προς τις κορφές Φλυτζάνι, Μπορλερό, την κορυφογραμμή της Κοιμωμένης και στο βορά το πανόραμα του κυματισμού των Αγραφιώτικων βουνών της Αργιθέας.

Κατηφορίζουμε προς λίμνη Πλαστήρα

Από τον Άγιο Νικόλαο ο δρόμος κατηφορίζει με έντονες στροφές προς την περιοχή της λίμνης Πλαστήρα. Ένα μεγάλο μέρος της διαδρομής είναι ασφαλτοστρωμένος δρόμος όμως σε πολλά σημεία το οδόστρωμα – ιδίως λίγο πριν το συνοικισμό Έλατος- είναι στενό λόγω κατολισθήσεων και χρειάζεται μεγάλη προσοχή κυρίως όταν έχει παγετο. Το πρώτο χωριό της λίμνης Πλαστήρα που θα συναντήστε στο διάβα σας  αφού περάσετε τη γέφυρα του ποταμού Καριτσιώτη είναι ο Μπελοκομίτης –απέχει 35 χλμ. από Βραγγιανά-. Σε όλα τα χωριά της λίμνης Πλαστήρα υπάρχει η δυνατότητα για διαμονή και φαγητό και στο Νεοχώρι και μίνι μάρκετ για να αγοράσετε τα απαραίτητα. Προσοχή πρατήριο βενζίνης σε όλη αυτή τη διαδρομή που σας προτείνουμε θα βρείτε στην Πεζούλα και το Κρυονέρι  στη λίμνη Πλαστήρα.

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ. ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Η διάβαση του Μπάρου, ο ψηλότερος ασφάλτινος δρόμος της Ελλάδας

“Views Of Greece” travel photojournalism – Discover the real Greece with the experts

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των επιμέρους κειμένων ή και των φωτογραφιών χωρίς τη γραπτή άδεια του δημιουργού, σύμφωνα με τον νόμο Ν.2121/1993 και τη διεθνή σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το ν. 100/1975).  Η Πνευματική ιδιοκτησία ανήκει στον δημιουργό και αποκτάται χωρίς καμιά διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.

• Άγραφα
• Επινιάνα
• Λίμνη Κρεμαστών
• ΛΙΜΝΗ ΠΛΑΣΤΗΡΑ
• οδοιπορικό στα βουνά