Χωρίς ιδιαίτερες τουριστικές περγαμηνές η θαλασσινή αυτή γωνιά αυτή του Μοριά προσφέρει αυθεντικές εικόνες, θαυμάσιες παραλίες και μας αποκαλύπτει το νησιώτικο πρόσωπο της Λακωνίας.
Το ανατολικότερο πόδι του Μοριά αυτό που καταλήγει στο φοβερό ακρωτήρι του Κάβο Μαλιά, κρύβει στον κόρφο του άφθονες άγνωστες γωνιές τόσο στα παράλια, όσο και στα μεσόγεια σημεία του. Η φύση έχει απλόχερα προικίσει με τα δώρα της τούτη την άκρη της Λακωνίας, ενώ τα σημάδια των πολιτισμών που πέρασαν στην διάρκεια των αιώνων είναι διάσπαρτα παντού.
Στο ταξιδιωτικό μας στόχαστρο θα βρεθεί η Ελαία, το ψαροχώρι της Πλύτρας που βρίσκεται στα βόρεια του όρμου Ξυλής και το παραθαλάσσιο χωριό Αρχάγγελος.
Δρόμο παίρνω, δρόμο αφήνω
Η περιοχή προσεγγίζεται από την Σπάρτη που απέχει από την Αθηνά 215 χιλιόμετρα και από την Πάτρα 225 (μέσω του ορεινού δρόμου Ε 111). Από τη Λακωνική πρωτεύουσα θα συνεχίσετε προς Μολάους (65 χλμ. ) οδηγώντας με προσοχή σ’ έναν δρόμο που παρουσιάζει κίνηση, τόσο από τα αυτοκίνητα των επισκεπτών, όσο και από αγροτικά οχήματα. Από τους Μολάους θα κατηφορίστε προς Πλύτρα (17 χλμ.) και Αρχάγγελο (25 χλμ.).
Η περιοχή μπορεί να συνδυαστεί και με μια ημερήσια εκδρομή στη Μονεμβασιά (35 χλμ. από Πλύτρα) αλλά και στη Νεάπολη Λακωνίας (38 χλμ.) ή ακόμη και την Ελαφόνησο.
Μια Ελιά μπροστά στη θάλασσα
Εξήντα χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Σπάρτης, συναντάμε το ψαροχώρι Ελιά (ή Ελαία), δημοφιλές για τις παραλίες του, αλλά και για τον γραφικό οικισμό του. Μέχρι το 1940 η Ελαία, αλλά και τα πιο πολλά παραλιακά χωριά της περιοχής επικοινωνούσαν ακτοπλοϊκώς με το λιμάνι του Πειραιά! Το χωριό είναι κτισμένο κατά μήκος ενός αμμουδερού όρμου. Στο νότιο μέρος βρίσκεται το μικρό λιμάνι, ενώ η υπόλοιπη παραλία είναι κατάλληλη για μπάνιο. Σε πολύ μικρή απόσταση και νοτιότερα από τον οικισμό ξεχωρίζει το ακρογιάλι Βιανδίνη όπου έχει εντοπιστεί η θέση της ομώνυμης Μυκηναϊκής πόλης και λίγο πιο μακριά η θαυμάσια αμμουδιά Μποζά όπου υπάρχει παραλιακή ταβέρνα.
Πλύτρα, για ήσυχες διακοπές
Το τμήμα του παραθαλάσσιου οικισμού παρουσιάζει αρκετό ενδιαφέρον. Πολλά από τα παραλιακά σπίτια είναι παλιά, παραδοσιακά, πέτρινα και βρίσκονται χτισμένα πάνω στα βράχια ή σε στενές «γλώσσες» γης που εισχωρούν για αρκετά μέτρα μέσα στην θάλασσα. Ταβέρνες και καφέ βρίσκονται γύρω από το καλά προφυλαγμένο λιμάνι που είναι αγκυροβόλιο δεκάδων καϊκιών και ιστιοφόρων.
