Στην καρδιά της ηπειρωτικής Ελλάδας, ανάμεσα στις κορυφογραμμές των Αγράφων που κυματίζουν πάνω στο ορεινό ανάγλυφο, πάλλεται ένας κόσμος άγνωστος, δυσπρόσιτος στους πολλούς, μα συνάμα γοητευτικά αυθεντικός που ανοίγει νέους ταξιδιωτικούς ορίζοντες…
Αργιθέα, γεωγραφικοί προσανατολισμοί
Στα βορειοδυτικά του νομού Καρδίτσας, εκεί που η άπλα του θεσσαλικού κάμπου σταματά μπροστά στο θεόρατο ανάστημα των Αγραφιώτικων βουνών, ξεδιπλώνεται ανάμεσα σε βράχια, χιονισμένες κορφές, δάση και γκρεμοτόπια η αδάμαστη γη της Αργιθέας. Ωστόσο πριν ξεκινήσετε για τα βουνά της Καρδίτσας θα πρέπει να ξεχάσετε ότι ξέρατε για τα ορεινά θέρετρα και να προετοιμαστείτε να γνωρίσετε ένα τόπο τραχύ και δύσβατο. Ένα τόπο που παρά το δυσπρόσιτο ανάγλυφο και την ανελέητη φύση του, παραδόξως η ανθρώπινη παρουσία επιμένει να κατοικεί σε αυτόν εδώ και χιλιετίες.
Τι θα πρέπει να ξέρετε για την Αργιθέα πριν ξεκινήσετε
Η περιοχή της Αργιθέας μέχρι πρόσφατα δεν διέθετε καμία τουριστική υποδομή. Όμως οι λάτρεις της άγριας φύσης δεν έχαναν την ευκαιρία να αναζητούν εδώ στ’ απροσπέλαστα Άγραφα την περιπέτεια και την απομόνωση. Σήμερα κάποιοι λίγοι, αλλά ιδιαιτέρα φιλόξενοι ξενώνες αναλαμβάνουν να σας μυήσουν στα μυστικά της ορεινής φύσης και να σας ανοίξουν καινούργιους δρόμους στην περιπέτεια….
Δρόμο παίρνω, δρόμο αφήνω και φθάνω με ασφάλεια στην Αργιθέα
Σημείο αναφοράς είναι η κωμόπολη Μουζάκι που βρίσκεται στα όρια των νομών Καρδίτσας και Τρικάλων και απέχει 20 χλμ. από Καρδίτσα, 330 χλμ. από Αθήνα και 230 χλμ. από Θεσ/νικη. Από το Μουζάκι φεύγει ο ένας και μοναδικός οδικός άξονας που με πορεία νότια και δυτική, τολμά να χωθεί στον πολυσχιδή όγκο των Αγράφων. Προσοχή καύσιμα θα πρέπει να ανεφοδιαστείτε στο Μουζάκι καθώς στην ευρύτερη περιοχή της Αργιθέας δεν υπάρχει πρατήριο.
Αφετηρία το Μουζάκι, προορισμός η Αργιθέα
Το Μουζάκι είναι κτισμένο πάνω στα περάσματα των δρόμων που συνέδεαν τη Θεσσαλική πεδιάδα με τα βουνά. Πιθανόν εδώ να βρισκόταν η αρχαία πόλη των Γόμφων που κατάστρεψε ολοσχερώς ο Καίσαρας. Στην τοποθεσία Επισκοπή κοντά στις όχθες του Πάμισου ποταμού, ανιχνεύονται ερείπιά της.
Πορεία ορεινή για την Αργιθέα και τα Άγραφα
Από το Μουζάκι φεύγει ο ένας και μοναδικός οδικός άξονας που με πορεία νότια και δυτική τολμά να χωθεί στον πολυσχιδή όγκο των Αγράφων. Λίγο ψηλότερα ο δρόμος διχάζεται. Η μια διαδρομή οδηγεί στο Βλάσι, στο Πετρίλο, στο Δροσάτο και στ’ άλλα χωριά της Ανατ. Αργιθέας. Η άλλη τραβά για το Τύμπανο, την πιο επικίνδυνη -λόγω καιρικών φαινομένων- ορεινή διάβαση της Θεσσαλίας και συνεχίζει για τα χωριά της Δυτ. Αργιθέας. Οι δυο διαδρομές σμίγουν μετά από αρκετά χιλιόμετρα στα όρια των νομών Άρτας και Καρδίτσας, στο ύψος του ποταμού Αχελώου και κοντά στη γέφυρα του Κοράκου, εκεί όπου πραγματοποιούνται τα έργα εκτροπής του Αχελώου.
