Γρεβενιώτικη Πίνδος, Bάλια Κάλντα, Περιβόλι

Μέσα στο πολυσχιδές ορεινό ανάγλυφο της Πίνδου, της μεγαλύτερης οροσειράς της χώρας, κρύβεται ζωντανή και ατόφια μια άγρια φύση μοναδικής ομορφιάς. Σε τούτη τη ξεχωριστή γωνιά της Μακεδονικής γης οι ορεινές κοινότητες διαφυλάττουν ακόμα το προνόμιο της αρμονικής συνύπαρξης με αυτόν τον ατίθασο κόσμο των βουνών.

Όχι μακριά από την πολυκοσμία του χιονοδρομικού κέντρου της Βασιλίτσας στα δυτικά του όρους Όρλιακας, απλώνεται ο θαυμαστός βουνίσιος κόσμος της Βάλια Κάλντα με τα δασωμένα υψώματα και τα λαμπερά ξέφωτα της Πίνδου όπου απαγκιάζουν τα Κουπατσαρέικα και τα Βλάχικα χωριά όπως ο Ζιάκας το Σπήλαιο, το Περιβόλι, η Αβδέλλα.  Το ενδιαφέρον εδώ δεν επικεντρώνεται μόνο στα εντυπωσιακά δώρα της φύσης, αλλά και στα έργα των ανθρώπων στο πέρασμα του χρόνου που σαν μάρτυρες ενός άλλου τρόπου ζωής συναντάς παντού με τη μορφή,  περίτεχνων εκκλησιών, γεροφτιαγμένων πέτρινων σπιτιών, λιθόκτιστων γεφυριών.

Στο δρόμο για την Πίνδο 

Από τα Γρεβενά θ’ ακολουθήσετε το δρόμο που οδηγεί στο χιονοδρομικό κέντρο της Βασιλίτσας. Στα 9 χιλιόμετρα θα συναντήσετε το χωριό Μαυραναίοι. Αμέσως μετά (2,5 χλμ.) θα βρεθείτε σε κομβικό σημείο στρίβοντας δυτικά με κατεύθυνση τα χωριά Ζιάκας – Σπήλαιο. Η πορεία σας θα διασταυρωθεί με τον ορμητικό Σταυροπόταμο όπου αξίζει μια ολιγόλεπτη στάση για να δείτε το μονότοξο γεφύρι του Ζιάκα, γνωστό και ως «Τουρκογέφυρο» (19^ος αι). Από το Ζιάκα εύκολα θα συνεχίσετε σε ασφάλτινο δρόμο για το Περιβόλι (23 χλμ.) που είναι το κοντινότερο στη Βάλια Κάλντα, χωριό. 

Τα χωριά της Βάλια Κάλντα

Πολύ ενδιαφέρουσα είναι και η διαδρομή από Σπηλαίο προς Περιβόλι. Ο δρόμος τρέχει στη ράχη δασωμένου αυχένα ο οποίος συνδέει τον Όρλιακα με τη Βασιλίτσα. Στη συνέχεια θα στραφείτε δυτικά,  θα περάσετε το καθολικό της υστεροβυζαντινής Μονής του Αγίου Νικολάου και θα καταλήξετε στο Περιβόλι που βρίσκεται σε ύψος 1260 μέτρων σε σημείο αγνάντι στα γύρω βουνά.

Με σύντομη παράκαμψη (5 χλμ.) μπορείτε να επισκεφθείτε το επίσης ορεινό χωριό Αβδέλλα.  Δυστυχώς από τα πολλά παλιά σπίτια που υπάρχουν στο Περιβόλι, ελάχιστα διατηρούν την αρχική τους μορφή. Ο ναός του Αγίου. Γεωργίου  (τρίκλιτη ξυλόστεγης βασιλικής)  είναι το καμάρι του χωριού και γνωστός  για το περίτεχνο επίχρυσο ξυλόγλυπτο τέμπλο του. Μια  επιτοίχια επιγραφή στο υπέρθυρο αναφέρει τη  χρονολογία 1760.  Μάλλον όμως πρόκειται για τη χρονιά της τελευταίας ανακαίνισης καθώς ο ναός θεωρείτε πολύ παλιότερος.

Περιβόλι – Βοβούσα, ονειρεμένη διαδρομή

Από το Περιβόλι ο δρόμος για το αδελφό βλάχικο χωριό Βοβούσα είναι στο σύνολό του ασφάλτινος η διαδρομή είναι θαυμάσια και προσφέρει μοναδική θέα στα κυριότερα βουνά της Β. Πίνδου. Εδώ θα φτάσετε αφού διανύσετε 14 χιλιόμετρα απολαμβάνοντας την εξαιρετική θέα στις κορφές του Σμόλικα, ενώ για 3-4 χιλιόμετρα θα συνταξιδεύσετε με τον ποταμό Αώο.

Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου

Στις 31-5-2005 με κοινή υπουργική απόφαση ενοποιήθηκαν οι Εθνικοί Δρυμοί Βόρειας Πίνδου- Βάλια Κάλντα και Βίκου – Αώου ενώ παράλληλα καθορίσθηκαν τα όρια του ενιαίου πλέον «Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου». Η δημιουργία του νέου διευρυμένου Εθνικού Πάρκου αποσκοπεί στην προστασία, στη διατήρηση και στην ολοκληρωμένη διαχείριση της φύσης και του τοπίου της περιοχής το οποίο θεωρείται φυσική κληρονομιά και πολύτιμος εθνικός φυσικός πόρος, μέσα από διαδικασίες που θα εξασφαλίζουν την αρμονική συνύπαρξη ανθρώπου και φύσης στο πλαίσιο μιας αειφόρου ανάπτυξης.

Βόρεια Πίνδος, πυρήνας άγριας ζωής

Πρόκειται για ένα πάρκο με πραγματικά γιγάντιες για τα Ελληνικά δεδομένα διαστάσεις που καταλαμβάνει μεγάλο μέρος των νομών Ιωαννίνων και Γρεβενών και σε γενικές γραμμές εμπεριέχει μια περιοχή που προσδιορίζεται ανάμεσα στο Μέτσοβο, στη Σαμαρίνα, στην Κόνιτσα και στα Ζαγοροχώρια. Ταυτόχρονα καθορίζονται τρεις σημαντικές ζώνες προστασίας. Η περιοχή προστασίας «Βίκου», η περιοχή προστασίας «Αώου» και η περιοχή προστασίας «Βάλια Κάλντα» http://pindosnationalpark.gr

Αυστηρή προστασία 

Η Ζεστή Κοιλάδα (Βάλια Κάλντα στα βλάχικα) είναι ένας από τους αυστηρά προστατευόμενους πυρήνες του Εθνικού «Εθνικού Πάρκου Β. Πίνδου» και υπάγεται στον νομό Γρεβενών. Γεωγραφικά η περιοχή προσδιορίζεται ανάμεσα στο τρίγωνο που καθορίζουν τα χωριά Βλάχικα, χωριά Μέτσοβο (Νότια), Βοβούσα (Δυτικά) και Περιβόλι (Ανατολικά).

Ο οικολογικός παράδεισος της Βάλια Κάλντα

Η Βάλια Κάλντα  περίκλειστη καθώς είναι, σαν φυσικό οχυρό, από κορφές μεγάλου υψομέτρου (όλες 2000 μέτρα και άνω) όπως το Αυγό, η Φλέγκα, οι Μπάλτες, η Πυροστιά, το Κακοπλεύρι, τους χειμερινούς μήνες ανέκαθεν βίωνε τους  την απομόνωση. Μια απομόνωση που με την πάροδο του χρόνου, την αστικοποίηση της ελληνικής υπαίθρου και τις ολοένα αυξανόμενες επεμβάσεις στον ορεινό όγκο, αποδείχθηκε σωτήρια για την άγρια φύση.

Εδώ και εκατοντάδες χρόνια οι «φρουροί» της Βάλια Κάλντα και σχεδόν οι μόνοι επισκέπτες, ήταν οι νομάδες Βλάχοι κτηνοτρόφοι που έρχονταν εδώ το καλοκαίρι. Οι σκληροτράχηλοι αυτοί ορεσίβιοι υποταγμένοι στις διεργασίες της φύσης καθώς από αυτές εξαρτιόταν η επιβίωσή τους, συμβίωναν για αιώνες με την άγρια ζωή, δείχνοντας έναν σεβασμό προς αυτήν που γεννήθηκε μέσα από την εμπειρική κατανόηση του κύκλου της ζωής και της αλληλεξάρτησης των ειδών.

Αργότερα με το άνοιγμα των δασικών δρόμων άρχισαν να «εισάγονται» στη Βάλια Κάλντα νέα ήθη, μαζί με καινούργιες ανθρώπινες δραστηριότητες όπως αυτή του πεζοπόρου, του φυσιοδίφη, του εκδρομέα, του κατασκηνωτή, και δυστυχώς του λαθροκυνηγού. Μάλιστα τελευταία, η ευρύτερη περιοχή έχει μπει και αυτή στο στόχαστρο των εταιρειών που επενδύουν στα βιομηχανικού τύπου Αιολικά Πάρκα που θα αλλοιώσουν το παρθένο οικοσύστημα με ανυπολόγιστες συνέπειες στο φυσικό περιβάλλον.

