Ελάτη – Περτούλι – Αχελώος, φυσικές αποδράσεις

Με τις πρώτες ψυχρές ανάσες του Φθινοπώρου το τοπίο μεταμορφώνεται στην καρδιά της Πίνδου. Στα υψίπεδα του Κόζιακα οι νύχτες κρυώνουν και τα τζάκια ανάβουν το ένα μετά το άλλο, ενώ οι μέρες χαρίζουν μερικές ακόμη υπέροχες λιακάδες. Για πολλούς αυτή είναι η καλύτερη εποχή για περιηγήσεις στα γεμάτα χρώματα δάση ή για υπαίθριες δραστηριότητες στο βουνό και στα ορεινά λιβάδια.

Ελάτη – Περτούλι, εύκολη πρόσβαση 

Είτε ανηφορίζετε μέσω Πύλης – Ελάτης είτε μέσω Καλαμπάκας προς τη Χρυσομηλιά και τα Περτουλιώτικα Λιβάδια, ένα είναι βέβαιο. Οι ορεινές εικόνες που σιγά-σιγά, αρχίζουν να ξεδιπλώνονται μπροστά στα μάτια σας, θα σας αφήσουν άφωνους. Από το μηδενικό σχεδόν υψόμετρο της θεσσαλικής πεδιάδας θα βρεθείτε μέσα σε 40 περίπου λεπτά στην αγκαλιά των βουνών της Πίνδου, σε υψόμετρο 1200-1300 μέτρα.  Στα Περτουλιώτικα Λιβάδια το τοπίο απογειώνεται στις ελατοσκέπαστες πλαγιές του Κόζιακα, του Αυγού και της Τριγγιάς –των υψηλότερων βουνών- που κυριαρχούν στην πανέμορφη αυτή περιοχή της πατρίδας μας. Τα γνωστότερα ορεινά θέρετρα, αυτά που διαθέτουν κατάλληλη υποδομή, είναι η Ελάτη, το Περτούλι και το Νεραϊδοχώρι.

Κόζιακας, το μαγικό βουνό 

Ο Κόζιακας αποτελεί το νοτιοανατολικότερο άκρο του κύριου κορμού της Πίνδου. Στις βόρειες παρυφές του ανοίγεται η κοιλάδα του Πηνειού, ενώ στον Νότο η στενή κοίτη του Πορταίτικου ποταμού χωρίζει το βουνό από το σύμπλεγμα Αγράφων. Ένα εντυπωσιακό υψίπεδο, γνωστό ως «Περτουλιώτικα Λιβάδια» που συνδέει δυτικά τον Κόζιακα με την υπόλοιπη οροσειρά της Πίνδου, αποτελεί σήμερα κυρίαρχο πόλο έλξης για εκδρομείς και φυσιολάτρες. Από τα αρχαία χρόνια, το Κερκέτιον Όρος όπως ονομαζόταν τότε ο Κόζιακας, ήταν γνωστό για την μεγάλη ποικιλία αρωματικών και φαρμακευτικών βοτάνων. Μάλιστα σύμφωνα με τον μύθο, εδώ έβρισκε τα θεραπευτικά του βότανα ο Ασκληπιός!

Τα υγρά δάση του, ανέκαθεν γνωστά για την βιοποικιλότητά τους, καλύπτουν ολόκληρο τον όγκο του βουνού, εκτός από τις βραχώδεις κορφές. Μάλιστα μόνο εδώ σε όλη την Ελλάδα, φύεται το σπανιότατο λιμπούρνο, ένα θαμνοειδές δέντρο που απαντάται κυρίως στην βορειοκεντρική Ευρώπη! Εξαιρετικά πλούσια είναι η πανίδα στην οποία συγκαταλέγονται όλα τα μεγάλα θηλαστικά όπως η αρκούδα, ο λύκος, το αγριογούρουνο, το ζαρκάδι και ένας μικρός πληθυσμός ελαφιών. Επίσης ο Κόζιακας αποτελεί εξαιρετικό βιότοπο για αρκετά είδη αρπακτικών πτηνών.