Αργιθέα, τόσο κοντά, τόσο μακριά…
Αν και μερικοί κακοτράχαλοι χωματόδρομοι ενώνουν την Ανατολική με τη Δυτική Αργιθέα, δεν υπάρχουν ασφαλείς οδικοί άξονες που να συνδέουν άμεσα τις όμορες αυτές περιοχές. Κατά συνέπεια σε κάποιον που θέλει να γνωρίσει πραγματικά αυτόν τον ιδιαίτερο τόπο, θα πρέπει κατ’ αρχάς να τον αντιμετωπίσει ως μια ενότητα, να τον εξερευνήσει χωρίς γεωγραφικούς διαχωρισμούς, να γνωρίσει τους ανθρώπους του, να βιώσει τη δυναμική του, να αφεθεί στην αύρα της περιπέτειας που εκπέμπει.
Ανατολική Αργιθέα, ο δρόμος για τα σύννεφα
Τριάμισι χιλιόμετρα μετά το Μουζάκι θα δείτε αριστερά το δρόμο που οδηγεί στην περιοχή της Λίμνης Πλαστήρα. Θα τον προσπεράσετε και θα συνεχίσετε για λίγο ώσπου να βρεθείτε σ’ εμφανή διασταύρωση όπου υπάρχουν πινακίδες. Ο δρόμος δεξιά οδηγεί μέσω της ορεινής διάβασης του Τύμπανου στα χωριά της Δυτικής Αργιθέας (διαδρομή που περιγράφουμε παρακάτω). Ο άλλος δρόμος αριστερά τραβά για τα χωριά της Ανατ. Αργιθέας.
Στην καρδιά των Αγράφων
Ως το χωριό Πευκόφυτο (650 υψόμ.) θα φτάσετε σχετικά εύκολα. Από εδώ με γερή ανάβαση θα συνεχίσετε ως τον αυχένα του Αγίου Νικολάου που βρίσκεται σε υψόμετρο 1550 και είναι κατάφυτος από υπεραιωνόβιες οξιές. Δυστυχώς το δασικό τοπίο καταστρέφεται από τη διάβρωση του εδάφους και τις άφθονες κατολισθήσεις που εντάθηκαν μετά τα έργα ασφαλτόστρωσης και διαπλάτυνσης του δρόμου. Σε αυτό το σημείο, αν ο καιρός είναι ανοιχτός θα ατενίσετε τα βουνά της Πίνδου να κυματίζουν στην αχλύ του ορίζοντα. Η κατάβαση θα σας αποκαλύψει το μεγαλοχώρι Βλάσι που απλώνει τα σπιτικά του στην απότομη πλαγιά του βουνού Σχιζοκάραβο και σε ύψος 1050 μέτρων.
Πετρίλο, ελεύθερο σαν τα βουνά
Με σύντομη παράκαμψη θα προσεγγίσετε το ιστορικό Πετρίλο που ακουμπά τις επτά γειτονιές του στις δυτικές παρυφές του βουνού Βουτσικάκι (υψόμ. 2152).Στο σχολείο του χωριού (κτίσμα του 1884 που διατηρείται ακόμη όρθιο) στεγάστηκε το 1944 η Κυβέρνηση της Ελεύθερης Ελλάδας με πρόεδρο τον ακαδημαϊκό Αλέξανδρο Σβώλο! Αντίκρυ σε γκρεμισμένη πλαγιά του βουνού Κουκουρέλος κυριολεκτικά γαντζωμένα πάνω στις πέτρες, βρίσκονται τα σπίτια του χωριού Κουμπουριανά, σε υψόμετρο 970. Από την πλατεία «Μπλούνος» όπου δεσπόζει η εκκλησία Μεταμόρφωση του Σωτήρα θα απολαύσετε τη μοναδική θέα.
