Ψηλά στα ακροβούνια της Τύμφης και του Σμόλικα, εκεί στην ακρώρειες της Πίνδου, συναντάμε δυο από τις ομορφότερες αλπικές λίμνες της Ελλάδας που έχουν συνδέσει την παρουσία τους με τη λαϊκή μας παράδοση, με θρύλους, δράκους και στοιχειά.
photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece
Η μαγεία των μικρών ορεινών λιμνών
Αν βρεθείς με διαυγή καιρό στον αυχένα της Βασιλίτσας εκεί όπου σήμερα εκτείνονται οι πίστες του Εθνικού Χιονοδρομικού κέντρου και στέψεις το βλέμμα στα βορειοδυτικά, θα αντικρύσεις ένα από τα ομορφότερα και πιο εντυπωσιακά ορεινά τοπία της Ελλάδας! Στη μια άκρη του κάδρου το όρος Τύμφη απλώνει την οδοντωτή μακρόστενη κορμοστασιά του και στην άλλη ορθώνεται η συμπαγής κωνική σιλουέτα του Σμόλικα, του δευτέρου σε ύψος, βουνού της Ελλάδας (κορφή 2637). Ανάμεσα στα δυο βουνά κυλά ο ποταμός Αώος που πηγάζει από τα υψίπεδα του Μετσόβου. Στην πορεία του δυναμώνει από δεκάδες μικρά και μεγαλύτερα ποτάμια και καθώς το νερό κτυπά με δύναμη στις βραχώδεις όχθες, ένα υπερκόσμιο βουητό αντιλαλεί στα γύρω κορφοβούνια, γι’ αυτό και στους παλιούς είναι γνωστός και ως «Βοϊούσας» ονομασία που προέρχεται από τη λέξη βοή η βουή. Από αυτόν λοιπόν τον ιδιαίτερο ορεινό τόπο ξεκινά το νοερό μας ταξίδι στα υπέροχα τοπία της Βόρειας Πίνδου και στους ξεχωριστούς θρύλους που τα περιβάλλουν. Θρύλους για στοιχειά και δράκους που θα ακούσεις να διηγούνται ακόμη σαν παραμύθια οι παλιότεροι!
photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece
Ο πολυμήχανος δράκος του Σμόλικα
«Μια φορά κι έναν καιρό στη Λάκου Βινίτου (αλπική λίμνη που υπάρχει στις αετοράχες του Σμόλικα), ένα αφέγγαρο βράδυ, βγήκε από τα νερά της λίμνης, σα στοιχειό, ένα μεγάλο κριάρι. Οι βοσκοί σάστισαν στη θωριά του καθώς δεν είχαν ματαδεί κάτι παρόμοιο, αλλά ήταν νύχτα και δεν μπορούσαν να κάνουν πολλά πράγματα. Το κριάρι έβγαλε έναν ανατριχιαστικό ήχο σαν απόκοσμο βέλασμα και τότε τα πρόβατα από τα γύρω μαντριά έτρεξαν ξοπίσω του και το ακολούθησαν, σα μαγεμένα, ως την άκρη της λίμνης. Έπειτα το κριάρι έδωσε μια και βούτηξε στο σκοτεινό νερό, μαζί του και τα πρόβατα. Έτσι ξεκληρίστηκαν ολάκερα κοπάδια και έμειναν χωρίς βιός οι τσελιγκάδες…»
photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece
Πως αλλιώς να εξηγούσαν αυτήν την αλλόκοτη συμπεριφορά των ζώων, οι φοβισμένοι τσομπάνηδες… Φαντάστηκαν λοιπόν πως το κριάρι με τις υπερφυσικές δυνατότητες ήταν ο δράκος που ζούσε στα απύθμενα νερά της λίμνης και άλλαζε τη μορφή του για να γευτεί το αρνίσιο κρέας που τόσο ποθούσε. Αυτή είναι μια από τις συχνές ιστορίες που διηγούνται ακόμη οι παλιότεροι για το στοιχείο της Δρακόλιμνης του Σμόλικα. Από τότε, πάντα σύμφωνα με τους ντόπιους και για πολλά χρόνια, οι βοσκοί αποφεύγανε να φέρνουν τα κοπάδια τους κοντά στις όχθες της Δρακόλιμνης, αφού ο πεινασμένο δράκος καθόταν ακούνητος στο νερό και παραμόνευε!