Πως θα προσεγγίσετε την Ελάτη και το Περτούλι 

Δυο είναι οι βασικές διαδρομές που θα μας  ανεβάσουν στα Περτουλιώτικα Λιβάδια.

Μέσω Πύλης: Η ορεινή πορεία ξεκινά έξω από την κωμόπολη Πύλη (19 χλμ. από Τρίκαλα) όπου βρίσκεται το μονότοξο γεφύρι της Πόρτας (16^ος αι). Καλός ασφαλτόδρομος περνά από την τουριστική Ελάτη και συνεχίζει για Περτουλιώτικα Λιβάδια.

Μέσω Χρυσομηλιάς: Ξεκινώντας από την Καλαμπάκα o δρόμος που δρασκελίζει το βουνό καταλήγει στο χωριό Χρυσομηλιά (27 χλμ.). Οκτώ ακόμα χιλιόμετρα και μπόλικες στροφές μέσα από πυκνόφυτο ελατόδασος οδηγούν μέχρι τα Περτουλιώτικα Λιβάδια (1400 υψόμ.).

Πύλη, η πόρτα των βουνών 

Ο δρόμος από τα Τρίκαλα για την Ελάτη  περνά από  την  ημιορεινή κωμόπολη Πύλη που έχει πάρει το όνομά της από την φυσική θέση της καθώς πάντα ήταν μια «πύλη» προς τα βουνά της Πίνδου. Ένα πέτρινο μονότοξο γεφύρι που κτίστηκε το 1514 από τον μητροπολίτη Λάρισας Βησσαρίωνα οριοθετεί την έναρξη της ανάβασης. Το γεφύρι είναι μονότοξο, ημικυκλικής μορφής με μέγιστο άνοιγμα τόξου 29 μέτρα, ύψος 13,30 μέτρα και συνολικό μήκος 65 μέτρα. Τα χαρακτηριστικά αυτά το καθιστούν ένα από τα μεγαλύτερα γεφύρια του είδους στην Ελλάδα. Από την ημέρα της κατασκευής του ως τα μέσα περίπου του 20^ου αιώνα, παρέμενε ένα ζωτικής σημασίας πέρασμα για τα καραβάνια που ανηφόριζαν προς τα δυσπρόσιτα χωριά της Πίνδου. Μετά τον εμφύλιο πόλεμο όταν άρχισαν και οι πρώτες διανοίξεις του οδικού δικτύου, το στιβαρό πέτρινο γεφύρι άρχισε να χάνει την πρακτική του αξία για να μετατραπεί σιγά σιγά σε αξιοθέατο.

Πόρτα Παναγιά 

Σε ελάχιστη απόσταση από το ιστορικό γεφύρι -προσεγγίζεται οδικώς από την Πύλη-, στην άκρη του μικρού συνοικισμού Πόρτα Παναγιά, συναντάμε στην αγκαλιά της ορεινής φύσης τον ομώνυμο βυζαντινό ναό. Ο ναός της Πόρτα Παναγιάς είναι το καθολικό από το μεγάλο μοναστήρι των Μεγάλων Πυλών και κτίστηκε το 1283 από τον Ιωάννη Άγγελο Κομνηνό Δούκα. Πρόκειται για έναν θαυμάσια διατηρημένο σταυρεπίστεγο ναό ρυθμού τρίκλιτης βασιλικής, που έχει κτισθεί πάνω σε θεμέλια αρχαίου ιερού άγνωστης προέλευσης. Μάλιστα τμήματα του αρχαίου οικοδομήματος (κίονες) χρησιμοποιήθηκαν κατά την κατασκευή του χριστιανικού ναού.