Ονειρεμένος καταρράκτης στο Δροσάτο
Δυτικότερα του Πετρίλου πηγαίνοντας προς Στεφανιάδα θα δείτε το τσιμεντόδρομο που ανηφορίζει για την ιστορική μονή Σπηλιάς, ενώ ο κεντρικός δρόμος οδηγεί στη λίμνη Στεφανιάδα. Χαμηλότερα κοντά στο ποτάμι σε ένα σημείο όπου γίνονται έργα αποκατάστασης από τις ζημιές που άφησε η κακοκαιρία “Ιανός”, με σύντομη παράκαμψη θα επισκεφθείτε το ελατόφυτο ποιμενικό χωριό Λεοντίτο αφού πρώτα περάσετε από τον αναπαλαιωμένο νερόμυλο του Παληαντώνη. Από το χωριό Δροσάτο θα προσεγγίσετε τον εντυπωσιακό καταρράκτη ακολουθώντας βατό μονοπάτι. Επάνω στον δρόμο για μονή Σπηλιάς αξίζει να σταματήσετε για φαγητό στο “Διάσελο”, ένα υπέροχο καφέ- εστιατόριο, με πανώρια θέα στα βουνά και ποιοτική παραδοσιακή κουζίνα.
Στεφανιάδα, μια λίμνη γεννήθηκε
Η λίμνη Στεφανιάδα δημιουργήθηκε από μεγάλη κατολίσθηση που έγινε το χειμώνα του 1963. Μετά τη λίμνη ο δρόμος χειροτερεύει και στριφογυρνά ανάμεσα σε αραιά δάση βελανιδιάς και βραχώδη τοπία μέχρι την κοίτη του Αχελώου. Τουλάχιστον εκατό χιλιόμετρα μακριά από οποιοδήποτε αστικό κέντρο θα δείτε το Αχελώο, ακούραστο στην προαιώνια πορεία του να λαμποκοπά στο φως του ήλιου.
Θρυλική μονή Σπηλιάς
Το σπουδαίο μοναστήρι της Σπηλιάς, κτίσμα του 1064, βρίσκεται στην κορφή απόκρημνου βράχου, σε ύψος 900 μ. Στο εσωτερικό ξεχωρίζουν οι δύο ναοί. Ο μικρότερος, σταυροειδούς ρυθμού με υπερυψωμένη στέγη που είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου, είναι και ο παλαιότερος (1604).
Ορμητήριο του Καραϊσκάκη
Ο μεγάλος ναός -αυτός της Ζωοδόχου Πηγής- έχει κτισθεί το 1736 και είναι τρίκλιτη βασιλική με περίτεχνο ξυλόγλυπτο και επιχρυσωμένο τέμπλο του 1779. Στα θεμέλια του μοναστηριού βρίσκεται η ιερή σπηλιά όπου σύμφωνα με την παράδοση οι κτήτορες του μοναστηριού βρήκαν μετά από αποκάλυψη της Παναγίας, τη θαυματουργή εικόνα. Σε αυτό το ιστορικό μοναστήρι, ο πολέμαρχος τη Ρούμελης Γεώργιος Καραϊσκάκης έκανε συχνά τα πολεμικά του συμβούλια. Μάλιστα εδώ το 1867, η επαναστατική Κυβέρνηση εγκατέστησε την έδρα της. Το μοναστήρι είναι επισκέψιμο (24450 31739).
Δυτική Αργιθέα, και η ανάβαση του Τύμπανου
Επιστρέφουμε στην κεντρική διασταύρωση μετά το Μουζάκι κι αυτή τη φορά κατευθυνόσαστε δεξιά. Από αυτό το σημείο αρχίζει μια από τις πιο συγκλονιστικές αναβάσεις των Ελληνικών βουνών που από ύψος 200 μέτρων θα μας μεταφέρει χωρίς δισταγμό στα 1650 και στην ανεμοδαρμένη ορεινή διάβαση του Τύμπανου. Πρώτο χωριό που συναντάμε σε αυτόν το «Γολγοθά» των στροφών είναι η Δρακότρυπα με την ιστορική μονή της Αγίας Τριάδας. Εδώ κατά την διάρκεια της τουρκοκρατίας λειτουργούσαν μικρές βιοτεχνίες κατασκευής σπαθιών. Επόμενη στάση το χωριό Αργιθέα (το παλιό Κνίσοβο).