Με 4χ4 στη Βάλια Κάλντα

Από το χωριό Περιβόλι ξεκινά ο δασικός δρόμος (που συνήθως από τα τέλη Νοέμβρη κλείνει λόγω χιονιού) αλλά και το πεζοπορικό μονοπάτι τα οποία οδηγούν στην περίφημη Ζεστή Κοιλάδα (Βάλια Κάλντα) και τον πυρήνα του νεοϊδρυθέντος Πάρκου. Η πεζοπορική διαδρομή είναι εύκολη (μάλιστα μέχρι κάποιο σημείο θα πάτε και με αυτοκίνητο) με σχετικά μικρές κλίσεις. Όμως θα πρέπει να καλύψετε μια απόσταση περίπου 14 χλμ.(με επιστροφή) σε 4 ώρες περίπου.

Σωστή ενημέρωση

Φτάνοντας στο Περιβόλι, φρόνιμο θα ήταν να ενημερωθείτε από τους ντόπιους (ρωτήστε τον κ. Δημήτρη ‘Ιττη, στην ταβέρνα της πλατείας) ή επικοινωνήστε με το δασαρχείο Γρεβενών για να πληροφορηθείτε την κατάσταση του δασικού δρόμου (περισσότερες πληροφορίες Δ/νση Δασών Γρεβενών 24620 76395).

Μοναχίτι – Μικρολίβαδο –Περιβόλι  (μόνο για 4χ4)  

Πηγαίνοντας προς το Τρίκωμο για να επισκεφθείτε το εντυπωσιακό γεφύρι του Αζίζ Αγά, αξίζει να συνεχίσετε ως το χωριό Μοναχίτι. Από εδώ ξεκινά μια ενδιαφέρουσα χωμάτινη διαδρομή που δεν ξεπερνά τα11 χιλιόμετρα και θα σας φέρει στο χωριό Μικρολίβαδο, στις παρυφές του Εθνικού δρυμού της Βάλια Κάλντα. Συνεχίζετε σε μέτριας βατότητας χωματόδρομο που οδηγεί στον Άγιο Νικόλαο όπου και θα πέσετε πάνω στον οδικό άξονα που συνδέει τα Γρεβενά με το Περιβόλι..

Γρεβενά, προτεινόμενη πεζοπορική διαδρομή

Από την Βοβούσα ξεκινά η ομορφότερη ίσως πεζοπορική διαδρομή που οδηγεί στη Βάλια Κάλντα, μια διαδρομή που όμως χρειάζεται καλή γνώση του πεδίου και άριστη φυσική κατάσταση. Το μονοπάτι Ε4 φεύγει νότια του χωριού ακολουθώντας πορεία παράλληλη με την κοίτη του Αώου, έως το σημείο όπου αυτός σμίγει με το Αρκουδόρεμα (90 λεπτά σχετικά εύκολης πεζοπορίας πλάι στις κατάφυτες όχθες του Αώου).

Στη συνέχεια η πορεία κατευθύνεται ανατολικά, παράλληλα με τις όχθες του Αρκουδορέματος (υπάρχει μονοπάτι) που θα σας βγάλει μετά από περπάτημα 5 ωρών στην καρδιά της Βάλια Κάλντα.  Για οργανωμένες – ασφαλείς  πεζοπορικές διαδρομές στη Βάλια Κάλντα θα απευθυνθείτε στο Γραφείο Οδηγών Άγριας Φύσης Overland που οργανώνει με ειδικά οχήματα εκδρομές στην περιοχή, ενώ ακολουθεί τεκμηριωμένη οικοενημέρωση στην καρδιά του Εθνικού Πάρκου, υπεύθυνος Απόστολος Διανέλος, www.overlandPindos.gr τηλ. 6977772542

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ. ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Σαμαρίνα, η χαρά του φυσιολάτρη!

Γιατί να καταστρέψεις τις διακοπές σου; ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΠΟΥ ΣΕ ΑΦΟΡΑ

Copyright photo & text: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

“Views Of Greece” travel photojournalism – Discover the real Greece with the experts

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των επιμέρους κειμένων ή και των φωτογραφιών χωρίς τη γραπτή άδεια του δημιουργού, σύμφωνα με τον νόμο Ν.2121/1993 και τη διεθνή σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το ν. 100/1975).  Η Πνευματική ιδιοκτησία ανήκει στον δημιουργό και αποκτάται χωρίς καμιά διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.

 

• grevena
• outdoor
• valia calda
• wildlife
• Βάλια Κάλντα
• πεζοπορία
• Περιβόλι