Ελάτη, το παλιότερο ορεινό θέρετρο της Θεσσαλίας

Ευνοημένη από την κομβική θέση της στα ορεινά περάσματα της Πίνδου, η Ελάτη ή αλλιώς Τύρνα – όπως ονομαζόταν μέχρι το 1950- μεγάλωσε και έγινε ένα εύρωστο χωριό. Το 1823, δυο χρόνια μετά την έκρηξη της Επανάστασης στο Μοριά, η Τύρνα ισοπεδώθηκε από τους Τούρκους, ενώ 120 χρόνια αργότερα, τον χειμώνα του 1943, πυρπολήθηκε από τους Γερμανούς. Σήμερα η πλατεία όπου συγκεντρώνονται τα περισσότερα καφέ, τα εστιατόρια, τα μαγαζιά με τα τουριστικά είδη και τα παραδοσιακά προϊόντα μονοπωλεί το ενδιαφέρον των επισκεπτών. Αξίζει να περπατήσετε ως τον πυρήνα του παλιού χωριού ή να πραγματοποιήσετε μια σύντομη βόλτα στο περιαστικό δάσος. Αν και νεόκτιστος οικισμός  έχει την τύχη ν’ απολαμβάνει τις ομορφιές μιας πλούσιας ορεινής φύσης καθώς τα ελάτια και οι χιονισμένες κορφές μοιάζουν ν’ αγκαλιάζουν από παντού τις γειτονιές.

Περτούλι, στην καρδιά των βουνών

Σίγουρα το Περτούλι δεν είναι ένας τυχαίος οικισμός. Πότε χτίσθηκε δεν είναι γνωστό. Ωστόσο κατείχε ανέκαθεν περίοπτη θέση ανάμεσα στα μεγαλοχώρια της Ν. Πίνδου. Στο διάστημα της Γερμανοιταλικής  Κατοχής η τύχη του συνδέθηκε με το αντάρτικο μέχρι που κάηκε ολοσχερώς το 1943 από τους Γερμανούς.  Εδώ βρίσκεται και το  Πανεπιστημιακό Δάσος Περτουλιού  που ανήκει στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσ/νίκης και στις εγκαταστάσεις όπου εκπαιδεύονται οι μελλοντικοί δασολόγοι. Τα περισσότερα σπίτια είναι κρυμμένα μέσα στο δάσος. Έτσι ο οικισμός δεν εντυπωσιάζει με το μέγεθός ή τη συνοχή του. Βέβαια υπάρχουν πολλές νέες, επιβλητικές κατασκευές που όμως ελάχιστη σχέση έχουν με το παραδοσιακό Περτουλιώτικο σπίτι, καθώς εξυπηρετούν κυρίως ανάγκες εξοχικής κατοικίας.

Περτουλιώτικα Λιβάδια

Δεν θα χρειαστεί να διανύσετε από την Ελάτη περισσότερα από 12 χιλιόμετρα ως Περτουλιώτικά Λιβάδια όπου βρίσκεται το μικρό χιονοδρομικό κέντρο.  Ένα μέρος από τα Περτουλιώτικα Λιβάδια είναι διαμορφωμένο και ενδείκνυται για ευχάριστη πεζοπορία, ιππασία, περίπατους και ποδηλασία καθώς το επίπεδο του εδάφους βοηθά ιδιαιτέρα. Από εδώ το Περτούλι απέχει μόλις 6 χλμ.

Χιονοδρομικό  Κέντρο Περτουλίου

 Στα Περτουλιώτικα Λιβάδια, ανάμεσα στην Ελάτη και το Περτούλι σε τοπίο απερίγραπτης ομορφίας βρίσκεται το μικρό αλλά δημοφιλές χιονοδρομικό κέντρο Κόζιακα  όπου εκτός από το νέο σαλέ λειτουργεί κατάστημα ενοικιάσεως ειδών σκι, ενώ υπάρχει ένας σχετικά άνετος χώρος στάθμευσης, τηλ. 24340-91297, 24310-76817

Εναλλακτικά σπορ και υπαίθριες δραστηριότητες

Αν αγαπάτε την ιππασία ή έστω θέλετε να έχετε μια πρώτη επαφή με αυτό το υπέροχο άθλημα δεν υπάρχει πιο κατάλληλος τόπος από τα Περτουλιώτικα Λιβάδια.  Επίσης από τις δυο εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή θα έχετε η δυνατότητα να νοικιάσετε ειδικά τετρακίνητα οχήματα (atv) και snowmobile και mountain bike. Στο Αχελώο αλλα και στον παραπόταμο του το Καμνάι δεν είναι λίγοι αυτοί που κάνουν καγιάκ.

