Λίμνη Δοϊράνη, πάνω από τα σύνορα

Μπορεί να μην είναι τόσο διάσημη όσο η γειτονική τεχνητή λίμνη Κερκίνη όμως η παράξενη φυσική ομορφιά της τραβάει την προσοχή.  Στις όχθες της θα ανακαλύψεις σιωπηλά παραλίμνια χωριά, πανάρχαια δάση, γοητευτικά παρόχθια τοπία, έναν τόπο ανεπιτήδευτο και αυθεντικό, παλιό όσο ο χρόνος…

Νοητές γραμμές χωρίζουν στα  δύο  βουνά,  ποτάμια   και   λίμνες, χαρτογραφώντας  τα σύνορα  των  χωρών,  που    μέσα  σε   αυτά υποχρεώνονται να ζουν τα  ανθρώπινα  έθνη.  Το   πλανάρισμα του πελεκάνου όμως, δεν γνωρίζει τέτοιους περιορισμούς.  Ξεκινά από την Ελλάδα, συνεχίζεται στα  Σκόπια, περνά στη  Βουλγαρία και  καταλήγει ξανά  στην  Ελλάδα!   Είδωλα γαλήνης συνοδεύουν το φτερούγισμα, πάνω από  την μεθοριακή φύση της Δοϊράνης, του ιπτάμενου ταξιδιώτη που δεν γνωρίζει σύνορα,  τελωνεία,   δασμούς και διατυπώσεις…

Λίμνη Δοϊράνη,  γεωγραφικοί προσανατολισμοί

Αν ανοίξετε ένα χάρτη και ρίξετε μια ματιά στο βόρειο άκρο της πατρίδας μας θα ξεχωρίσετε τη μικρή γαλάζια κηλίδα να  ακουμπά πάνω στη γραμμή πού οριοθετεί τα σύνορα Ελλάδας και της Βόρειας Μακεδονίας.  Η λίμνη της Δοϊράνης με έκταση  42,8 kmχιλιόμετρα και μέγιστο βάθος τα 8 μέτρα, είναι μια από τις ομορφότερες λίμνες του ελληνικού βορρά. Το ένα τρίτο της ανήκει στην Ελλάδα, ενώ το  υπόλοιπο στη Βόρεια Μακεδονεία (πρώην FYROM).

Λίμνη Δοϊράνη,  κατάλοιπο από την  Εποχή των  Παγετώνων

Η χιονισμένη οροσειρά του βουνού Μπέλες φράζει τον ορίζοντα στα βορειοανατολικά και σκιάζει με τη στιβαρή παρουσία της το πανέμορφο τοπίο.  Η λίμνη είναι δημιούργημα αρχέγονων γεωφυσικών διεργασιών και πιθανόν κατάλοιπο της παλιάς λίμνης Παιονίας που έφθανε τα 130.000 στρέμματα, κατάλοιπο της εποχής των παγετώνων. Η λεκάνη της τροφοδοτείται από πηγές που αναβλύζουν στον πυθμένα της, αλλά κι από γύρω ορεινά ρέματα που έρχονται από το Μπέλες και τα Κρούσια όρη.

Πολύτιμο ενδιαίτημα στους υγρότοπους της Δοϊράνης

Στα νερά της έχουν εντοπιστεί περί τα 18 είδη ψαριών με κυριότερα το γριβάδι, το γουλιανό, την πλατίτσα και το περκί, ενώ εδώ φωλιάζουν ή αναζητούν προσωρινό καταφύγιο 36 σπάνια είδη ορνιθοπανίδας με σημαντικότερα από αυτά τη Λαγγόνα (Phalarocorax pygmeus), τη Χαλκόκοτα (Plegadis falcinellus) και τον Αργυροπελεκάνο (Pelecanus Crispus), είδη που έχουν αναγνωριστεί ως παγκόσμια απειλούμενα (πηγές Ελληνικό Κέντρο Υγροτόπων – Βιοτόπων –ΕΚΒΥ, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία-).

Στο δρόμο για τα σύνορα και τη λίμνη Δοϊράνη

Οι κάτοικοι της Θεσ/νίκης, αλλά και των άλλων πόλεων της Κεντρικής Μακεδονίας για να φτάσουν μέχρι εδώ, δεν  θα χρειαστεί σε καμία περίπτωση να διανύσουν πάνω από100 χιλιόμετρα. Έτσι ο χρόνος του Σαββατοκύριακου θεωρείται υπεραρκετός για μια παρόμοια εξόρμηση.   Το μοναδικό παρόχθιο χωριό στην ελληνική πλευρά της  Δοϊράνης είναι ο ομώνυμος οικισμός που απέχει από το Κιλκίς μόλις 28 χιλιόμετρα. Εδώ βρίσκεται και το  τελωνειακό φυλάκιο. Υπάρχουν βενζινάδικα, 5-6 ψαροταβέρνες με φρέσκο λιμνίσιο ψάρι, ένα παραδοσιακό καφενείο που θαρρείς πως το έχει ξεχάσει ο χρόνος (ανήκει στην κοινότητα), αλλά και ένα μικρό  ξενοδοχείο που εξυπηρετεί με το παραπάνω τους επισκέπτες.