Το Καραβοστάσι και οι παραλίες
Βέβαια με τα χρόνια η Πλύτρα αναπτύχθηκε άκομψα και καθώς επεκτάθηκε προς τα μεσόγεια, σήμερα πια μοιάζει με μικρή, μα μάλλον άχαρη πολιτεία. Επίνειο της Πλύτρας είναι o επίσης παράλιος συμπαθητικός οικισμός Καραβοστάσι που βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο του κόλπου. Ανάμεσα στους δυο οικισμούς παρεμβάλλεται μια καταπληκτική και αξιοποιημένη παραλία η Παχιά Άμμος με ψιλή και λευκή σα ζάχαρη αμμουδιά, που την προτιμούν κυρίως οικογένειες.
Η φτερούγα του Αρχάγγελου
Στο νοτιότερο άκρο του όρμου συναντάμε το ψαροχώρι του Αρχάγγελου, κτισμένο πάνω στη ρίζα μιας βράχινης λωρίδας γης που εισχωρεί για αρκετές εκατοντάδες μέτρα βαθιά στη θάλασσα και μοιάζει έτσι όπως την κοιτάς από ψηλά με φτερούγα πουλιού ή κατά τη λαϊκή φαντασία με το φτερό ενός αρχάγγελου.
Ψαροχώρι από τα γεννοφάσκια του
Παλιά το μόνο που υπήρχε εδώ ήταν ελάχιστες ψαράδικες καλύβες (καθώς η περιοχή ήταν εξαιρετικός ψαρότοπος) και δύο, τρία πέτρινα οικήματα. Τις τελευταίες δεκαετίες χτίσθηκαν στον Αρχάγγελο αρκετά νέα κτίρια, κυρίως για τις ανάγκες του τουρισμού, που δυστυχώς δεν διακρίνονται για τη διατήρηση της αρχιτεκτονικής παράδοσης της περιοχής. Στον Αρχάγγελο βρίσκεται ακόμη σε λειτουργία ένα από τα τελευταία νταλιάνια (κλειστός παραθαλάσσιος χώρος για ψάρεμα) της Πελοποννήσου όπου οι ψαράδες με μόνιμα δίχτυα παγιδεύουν κοπάδια από μαγιάτικα και παλαμίδες.
Το μυστικό της Λακωνίας
Ο Αρχάγγελος έχει καταξιωθεί ως το «κρυφό μυστικό» της Λακωνίας και δεν είναι λίγοι αυτοί που προτιμούν να περάσουν εδώ τις καλοκαιρινές διακοπές τους πραγματοποιώντας σύντομες εκδρομές προς τη Νεάπολη (Βάτικα), την Ελαφόνησο, τη Μονεμβασιά ακόμη και στο Γύθειο. Το χωριό διαθέτη ποιοτικά ενοικιαζόμενα δωμάτια. Επίσης εδώ θα βρείτε το “Palazzo hotel” ένα από τα πιο ευχάριστα παραλιακά ξενοδοχεία της Λακωνίας.
Κοντινές παραλίες
Ανάμεσα στην Πλύτρα και στον Αρχάγγελο παρεμβάλλονται μερικές εκπληκτικές παραλίες. Ξεχωρίζει η ακτή Πυλά που ξεδιπλώνει το αμμουδερό τόξο της λίγο βορειότερα από το ξωκλήσι της Αγ. Μαρίνας και προσεγγίζεται εύκολα από τον παραλιακό ασφάλτινο δρόμο.
Η θαυμάσια αμμουδιά της Χαραχιάς
Όμως αυτή που κλέβει την παράσταση είναι η ακρογιαλιά της Χαραχιάς που έχει πρόσβαση μόνο από έναν χωμάτινο δρόμο. Πρόκειται για μια θαυμάσια λευκή αγκαλιά που εκτείνει το αμμουδερό της τόξο σε μήκος 1500 μέτρων και δίκαια κατατάσσεται ως μια από τις καλύτερες της Λακωνίας. Σ’ ένα ελάχιστο μέρος της υπάρχουν ομπρέλες και ξαπλώστρες, ενώ πολύ πιο ήσυχα είναι λίγο βορειότερα από τις εκβολές του μικρού ποταμού.