TOP διαδρομή με αυτοκίνητο, Περτούλι – Αχελώος

Ακολουθώντας τον καλό ασφάλτινο δρόμο που κατηφορίζει με πολλές στροφές από το Περτούλι για την κοίτη του Αχελώου, λίγο έξω από το Νεραϊδοχώρι, θα δείτε την πέτρινη εκκλησία της Αγ. Παρασκευής. Κτίσμα του 1793, αποτελούσε το κρησφύγετο των ανταρτών στην κατοχή, ενώ επί τουρκοκρατίας στον κούφιο τρούλο της λειτουργούσε κρυφό σχολειό.  Συνεχίζοντας για Αχελώο θα περάσετε από τα χωριά Πύρρα, Δέση, Άγιος Νικόλαος. Στην Πύρρα αξίζει να επισκεφθείτε το μικρό, αλλά ενδιαφέρον Λαογραφικό Μουσείο, ενώ στη Δέση θα δείτε εξαιρετικές αγιογραφίες στο μοναστήρι της Αγ. Τριάδας.

Τέσσερα χιλιόμετρα μετά τη διασταύρωση για Άγιο Νικόλαο, αξίζει μια στάση για τη σπηλιά όπου δεσπόζει η νεόκτιστη εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Η συνάντηση με τον «Ασπροπόταμο», όπως συνηθίζουν οι ντόπιοι να ονομάζουν των Αχελώο, γίνεται στην τοποθεσία Αλεξίου και  είναι εντυπωσιακή. Από το ύψος της γέφυρας ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει το ασήμι του ήλιου να χρωματίζει την ράχη του ποταμού, να ακούσει τη βουή του, να αισθανθεί τη δροσιά των νερών του…Τούτη την εποχή τα φυλλώματα των φυλλοβόλων δέντρων που αναπτύσσονται κατά μήκος της κοίτης του, έχουν αρχίσει να παίρνουν τα φλογερά χρώματα του φθινοπώρου. Ακόμη, από τη θέση Αλεξίου μπορείτε να πάτε προς το βλάχικο κεφαλοχώρι Γαρδίκι, αν και έχετε ακόμη μια επιλογή που είναι και η προτεινόμενη. Ο δρόμος οδηγεί μετά από καταπληκτική πορεία, αρχικά πλάι στο ποτάμι και μετά ανάμεσα σε πυκνό ελατόδασος και ενδιαφέροντα χωριά, στην τοποθεσία “Τρία Ποτάμια” κι από εκεί συνεχίζει προς Καλαμπάκα (άσφαλτος 70 χλμ.). Παντού υπάρχουν ταμπέλες που κατατοπίζουν σχετικά.

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ.ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Τα χωριά του Ασπροπόταμου

Γιατί να καταστρέψεις τις διακοπές σου; ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΠΟΥ ΣΕ ΑΦΟΡΑ

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των επιμέρους κειμένων ή και των φωτογραφιών χωρίς τη γραπτή άδεια του δημιουργού, σύμφωνα με τον νόμο Ν.2121/1993 και τη διεθνή σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το ν. 100/1975).  Η Πνευματική ιδιοκτησία ανήκει στον δημιουργό και αποκτάται χωρίς καμιά διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.

Copyright photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece

Copyright text: Germaine Alexakis/ Views Of Greece

“Views Of Greece” travel photojournalism – Discover the real Greece with the experts

• 4χ4
• Ασπροπόταμος
• Ελάτη
• Κόζιακας
• Λιβάδια
• Περτούλι
• Πύλη