Κακή διαχείριση των υδάτινων πόρων με καταστροφικά αποτελέσματα

Στο σημείο που απλώνει τις γειτονιές του το χωριό, τα νερά της λίμνης έχουν τραβηχτεί αρκετές δεκάδες μέτρα, οι καλαμιώνες έχουν ξεραθεί και τα δέντρα είναι λίγα. Η δραματική μείωση των υδάτων που οφείλεται κυρίως στην εντατική άντληση και στην παρατεταμένη ανομβρία ξεκίνησε το 1988 όταν «ανοίχθηκε» κανάλι για να διοχετευθούν ποσότητες νερού και να ποτιστεί ο κάμπος της Θεσσαλονίκης και συνεχίστηκε μέχρι τις αρχές του 2000.

Λίμνη Δοϊράνη, ευχή να μην επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος

Ευτυχώς τελευταία η κατάσταση έχει σταθεροποιηθεί όμως ο κίνδυνος για το λιμναίο οικοσύστημα παραμένει καθώς η Δοϊράνη δέχεται ακόμη γεωργικά απόβλητα. Η διακρατική ορθολογική διαχείριση του υδάτινου δυναμικού της Δοϊράνης χρήζει μακροχρόνιο σχεδιασμό. Διαφορετικά είναι δεδομένο πως θα συρρικνωθεί και θα χαθεί από τους μελλοντικούς χάρτες.

Το Γυναικόκαστρο στο νομό Κιλκίς και οι θρύλοι του

Ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της περιοχής είναι το βυζαντινό κάστρο κοντά στο χωριό Παλαιό  Γυναικόκαστρο (15 χλμ. δυτικά από το Κιλκίς). Το ερειπωμένο σήμερα καστέλι που δεσπόζει στην κορφή βραχώδους λόφου πιθανόν να κτίσθηκε τον 14ο αιώνα από τον αυτοκράτορα Ανδρόνικο Γ’ τον Παλαιολόγο (1328-1341). Ωστόσο πάνω στο λόφο έχουν ανιχνευτεί υπολλείματα οικισμών από την εποχή του σιδήρου, αλλά και προχριστιανικοί τάφοι. Το όνομά του το οφείλει κατά πάσα πιθανότητα στην Άννα Παλαιολογίνα, μητέρα του Ιωάννη του Παλαιολόγου η οποία όριζε την τύχη του. Άλλοι πάλι λένε ότι αυτό προέρχεται από την άριστη οχύρωσή του αφού θα μπορούσαν να το υπερασπιστούν ακόμη και γυναίκες. Γύρω στα 1345 το θρυλικό καστέλι κάνει αισθητή την παρουσία του  στα δρώμενα μιας ταραγμένης εποχής, τότε που το Βυζάντιο μαστίζονταν από ίντριγκες, σφετερισμούς και εξεγέρσεις. Αργότερα όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν τη Θεσ/νίκη,  σύμφωνα  με γραφές του Τούρκου ιστορικού Χατζή Κάλφα, το Γυναικόκαστρο έπεσε στα χέρια του Μουράτ Β’, παρόλη την ηρωική  αντίσταση της θρυλικής Μαρούλιας.

Μουσείο Λίμνης Δοϊράνης

Ενδιαφέρον είναι το Μουσείο Λίμνης Δοϊράνης που δημιουργήθηκε σε συνεργασία τοπικών φορέων, του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή  και του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων Υγροτόπων. Μέσα από τα αρκετά εκθέματα αναδεικνύεται η  ιστορία, ο πολιτισμός και το φυσικό περιβάλλον της περιοχής (πληροφορίες τηλ. 23413-50502). 

Στα Χίλια Δέντρα και στο Μνημείο Πεσόντων  Α’ Παγκ. πολέμου 

Ακολουθώντας τον περιμετρικό δρόμο που τρέχει κατά μήκος των όχθων, θα πάτε στο χωριό Μουριές που ακουμπούν στις νοτιοδυτικές απολήξεις του Μπέλες. Από εδώ θα προσεγγίσετε τη δασική τοποθεσία «Χίλια Δέντρα» που έχει χαρακτηριστεί “Μνημείο της Φύσης”. Σε ύψωμα που δεσπόζει πάνω από το χωριό Δοϊράνη βρίσκεται το Συμμαχικό μνημείο πεσόντων του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Επίσης εδώ βρίσκεται το αγγλικό,  αλλά και το Ελληνικό νεκροταφείο των στρατιωτών που έχασαν τη ζωή τους κατά τις σφοδρές μάχες του Α’ Παγκόσμιου Πόλεμου (1916 – 1918) και κατά τη Μάχη της Δοϊράνης μεταξύ ελληνικών και βουλγαρικών στρατευμάτων (1913). Αν ο καιρός είναι καθαρός από εδώ θ’ ατενίσετε το σύνολο της λίμνης και ένα μεγάλο μέρος της οροσειράς του Μπέλες που απλώνεται στ’ ανατολικά.

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ. ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Απόδραση στον μαγικό κόσμο της Κερκίνης

Γιατί να καταστρέψεις τις διακοπές σου; ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΠΟΥ ΣΕ ΑΦΟΡΑ

COPYRIGHT PHOTO: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

COPYRIGHT TEXT: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

“Views Of Greece” travel photojournalism: Discover the real Greece with the experts

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των επιμέρους κειμένων ή και των φωτογραφιών χωρίς τη γραπτή άδεια του δημιουργού, σύμφωνα με τον νόμο Ν.2121/1993 και τη διεθνή σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το ν. 100/1975).  Η Πνευματική ιδιοκτησία ανήκει στον δημιουργό και αποκτάται χωρίς καμιά διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.

• wetland
• wilderness
• Δοιράνη
• Κιλκίς
• Κοντά στη Θεσσαλονίκη
• λίμνη