Πίσω στην ιστορία
Η αρχαία πόλη του Ασωπού εντοπίζεται στην περιοχή της Λακωνίας, στην παραλιακή τοποθεσία Μποζά, ή κοντά στο σημερινό χωριό Πλύτρα, στη θέση Κόκκινες. Ιδιαίτερη ακμή γνώρισε η πόλη Ασωπός στη Ρωμαϊκή εποχή και υπήρξε μέλος του Κοινού των Ελευθερολακώνων. Γνωστή στην αρχαιότητα ήταν και η πόλη Υπερτελεάτον με τους φημισμένους ναούς του Απόλλωνα και του Ασκληπιού, που σύμφωνα με τον Παυσανία απείχε από τον Ασωπό 9 στάδια. Η πιθανή θέση της εντοπίστηκε κοντά στο χωριό Φοινίκι.
Βυθισμένες πολιτείες
Στο μεγάλο σεισμό του 375 μ.Χ. στον οποίο οφείλεται η αποκόλληση του βράχου της Μονεμβασιάς και η δημιουργία του νησιού της Ελαφονήσου, η περιοχή του όρμου Ξυλής έπαθε μεγάλη καθίζηση και μέρος της αρχαίας πόλης βυθίστηκε στα νερά του Λακωνικού κόλπου. Στην τοποθεσία Κόκκινες ακόμη και σήμερα διακρίνονται μέρος των κατοικιών και του αρχαίου λιμανιού όταν η θάλασσα είναι απάνεμη. Ενώ τμήματα από κίονες και θεμέλια από αρχαίους ναούς υπάρχουν διάσπαρτα πλάι στο ακρογιάλι!
Περιπλανήσεις στα μεσόγεια
Τα μεσόγεια χωριά Ασωπός, Παπαδιάνικα, Δαιμονιά, Τάλαντα, Φοινίκι, Παντανάσσα παρουσιάζουν αρκετό ενδιαφέρον καθώς διατηρούν ακόμη το τοπικό οικιστικό χρώμα. Οι αποστάσεις μεταξύ των χωριών είναι μικρές και σε καμία περίπτωση δεν ξεπερνούν τα 10-15 χλμ. σε ασφάλτινο οδόστρωμα. Όλα τα μεσόγεια χωριά έχουν κάποια παραθαλάσσια επίνεια. Έτσι οι κάτοικοι των οικισμών Παπαδιάνικα, Ασωπός και Φοινίκι κατεβαίνουν για μπάνιο στην απάνεμη αγκαλιά της Πλύτρας. Η Δαιμονιά και τα Τάλαντα έχουν ως συντομότερη πρόσβαση στη θάλασσα τις παραλίες του Αρχάγγελου.
Βυζαντινές μνήμες
Ο τόπος όμως είναι κατάστικτος από Βυζαντινά αλλά και Ενετικά κτίσματα και ναούς. Εντελώς ενδεικτικά ν’ αναφέρουμε τον μονόκλιτο καμαροσκέπαστο ναό αφιερωμένο στη Κοίμηση της Θεοτόκου Κρισά που έχει κηρυχθεί ως διατηρητέο μνημείο και το εσωτερικό του κοσμούν θαυμάσιες τοιχογραφίες του 14ου αιώνα. Αλλά και τον πεντάτρουλο οκταγωνικό βυζαντινό ναό της Παντάνασσας που χρονολογείται την ίδια εποχή με την Αγία Σοφία της Μονεμβασιάς (12ος αι).
ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ, ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Η ονειρεμένη Μονεμβασία και το ψαροχώρι του Ιέρακα
Γιατί να καταστρέψεις τις διακοπές σου; ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΠΟΥ ΣΕ ΑΦΟΡΑCopyright photo: Theo Athanasiadis / Views Of Greece
Copyright text: Germaine Alexakis/ Views Of Greece
“Views Of Greece” travel photojournalism – Discover the real Greece with the experts
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή συνολικά, συμπεριλαμβανομένων των επιμέρους κειμένων ή και των φωτογραφιών χωρίς τη γραπτή άδεια του δημιουργού, σύμφωνα με τον νόμο Ν.2121/1993 και τη διεθνή σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το ν. 100/1975). Η Πνευματική ιδιοκτησία ανήκει στον δημιουργό και αποκτάται χωρίς καμιά διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της.