Η καταστροφή της “πράσινης” ενέργειας
Επόμενο χωριό που θα συναντήσουμε ειναι η Αργιθέα ένας μικρός οικισμός που βρίσκεται σε ύψος 950 μέτρων ανάμεσα στα κορφοβούνια της Καράβας (υψόμ. 2.184 ) και της Καραβούλας (υψόμ. 1.862). Κοντά στο χωριό, στη θέση «Ελληνικά» έχουν ανασκαφεί κιβωτιόσχημοι τάφοι και υπολείμματα της αρχαίας πρωτεύουσας των Αθαμάνων. Στην πορεία μας προς τα δυτικά θα συναντήσουμε ένα πλήθος μικρών και μεγαλύτερων χωριών που απολαμβάνουν την ασυλία των βουνοκορφών και πραγματικά ζουν στους δικούς τους ρυθμούς με όσους βέβαια κατοίκους έχουν απομείνει. Το χωριό Μεσοβούνι με την ιστορική εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, ένα από τα παλιότερα χωριά της Αργιθέας με αναφορές σε αυτό ήδη από τον 15ο αιώνα. Δυστυχώς η ευρύτερη περιοχή απειλείται από την κατασκευή βιομηχανικών αιολικών πάρκων, η ισοπέδωση των βουνών ξεκινά από το Τύμπανο όπου εγκαταστάθηκαν ήδη οι πρώτες γιγαντιαίες ανεμογεννήτριες και έπεται συνέχεια. Πόσο θλιβερό είναι να καταστρέφουμε έναν τόπο που ακόμη καλά καλά δεν έχουμε γνωρίσει και αυτό ανερυθρίαστα να το βαπτίζουμε “πράσινη ανάπτυξη” !
Το Ανθηρό των βουνών
Το Ανθηρό είναι χωρίς καμία αμφιβολία από τα ομορφότερα της περιοχής. Η Μπουκοβίτσα -το παλιό όνομα του Ανθηρού- ήταν ένα από τα μεγαλύτερα χωριά της Αργιθέας. Λίγο έξω από το Ανθηρό βρίσκεται το μοναστήρι της Κοίμησης της Θεοτόκου Κουτουσίου (17ος αι) με εξαιρετικές αγιογραφίες του 17ου αι. Σίγουρα άξιο αναφοράς είναι το Λαογραφικό – εκκλησιαστικό Μουσείο του χωριού που με πολύ κόπο και μεράκι έστησε ο δραστήριος πολιτιστικός σύλλογος. Στο Ανθηρό υπάρχει καφέ και καφενείο – ψησταριά.
Γεφύρι Πετρωτού
Αν θέλετε να συνεχίσετε την περιήγηση θα πρέπει να βγείτε και πάλι στη διασταύρωση για να κατηφορίσετε προς την κοίτη του Αχελώου. Στην πορεία σας θα περάσετε τις σήραγγες που εξυπηρετούν τα έργα εκτροπής του Αχελώου. Στο βάθος της χαράδρας του Λιασκοβίτικου ρέματος, θα δείτε το περίφημο πέτρινο γεφύρι του Πετρωτού (14ος αιώνας).
Η χαράδρα του Φάγκου
Ψηλότερα πάνω σε αντέρεισμα της χαράδρας κρέμεται το χωριό Πετρωτό όπου κατά τους Ελληνιστικούς χρόνους, υπήρχαν οι πόλεις Αλόπη και Εθοπία. Χαμηλότερα στη λεκάνη απορροής του Αχελώου, κοντά στο χωριό Πηγή όρθωνε το ανάστημά του το πετρογέφυρο του Κοράκου, ένα από τα μεγαλύτερα μονότοξα των Βαλκανίων (κτίσμα του 1515) που ανατινάχθηκε το 1949 κατά τη διάρκεια σκληρών μαχών του εμφυλίου πολέμου. Στην κοντινή χαράδρα του Φάγκου, κάτω από το χωριό Μεσούντα βρήκε τραγικό θάνατο ο πρωτοκαπετάνιος του ΕΛΑΣ Άρης Βελουχιώτης.
ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ. ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Ονειρεμένη λίμνη Πλαστήρα και Θεσσαλικά Άγραφα
Γιατί να καταστρέψεις τις διακοπές σου; ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΠΟΥ ΣΕ ΑΦΟΡΑΑπαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των επιμέρους κειμένων ή και των φωτογραφιών χωρίς τη γραπτή άδεια του δημιουργού, σύμφωνα με τον νόμο Ν.2121/1993 και τη διεθνή σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το ν. 100/1975). Η Πνευματική ιδιοκτησία ανήκει στον δημιουργό και αποκτάται χωρίς καμιά διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.
Copyright photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece
Copyright text: Germaine Alexakis/ Views Of Greece
“Views Of Greece” travel photojournalism – Discover the real Greece with the experts