photo: Ilias Gounaridis / Views Of Greece
Ο δράκος της Τύμφης
Στο αντικρινό βουνό, την Τύμφη ή Γκαμήλα όπως τη λένε οι ντόπιοι λόγω των πολλών κορφών του που μοιάζουν με ράχη καμήλας, υπάρχει μια ακόμη δρακολίμνη. Εκεί, στα ανεμοδαρμένα υψίπεδα, ανάμεσα στα χωριά Μικρό Πάπιγκο, Τσεπέλοβο και Βρυσοχώρι, σε υψόμετρο 2050 μέτρων πίσω από τις αλπικές ακρώρειες, ξεπροβάλλει η γαλάζια παρουσία της και αναμφίβολα εντυπωσιάζει. Και εδώ λοιπόν, σύμφωνα με τον θρύλο, στην άπατη όπως την θεωρούσαν, μικροσκοπική λιμνούλα, ζούσε ένα φοβερό και τρομερό στοιχειό που είχε τη μορφή δράκου. Κάποια στιγμή οι διηγήσεις των χωρικών κέντρισαν την περιέργεια του Αλή Πασά που οργάνωσε ολόκληρη αποστολή για να την εξερευνήσει και να εξιχνιάσει τα μυστικά της. Οι Ζαγορίσιοι μάλιστα προσδιόρισαν πως τον Ιούλιο του 1814 είχε γίνει αυτό το εγχείρημα. Ξεκίνησε λοιπόν ο Αλή με όλα του τα εφόδια, ανάμεσά τους και μια ξύλινη βάρκα που είχε πάρει από τη λίμνη των Ιωάννινων και αγγαρεύοντάς τον ντόπιο πληθυσμό βάλθηκε να ανέβει στα απάτητα, για εκείνην την εποχή, βουνά.
photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece
«Πασά μου μην πας ο δράκος της λίμνης θυμώνει όταν πατούν τη γη του και στέλνει αέρα, κεραυνούς και χαλάζι στον απρόσμενο επισκέπτη» του έλεγαν και του ξανάλεγαν οι χωρικοί, πιθανόν για να αποφύγουν την αγγαρεία. Δεν άκουγε κανέναν ο Αλή, τέτοιο αγύριστο κεφάλι ήταν. Να όμως που στην πορεία για τα υψίπεδα της Γκαμήλας, αν και ήταν κατακαλόκαιρο, εκεί ανάμεσα στα χωριά Καπέσοβο και Σκαμνέλι, χτύπησε την πομπή μια τρομερή καταιγίδα! Έσκιζαν οι κεραυνοί τον μαύρο ορίζοντα, το χαλάζι τρύπησε τις τέντες του Αλή και αγέρας δυνατός, πήρε και σήκωσε τη βάρκα και την τσάκισε πάνω στα βράχια. Από τότε η τοποθεσία εκείνη πήρε την ονομασία «Μονόξυλο». Όπου φύγει – φύγει ο Αλή και ούτε να ξανακούσει ήθελε για τη στοιχειωμένη λίμνη και τον δράκο που τη φύλαγε.
photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece
Δυο δράκοι μαλώνανε…
Ένας ακόμη θρύλος θέλει το δράκο που ζούσε στη λίμνη του Σμόλικα με το δράκο που κατοικούσε στη λίμνης της Τύμφης να βρίσκονται σε συνεχή διαμάχη. Μια άλλη εκδοχή θέλει να είναι τρεις οι δράκοι και μάλιστα να είναι αδέρφια που μεταμορφώθηκαν σε δράκοντες. Ο ένας ζούσε στη Βερλίγκα του Λάκμου, ο άλλος την Τύμφη και ο τρίτος στον Σμόλικα. Τώρα τι να είχαν να χωρίσουν τα στοιχειά μεταξύ τους, κανείς δεν ξέρει και η κάθε διήγηση δίνει την δικιά της εξήγηση. Ίσως πάλι αυτά να είναι πράγματα που αφορούν μόνο τους δράκους και δεν μπορούν να τα κατανοήσουν οι άνθρωποι…
photo: Tolis Dianellos/ Views Of Greece
Όλες όμως οι αναφορές λένε ότι ο πόλεμος μεταξύ των δράκων του Σμόλικα και της Τύμφης μαινόταν κάθε μέρα, όλο και πιο σκληρός και αδυσώπητος! Το στοιχειό του Σμόλικα ξερίζωνε τα πεύκα του βουνού και τα πετούσε με μανία στον αντίπαλό του. Κι αυτός πάλι, κοτρώνια μόνο έβρισκε εκεί, στην κορυφογραμμή της πέτρινης Γκαμήλας που τα εκσφενδόνιζε με δύναμη στον ορκισμένο εχθρό του. Άλλες παραλλαγές θέλουν η μάχη να γίνεται μόνο με πέτρες. Γι’ αυτό και γύρω από τη Δρακολίμνη του Σμόλικα ο τόπος έχει άσπρο χρώμα με διάσπαρτες μαύρες πέτρες και οι όχθες της λίμνης της Τύμφης έχουν μαύρο χρώμα με διάσπαρτες άσπρες πέτρες! Υπάρχουν και αφηγήματα που βγάζουν νικητή τον δράκο του Σμόλικα που βρήκε το υπέρ-όπλο για να εξολοθρεύσει τον ανίκητο ως τότε γείτονά του, αυτόν της Τύμφης. Αφού είδε λοιπόν και αποείδε ότι οι κορμοί δέντρων και τα κοτρόνια δεν προξενούν ούτε γρατζουνιά στον αντίπαλο, άρχισε να του πετάει σβώλους από αλάτι. Ο αγαθοβιόλης δράκος της Τύμφης είδε τις μπαλίτσες του αλατιού μαλακές και ακίνδυνες και αφού πρώτα έβαλε τα γέλια στη συνέχεια τις καταβρόχθισε. Το αλάτι όμως του έφερε τόση δίψα που τον ανάγκασε να πίνει ασταμάτητα νερό ώσπου και έσκασε!!!
photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece
Τύμφη και Σμόλικας, στα λημέρια των δράκων…
Η προέλευση των μικρών αυτών λιμνών που βρίσκονται στην αλπική ζώνη, χάνεται στα βάθη των αιώνων και πιθανόν είναι κατάλοιπα της εποχής των παγετώνων. Το γεγονός είναι πως σήμερα στην πεζή και χωρίς φαντασία εποχή μας, οι δυο δρακόλιμνες του Σμόλικα και της Τύμφης αποτελούν έναν ιδιαίτερο ορειβατικό προορισμό. Το σχήμα της Δρακολίμνης της Τύμφης είναι σχεδόν ελλειψοειδές και καλύπτει μια έκταση περίπου 10 στρεμμάτων, όσο για το βάθος της είναι μεταβλητό και κυμαίνεται από 5 έως 3 μέτρα ανάλογα την εποχή. Το καλοκαίρι στα αλπικά λιβάδια γύρω από τη λίμνη ανθίζουνε δεκάδες είδη της χλωρίδας, μερικά εκ των οποίων είναι εξαιρετικά σπάνια και ενδημικά. Γι αυτόν τον λόγο την περιοχή επισκέπτονται εκτός από τους ορειβάτες και βοτανολόγοι από κάθε άκρη της γης. Από το χωριό Μικρό Πάπιγκο ξεκινά έντονα ανηφορικό, αλλά σημαδεμένο μονοπάτι που οδηγεί στο ορειβατικό καταφύγιο το οποίο δεσπόζει στη θέση Αστράκα (4 ώρες). Στη συνέχεια χρειάζεται άλλη μια ώρα πεζοπορίας έως τη Δρακολίμνη της Γκαμήλας (Τύμφης).
photo: Tolis Dianellos/ Views Of Greece
Η Δρακόλιμνη του Σμόλικα εντοπίζεται ανάμεσα στα χωριά Πάδες και Κεράσοβο, έχει έκταση περίπου 5 με 6 στρέμματα και σχήμα καρδιάς. Για το βάθος της δεν υπάρχει επίσημη καταμέτρηση. Στα βλάχικα ονομάζεται «Λάκου-Βινίτου» που σημαίνει γαλάζια λίμνη. Και εδώ ο φυσιολάτρης πεζοπόρος, αλλά και ο επιστήμονας βοτανολόγος θα βρει τον μικρό του επίγειο παράδεισο. Εξαιρετικά πλούσια είναι και η ορνιθοπανίδα της περιοχής, ενώ το καλοκαίρι ο επισκέπτης συναντά συχνά πατήματα μεγάλων θηλαστικών, όπως ο λύκος και η αρκούδα. Η προσέγγιση της Δρακόλιμνης του Σμόλικα γίνεται από το χωριό Πάδες της Λάκας Αώου, μέσω του επαρχιακού δρόμου που συνδέει το χιονοδρομικό κέντρο Βασιλίτσας με την Κόνιτσα. Από τις Πάδες πολύ δύσκολος χωματόδρομος σε ανεβάζει μέχρι τα 1900 υψόμ. Μετά ακολουθεί ανηφορική πεζοπορία που διαρκεί περίπου 90 λεπτά σε ευδιάκριτο μονοπάτι.
photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece
Και στις δυο λίμνες ο επισκέπτης θα δει εκατοντάδες αλπικούς τρίτωνες. Πρόκειται για μικρά χαριτωμένα αμφίβια που σε πολλές περιοχές οι ντόπιοι τα αποκαλούν και δρακάκια -ίσως η παρουσία τους να εξηγεί και τους θρύλους τον δράκων- .
ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ. ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Επτά λίμνες της Μακεδονίας σε μια μέρα!
photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece
Copyright photo: Views Of Greece
Copyright text: Theo Athanasiadis & Germaine Alexakis/ Views Of Greece
“Views Of Greece” travel photojournalism – Discover the real Greece with the experts
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των επιμέρους κειμένων ή και των φωτογραφιών χωρίς τη γραπτή άδεια του δημιουργού, σύμφωνα με τον νόμο Ν.2121/1993 και τη διεθνή σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το ν. 100/1975). Η Πνευματική ιδιοκτησία ανήκει στον δημιουργό και αποκτάται χωρίς καμιά διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.
